به گزارش تجارت نیوز، در روزگاری که تغییرات اقلیمی و بحران انرژی به نگرانی‌های جهانی تبدیل شده‌اند، انرژی خورشیدی به عنوان یکی از مهم‌ترین گزینه‌های جایگزین سوخت‌های فسیلی مطرح است. اما برخلاف تصور رایج که مسائل محیطزیستی را اصلی‌ترین انگیزه استفاده از انرژی‌های پاک می‌داند، یک پژوهش جدید در آمریکا نشان می‌دهد که دلیل اصلی مردم برای روی آوردن به انرژی خورشیدی، صرفه‌جویی در هزینه‌هاست.
نتایج یک نظرسنجی سراسری که توسط دانشگاه ایالتی اوهایو انجام شده، حاکی از آن است که شهروندان آمریکایی بیشتر به دنبال کاهش قبوض برق و افزایش ارزش ملک خود هستند تا نگرانی‌های زیست‌محیطی. این نظرسنجی که دیدگاه‌های مردم نسبت به نصب پنل‌های خورشیدی و همچنین مشارکت در طرح‌های خورشیدی اشتراکی را بررسی کرده، نشان می‌دهد انگیزه اقتصادی از هر عامل دیگری تأثیرگذارتر است.
صرفه‌جویی مالی در صدر دلایل استقبال از انرژی خورشیدی
نسیم دیلمن هاسو، پژوهشگر اصلی این مطالعه، می‌گوید: «اگر هدف، افزایش استفاده از انرژی خورشیدی در بین عموم مردم باشد، تأکید بر مزایای مالی و عملی آن می‌تواند بسیار مؤثرتر از تمرکز صرف بر فواید زیست‌محیطی باشد.»
مطابق یافته‌های این تحقیق، اکثر بزرگسالان آمریکایی تمایل دارند از انرژی خورشیدی استفاده کنند، چه از طریق نصب پنل‌های خورشیدی روی سقف خانه‌شان، و چه با مشارکت در نیروگاه‌های خورشیدی اشتراکی؛ به شرطی که این کار به صرفه‌جویی در هزینه‌های انرژی منجر شود.
نیروگاه خورشیدی اشتراکی چیست؟
نیروگاه خورشیدی اشتراکی یا اجتماعی، مدلی است که در آن انرژی خورشیدی در محل‌هایی خارج از خانه تولید می‌شود و مشترکان، سهمی از آن انرژی را دریافت کرده و در قبض برق خود اعتبار می‌گیرند. این طرح برای افرادی که نمی‌توانند پنل خورشیدی نصب کنند – مانند مستأجران یا ساکنان آپارتمان‌ها – بسیار کاربردی است.
با این حال، مطالعه نشان می‌دهد که بسیاری از مردم حتی با مفهوم این نوع طرح آشنا نیستند، و همین بی‌اطلاعی باعث شده استقبال از آن کمتر از نصب پنل روی سقف باشد.
آگاهی کم؛ مانع اصلی توسعه طرح‌های خورشیدی اشتراکی
نیکول سینتوف، استاد دانشگاه اوهایو و از نویسندگان این تحقیق، تأکید می‌کند: «نیروگاه خورشیدی اشتراکی گزینه‌ای عالی برای بسیاری از خانواده‌هاست، اما چون مردم اطلاعات کمی درباره آن دارند، نمی‌توانند مزایای آن را به‌درستی درک کنند.»
او معتقد است افزایش آگاهی عمومی درباره این طرح‌ها، یکی از اقدامات کلیدی برای توسعه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به شمار می‌رود.
انگیزه‌ها برای پذیرش انرژی خورشیدی؛ از سود اقتصادی تا ارزش نمادین
این تحقیق بر پایه یک نظریه روان‌شناسی رفتاری طراحی شده و سه عامل مؤثر بر تصمیم‌گیری مصرف‌کنندگان را بررسی کرده است:
- اهداف عملی و اقتصادی مانند صرفه‌جویی مالی
- انگیزه‌های نمادین مثل افزایش اعتبار اجتماعی
- دغدغه‌های محیطزیستی برای حفاظت از زمین
اگرچه هر سه عامل نقش دارند، اما آمارها نشان می‌دهد که انگیزه‌های مالی با فاصله زیادی از دیگر عوامل، مهم‌ترین دلیل برای اقدام مردم به سمت استفاده از انرژی خورشیدی هستند.
چرا طرح‌های اشتراکی با وجود مزایا، کمتر مورد توجه‌اند؟
از نکات قابل‌تأمل در این پژوهش، پایین‌تر بودن میزان استقبال از نیروگاه‌های خورشیدی اشتراکی در مقایسه با پنل‌های خانگی است؛ این در حالی است که نیروگاه‌های اشتراکی هزینه اولیه ندارند و نصب فیزیکی نیز نیاز نیست. پژوهشگران علت این مسئله را نبود آگاهی کافی درباره نحوه عملکرد این سیستم‌ها می‌دانند.
دیلمن هاسو در این باره می‌گوید: «مردم به چیزی که نمی‌شناسند اعتماد نمی‌کنند. حتی اگر آن گزینه ساده‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد.»
اقتصاد حرف اول را می‌زند
به نقل از techxplore، این مطالعه نشان می‌دهد که برای افزایش استقبال عمومی از انرژی‌های تجدیدپذیر، سیاست‌گذاران و شرکت‌های فعال در حوزه انرژی باید بیش از پیش روی مزایای اقتصادی این منابع تأکید کنند. همچنین اطلاع‌رسانی درباره طرح‌های اشتراکی می‌تواند فرصتی برای مشارکت گسترده‌تر مردم، به‌ویژه خانواده‌هایی باشد که امکان نصب پنل را ندارند.
اگر توسعه انرژی خورشیدی هدف باشد، کلید آن در جلب اعتماد عمومی از مسیر صرفه‌جویی مالی و آگاه‌سازی عمومی نهفته است.
