سارینا سیف 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
سرنخ‌های قاچاق سوخت در اظهارات مسئولان/قاچاقچیان بنزین و گازوئیل را در چه مسیری آلوده می‌کنند؟
«روزانه 25 میلیون تا 30 میلیون لیتر سوخت از کشور قاچاق می‌شود. تردید نکنید که این قاچاق سازمان‌یافته است.»؛ این‌ها اظهارات محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، در آذرماه سال جاری است. حال به نظر می‌رسد که رد یکی از مبادی قاچاق سازمان‌یافته مشخص شده است. ناصر اسکندری، معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی به موضوع آلوده کردن سوخت در مسیر ارسال به نیروگاه‌ها به عنوان یکی از ترفندهای رایج در قاچاق سوخت نیروگاهی اشاره کرده است.
موضوع سازمان‌یافته بودن قاچاق سوخت، از موضوعاتی است که تاکنون از رئیس و نمایندگان مجلس تا سخن‌گوی جایگاه‌داران سوخت در کشور به آن اشاره کرده‌اند. اما نهایتا هر روز اخباری مبنی بر دستگیری قاچاقچیان خرد و همچنین اعمال محدودیت بر مردم عادی برای جلوگیری از قاچاق سوخت منتشر می‌شود.
در کنار این تناقض آشکار، گاهی در صحبت‌های مسئولان دولتی برخی سرنخ‌هایی درز می‌شود که بار دیگر بر سازمان‌یافته بودن قاچاق سوخت صحه می‌گذارد.
آن طور که ایرنا گزارش داده، ناصر اسکندری، معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی به یکی از ترفندهای رایج در قاچاق سوخت نیروگاهی اشاره کرد و گفت: اصلی‌ترین تخلف مربوط به آلوده کردن سوخت در مسیر ارسال به سمت نیروگاه است و وزارت نیرو مسئولیتی در این زمینه تا قبل از تحویل سوخت به مخازن نیروگاهی ندارد.
او ادامه داد: افراد مطلع از قاچاق سوخت نیروگاهی همگی به این موضوع واقف هستند که قاچاق سوخت قبل از تحویل به نیروگاه‌ها صورت می‌گیرد و پس از تحویل سوخت به نیروگاه امکان قاچاق وجود ندارد. با این حال، در صورت کشف هرگونه مغایرت در حجم یا کیفیت سوخت، موضوع فورا صورت‌جلسه و گزارش می‌شود.
وی از آلوده کردن سوخت در مسیر ارسال به سمت نیروگاه سخن به میان آورده است. موضوعی که بسیار عجیب و جالب توجه است. انتقال سوخت به نیروگاه‌ها وظیفه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی است و پس از قرار گرفتن در مخازن سوخت مایع نیروگاه، مسئولیت آن با وزارت نیروست. اما به نظر می‌رسد هیچ نهادی مسئولیت مسیر انتقال را بر عهده نمی‌گیرد!
در همین زمینه، باید دید این تخلف چگونه صورت می‌گیرد و مسئولیت آن با چه نهادی است؟
مسئولیت مسیر انتقال با چه نهادی است؟
آن طور که ایسنا گزارش داده، ساناز جعفرزاده، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و بهره‌برداری تولید شرکت برق حرارتی، در دی ماه سال جاری بیان کرد: تفاهم‌نامه‌ای با شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منعقد شده که بر اساس آن محل تحویل سوخت نیروگاه‌ها، سوخت مایع مخازن نیروگاه است. یعنی تا قبل از اینکه سوخت وارد مخزن شود، سوخت متعلق به نیروگاه نیست و برای وزارت نفت است.
در واقع می‌توان گفت که در مسیر انتقال، سوخت در مالکیت نیروگاه‌های کشور نیست و اگر در مسیر فرآیند تحویل تخلفی صورت بگیرد، مسئولیت آن با وزارت نفت است. حال با توجه به این که معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی از آلوده کردن سوخت در مسیر انتقال به نیروگاه‌ها سخن به میان آورده، باید گفت که مسئولیت این آلوده کردن هم متوجه وزارت نفت است.
به بیان دیگر، حتی اگر خود مسئولان وزارت نفت مستقیما مسئول آلوده کردن سوخت نباشند، به دلیل مالکیت سوخت در مسیر انتقال، باید پاسخ‌گو آلودگی صورت‌گرفته باشند.
کشف قاچاق سازمان‌یافته سوخت را از دولت شروع کنید!
آلوده کردن سوخت در مسیر انتقال به نیروگاه بدان معناست که سوختی که قرار است به نیروگاه برای تولید برق ارسال شود، در طول مسیر دچار تغییرات غیرقانونی می‌شود.
در این فرآیند، افراد سودجو ممکن است سوخت را با مواد اضافی مانند مواد رقیق‌کننده، آب یا حتی مواد ارزان‌قیمت دیگر مخلوط کنند. هدف این کار می‌تواند کاهش کیفیت سوخت باشد. این تغییرات باعث می‌شود سوخت کیفیت کمتری پیدا کند که ممکن است باعث کاهش هزینه تولید برای قاچاقچیان شود.
از سوی دیگر اگر با آلوده کردن سوخت، کیفیت آن پایین بیاید، ممکن است سوخت به دلیل داشتن استانداردهای لازم برگشت بخورد. این می‌تواند یکی از ترفندها برای استفاده از سوخت آلوده و قاچاق آن به خارج از کشور باشد. همچنین با استفاده از سوخت آلوده‌شده، قاچاقچیان می‌توانند سوخت را با قیمت پایین‌تری بفروشند، چون در عمل از مقدار و کیفیت سوخت کاسته می‌شود.
این تخلف علاوه بر آسیب به اقتصاد و تولید برق، ممکن است به تجهیزات نیروگاه‌ها آسیب برساند چون سوخت آلوده یا غیراستاندارد می‌تواند عملکرد موتورهای توربین‌ها و سایر تجهیزات نیروگاهی را مختل کند. به بیان دیگر، اگر سوخت آلوده شده مورداستفاده قرار بگیرد، ممکن است موجب فرسوده شدن زودهنگام تجهیزات نیروگاه‌ها شده و آلودگی زیستمحیطی ایجاد کند.
حال باید گفت که وقتی از آلوده کردن سوخت در مسیر انتقال به نیروگاه سخن به میان آورده می‌شود، مشخصا متولی آن نهادهای دولتی هستند و مردم عادی نمی‌توانند به سوخت نیروگاهی دسترسی داشته باشند. این بدان معناست که مسئولانی که هر دم بر سازمان‌یافته بودن قاچاق سوخت تاکید می‌کنند و باز هم مردم عادی را مقصر می‌دانند، ابتدا باید به فکر منشا قاچاق درون سازمان‌های دولتی باشند!
برای مطالعه بیشتر صفحه سوخت و انرژی را دنبال کنید.
نظرات