فساد بزرگ در بازار خوراک دام / چرا مرغ ۹ بار گران شد؟

صف مرغ دولتی و گوشت یخ‌زده وارداتی تا مدت‌ها حواس رسانه‌ها را به خود جلب کرده بود. دولت یک روز گوشت یخ‌زده خارجی وارد می‌کرد و کیفیت بسیار نازل و قیمت بسیار گران آن حاشیه‌ساز شد و روز دیگر گوسفند زنده را سوار بر هواپیما کرده و به ایران می‌آورد.

به گزارش تجارت‌نیوز از آن سمت دام ایرانی گله گله از مرزها قاچاق می‌شد و پای کارت ملی به بازار مرغ و گوشت رسید. در نهایت اینکه نمایندگان مجلس اعلام کردند که وزارت کشاورزی از تنظیم بازار گوشت ناتوان مانده و البته پرونده‌هایی از فساد در شرکت پشتیبانی امور دام خبرساز شد. این ماجراها به آنجا رسید که تنظیم بازار محصولات کشاورزی دوباره به وزارت صنعت برسد اما غائله مرغ و گوشت تمام نشد.

این بار ماجرای اصلی خوراک دام و طیور بود و دلار 4200 که فسادهایش تمامی ندارد. بازار خوراک دام با گردش وسوسه کننده 130 هزار میلیارد تومانی در دست وزارت کشاورزی است و تک و توک شرکت‌های کوچکی که گفته می‌شود بیشترشان خصولتی هستند.

البته زمانی که اسم بازار خوراک دام و طیور به میان می‌آید دیگر نمی‌شود از واردکننده‌ای نگفت که حدود 60 تا 70 درصد بازار را به دست دارد و سالیان سال است قدرت تعیین‌کننده او در بازار مورد انتقاد بوده و صد البته گوش شنوایی هم نبوده است.

تولیدکنندگان مرغ و گوشت می‌گویند که 70 درصد بهای تمام شده محصولشان به نرخ خوراک دام و طیور وابسته است و دولت مدعی است که برای واردات این کالا که جز اقلام عمده وارداتی به ایران است، دلار 4200 می دهد اما معلوم نیست که این دلارهای 4200 چه می‌شود و چرا در نهایت خوراک دام با بهای گزاف به دست مرغداران می‌رسد.

فساد دلار 4200 به مرغداران هم رسید

مرغداران به رسانه‌ها گفته‌اند که فقط 30 تا 40 درصد مصرف خوراک‌شان با نرخ دولتی است و بقیه را از بازار آزاد می‌خرند اما سازمان تعزیرات گزارش داده است که بیشتر از ۹۰ درصد نهاده‌های دامی در مرغداری‌های استان تهران، برای توزیع در شبکه‌های رسمی تبدیل به مرغ نشده است.

این گزارش تاکید می‌کند که مرغداران نهاده‌های دامی را با بهای دلار 4200 گرفته و در بازار آزاد فروخته‌اند. دولت مرغدارانی را که خوراک ارزان می‌گیرند مجبور کرده که مرغ‌شان را با نرخ مصوب کیلویی 14 هزار و 400 تومان بفروشند که البته خودشان می‌گویند فروش با این قیمت برایشان سراسر ضرر است.

از آن سمت کمیسیون اصل نود مجلس گزارشی منتشر کرده است که از 17 شرکت واردکننده خوراک دام و طیور برخی هایشان خوراک دامی را که با دلار 4200 تومان وارد کرده اند با این قیمت عرضه نکرده‌اند.

البته هم حجم تخلف مرغداران در مقابیسه با تخلفات دیگر شاید کوچک به نظر برسد. بر اساس گزارش کمیسیون اصل نود 17 شرکت حدود 1051 تن خوراک دام و طیور وارد کرده‌اند و حدود 814 تن آن را با بهای متناسب با دلار 4200 فروخته‌اند. مرغداران هم می‌گویند که خوراک دام را هم یک ماه دیرتر از سفارش‌شان تحویل می‌گیرند و در این مدت مجبور به تهیه نهاده از بازار آزاد هستند و هم اینکه نهاده دولتی فقط 30 تا 35 درصد نیازشان را پوشش می‌دهد.

ردپای تخلفات بزرگ در وزارت کشاورزی

در این میان تخلف بزرگتر به جای دیگر می‌رسد.بر اساس گزارشی که گزارش كميسيون اصل نود با عنوان مشکلات تامين ارز و توزيع نهاده هاي دامي تهیه کرده است، حدود 90 درصد نهاده‌هاي دامي مورد نياز كشور از طريق واردات تامين می‌شود و نياز سالانه كشور حدود 9 ميليون تن ذرت، 4.2 ميليون تن سويا و ۵/۵ ميليون تن جو برآورد می‌شود.

کمیسیون اصل نود مجلس در گزارش خود تاکید کرده که نه‌تنها حجم انبوهی از واردات خوراک دام با دلار 4200 سر از بازار آزاد درمی‌آورد که وزارت کشاورزی به ذخایر استراتژیک هم دست برده است.

بر اساس این گزارش ميزان موجودي كنجاله سويا در انبار ذخایر استراتژيک در ماه فروردين امسال برابر 289 هزار تن بوده ولي با برداشت از اين ذخيره در شهريور ماه همین سال ميزان موجودي انبار به 69 هزار تن كاهش پيدا كرده است و البته برای مجلس محرز نیست که 220 هزار تن كنجاله سويا در كجا عرضه و چگونه و به دستور چه مرجعي توزيع شده است؟

همچنین در این گزارش تاکید شده است که وزارت جهاد كشاورزي در يك فقره 186 ميليون دلار از محل ارز تخصيصي براي تأمين ذخاير راهبردي نهاده‌هاي دامي دريافت کرده اما نه اين ذخاير و نه 186 ميليون دلار تخصيصي موجود نیست!

همچنین اختلاف آماری شدیدی بین اظهارات گمرک و معاونت امور دام وزارت کشاورزی وجود دارد و در حالی که گمرک اعلام کرده که در شش ماهه اول امسال چهار میلیون و 964 هزار تن ذرت وارد شده است رقم اظهاری معاونت امور دام وزارت کشاورزی فقط یک میلیون و 353 هزار تن است و از نظر مجلس اختلاف فاحش 3 میلیون و 593 هزار تنی قابل توجیه نیست.

همچنین با توجه به مجموع واردات و تولید داخل باید در شش ماه ابتدای سال 919 هزار و 702 تن کنجاله سویا به مرغداران با نرخ دولتی تحویل داده می‌شد اما حدود 48 هزار و 103 تن آن گم شده است. در مجموع اینکه دلار 4200 تومانی در بخش واردات خوراک دام هم هرز رفته و حالا قیمت مرغ در تهران به کیلویی 35 هزار تومان جهش داشته است.

برای اطلاع بیشتر از جزییات افزایش قیمت مرغ گزارش پرواز مرغ بر قله 33 هزار تومانی را بخوانید.