«سرویس تغییرات اقلیمی کوپرنیک»، سامانه نظارت ماهوارهای اتحادیه اروپا در گزارشی اعلام کرد: تقریبا قطعی است که سال ۲۰۲۵ میلادی، یکی از سه سال گرم ثبت شده در جهان از زمان ثبت رکوردهای دما تاکنون خواهد بود.
در سکوت گرمای فزاینده، در میان دود آتشسوزیهای بیپایان و در هر نفس آلودهای که میلیونها انسان میکشد، تغییرات اقلیمی دیگر پیشبینیِ دور از دسترس نیست. بلکه واقعیتی خونین و فوری است. این بحران، که روزبهروز جان صدها هزار نفر را میگیرد، دیگر تنها مسئلهای زیستمحیطی یا علمی محسوب نمیشود؛ بلکه به بحرانی انسانی و جهانی تبدیل شده که سلامت، امنیت و بقای انسانها را در معرض خطر جدی قرار داده است.
افزایش سریع سطح دریاها، یکی از جدیترین پیامدهای تغییرات اقلیمی، تهدیدی فزاینده برای شهرهای ساحلی، اقتصاد جهانی و امنیت غذایی است. پژوهشهای اخیر نشان میدهند که این روند با سرعتی بیسابقه در هزاران سال گذشته در حال وقوع است و نیازمند اقدامات فوری جهانی و محلی است.
اروپا در تابستان ۲۰۲۵ شاهد مجموعهای از رویدادهای شدید آب و هوایی بود؛ موج گرما، خشکسالی و سیل، نه تنها زندگی میلیونها نفر را تحت تأثیر قرار داد بلکه ضربهای سنگین به اقتصاد این قاره وارد کرد.
دریای مدیترانه که به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود یکی از مهمترین پهنههای آبی جهان به شمار میرود، امروز در خط مقدم تغییرات اقلیمی قرار گرفته است. کارشناسان هشدار میدهند که حتی افزایش اندک دما میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به اکوسیستمهای این دریا وارد کند؛ اکوسیستمهایی که بیش از ۱۷ هزار گونه جانوری و گیاهی را در خود جای دادهاند و بسیاری از آنها منحصر به فرد هستند.
پرتغال در آتش و گرما میسوزد و به کانون بحران اقلیمی اروپا در تابستان امسال تبدیل شده است. موج گرمای بیسابقه، هشدارهای قرمز در سراسر کشور، و آتشسوزیهای ویرانگر، چهرهی واقعی تغییرات اقلیمی را به نمایش گذاشتهاند؛ بحرانی که از یک پیشبینی علمی به واقعیتی تلخ در زندگی روزمره مردم تبدیل شده است.
خشکسالی شدید و بیسابقه در اروپا، همراه با ثبت دومین ماه مه گرم تاریخ در سال 2025، زنگ خطر را برای سیاره زمین به صدا درآورده است. این تحولات اقلیمی که فراتر از پیشبینیها ظاهر شدهاند، نشانههایی نگرانکننده از تشدید بحران آب و غذا در آینده نزدیک هستند و بر فوریت اقدامات جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی تأکید میکنند.
بحران اقلیمی دیگر یک تهدید دور از ذهن نیست؛ این یک واقعیت روزمره است که میلیاردها نفر از مردم جهان را در سال گذشته با گرمایی فراتر از تحمل مواجه کرده است. مطالعات جدید نشان میدهد فعالیتهای انسانی، بهویژه انتشار گازهای گلخانهای، دما را به شکل بیسابقهای افزایش داده و این پدیده، سلامت، امنیت و معیشت بشر را جدی تهدید میکند. در ادامه، به بررسی یافتههای علمی جدید در این زمینه میپردازیم که چگونه گرمای شدید به یک بحران جهانی تبدیل شده است.
گرمایش زمین از هشداری علمی به واقعیتی ملموس بدل شده که با پدیدههایی چون افزایش بیسابقه دما، خشکسالیهای شدید و سیلابهای ویرانگر، زندگی بر سیاره ما را دگرگون ساخته است. گزارش اخیر سازمان جهانی هواشناسی (WMO) زنگ خطر را جدیتر به صدا درآورده و پیشبینی میکند که جهان طی پنج سال آینده ممکن است وارد مرحلهای بیسابقه از گرمایش شود.
افزایش دمای کره زمین و گذر از آستانههای تعیینشده، خطر جدی و برگشتناپذیری برای یخچال های طبیعی، بهویژه در مناطق کوهستانی، ایجاد کرده است. تحقیقات اخیر نشان میدهد حتی با کاهش دما در آینده، یخچالها برای قرنها به حالت اولیه خود بازنخواهند گشت. این وضعیت، زنگ خطری جدی برای تصمیمگیرندگان جهانی و نسل کنونی است که تأخیر بیشتر در کاهش گازهای گلخانهای، میتواند پیامدهای جبرانناپذیری برای منابع طبیعی زمین، از جمله تأمین آب و افزایش سطح دریا، به همراه داشته باشد.
با افزایش دمای کره زمین و تغییرات اقلیمی، کشاورزی و امنیت غذایی در سراسر جهان با چالشهای بزرگی روبهرو شده است. در سال ۲۰۲۵، گزارشها و تحقیقات جدید نشان میدهند که گرمایش جهانی نهتنها تولید محصولات کشاورزی را کاهش داده، بلکه دسترسی به غذا را برای میلیونها نفر سختتر کرده است.
مطالعه جدیدی به رهبری دکتر اندرو جارویس از دانشگاه لنکستر و پروفسور پیرز فاستر از دانشگاه لیدز نشان داد که فعالیتهای انسانی تاکنون باعث 1.5 درجه سانتیگراد گرمایش زمین شده است.
گرمشدن پاییز و زمستان در بسیاری از مناطق آمریکا، به یکی از نشانههای قابل توجه تغییرات اقلیمی تبدیل شده است. امسال، بسیاری از شهرها در ماه نوامبر شاهد دماهای بیسابقهای بودند که تحت تأثیر تغییرات اقلیمی به سطح بیسابقهای رسیده است. این پدیده باعث بروز نگرانیهای گستردهای در میان مردم و کاربران شبکههای اجتماعی شده و واکنشهای مختلفی را در پی داشته است.
درختان میوه از جمله پسته گیاهانی هستند که برای گذران طبیعی در فصل خواب، به سرمای زمستانه مکفی نیاز دارند. میزان سرمای مکفی در فصل خواب برای هر نوع از ارقام پسته متفاوت است.
تحقیقات اخیر نشان میدهد که افزایش دما نه تنها باعث مشکلات کوتاهمدت مانند سکته گرمایی میشود، بلکه میتواند به مشکلات بلندمدتی مانند بیماریهای کلیوی نیز منجر شود. این مسئله به ویژه برای کسانی که در محیطهای گرم و مرطوب کار میکنند، بسیار خطرناک است.
کاوه مدنی گفت: اگر مدیران کشوری بخواهند بر مشکلات محیطزیستیشان فائق آیند، باید سعی کنند اقتصادشان را سالم نگه دارند. اقتصاد سالم برای ایران اقتصادی است که صرفاً بر نفت و منابع طبیعی متکی نیست.
هوانوردی، به خصوص در کشورهای توسعهیافته و ثروتمند، نقش مهمی در افزایش گازهای گلخانهای و گرمایش جهانی دارد. با وجود اینکه تنها تعداد کمی از مردم به طور مرتب از هواپیما استفاده میکنند، این صنعت سهم قابل توجهی در آلودگی هوا دارد.
