در راستای سلسله گفتگوهای تجارت‌نیوز با مسئولان بازار سهام، با شاهین چراغی مصاحبه‌ای داشتیم. چراغی از اسفند ۹۷ در شورای عالی بورس فعالیت داشت و در نهایت در مهر ۹۹ از این شورا استعفا داد. چراغی که در فراز و فرودهای بورس در سال ۹۹ در این شورا حضور داشته ناگفته‌های بسیاری از آن سال دارد.
مقصر اصلی سقوط بورس که بود؟
شاهین چراغی در خصوص مهمترین علت رشد شارپی بورس در سال ۹۹ گفت: انتظارات تورمی مهمترین علت رشد بورس در سال ۹۹ بود. افزایش قیمت دلار و ارز همیشه روی نمادهای بورسی و شرکتهای صادراتی تاثیر زیادی می‌گذارد. رشد انتظارات تورمی از سال ۹۷ شروع شد و در سال ۹۹ به اوج رسید.
وی در خصوص علت ریزش بازار سهام عنوان کرد: نمی‌توان شخصی را به عنوان مقصر معرفی کرد. عوامل مختلفی بر ریزش بازار تاثیرگذار بود. اصرار رئیس جمهور بر آزادسازی سهام عدالت یکی از عوامل ریزش بورس بود. من در آن زمان با این موضوع مخالف بودم و اعتقاد داشتم باید زیرساخت‌ها آماده شود. اما فرایند آزادسازی حتی بدون اینکه نرم‌افزارها آماده باشد اتفاق افتاد.
زیرساخت آزادسازی سهام عدالت را نداشتیم
عضو سابق شورای عالی بورس خاطرنشان کرد: در لزوم آزادسازی سهام عدالت بحثی نیست. اما در این مواقع باید زیرساختی آماده شود تا سهام بدون خریدار نماند. از طرف دیگر آزادسازی سهام عدالت زمانی اتفاق افتاد که شاخص در پیک بود و این موضوع به فرآیند ریزش کمک کرد. در نهایت دارندگان سهام عدالت بیشترین ضرر را کردند. در واقع رئیس جمهور می‌خواست به مردم کمک کند ولی عملا نتیجه عکس شد.
وی ادامه داد: علاوه بر این موارد می‌توان عدم عرضه سهام در زمان مناسب را نیز مهم برشمرد. زمانی که افزایش شاخص اتفاق افتاد مدیران جسارت عرضه سهام نداشتند. هر چقدر شاخص افزایش پیدا می‌کرد عرضه سهام کمتر شد و در نتیجه آن اتفاق رقم خورد.
وی تصریح کرد: اقتصاد با حوزه سیاست متفاوت است. وقتی اقتصاد سیاسی می‌شود تاثیرات منفی آن مشهود است و عملا منجر به تصمیمات خوبی نخواهد شد. به هر حال دولت، وزارت‌خانه‌ها یا صندوق‌های بازنشستگی که سهام در اختیار داشتند باید روی شاخص یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد در اواخر خرداد ۹۹ شروع به عرضه می‌کردند. البته نقش رئیس کل وقت بانک مرکزی در ریزش‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت. وی یکی از مخالفان سرسخت شناورسازی سهام در آن زمان بود.
این تحلیل‌گر بازارهای مالی در ادامه عنوان کرد: در دولت‌ها تیم اقتصادی باید همسو باشند اما تیم اقتصادی روحانی نبود. وزیر صمت وقت از اینکه تصمیماتش چه تاثیراتی بر بازار داشت آگاه نبود. متاسفانه یکی از مشکلات ما در بازار سهام عدم آشنایی مدیران و مسئولان عالی‌رتبه با بورس است. به همین دلیل یکی از کارهایی که ما باید مرتب انجام دهیم آموزش به مسئولان است. اما به محض اینکه مسئولی را با بازار آشنا می‌کنیم یا استعفا می‌دهد یا استیضاح می‌شود.
تصمیمات شورای عالی بورس ضمانت اجرایی نداشت
چراغی اظهار کرد: در شورای عالی بورس سه خبره مالی از بخش خصوصی، معاون اقتصادی دادستان، وزیر اقتصاد، وزیر صمت و رئیس کل بانک مرکزی حضور دارند اما کسانی که در شورای عالی بورس موثرند، نمایندگان دولتی هستند. لذا یکی از اتفاقاتی که باید در ساختار قانون بیفتد این است که مصوبات شورای عالی بورس ضمانت اجرایی داشته باشند.
وی ادامه داد: در حال حاضر اجرای مصوبات شورا توسط سه عضو دولتی شوراست. در این میان برای اجرای تصمیمات این افراد گاهی دچار تضاد منافع می‌شدند. اگر مصوبه خوبی داشته باشیم ولی توسط وزیر صمت یا اقتصاد یا بانک مرکزی اجرا نشود بی‌فایده است. برای مثال رئیس بانک مرکزی در شورایی تصمیم‌گیرنده است که با حوزه خودش یعنی بازار پول تضاد منافع دارد. بنابراین گاهی پیش می‌آمد که مثلا مصوبه‌ای را امضا کند اما اجرا نه.
این تحلیل‌گر بازارهای مالی گفت: در این میان اعضای بخش خصوصی شورا که دغدغه مردم را دارند، قدرت اجرایی ندارند. البته نحوه انتخاب اعضای بخش خصوصی شورا خیلی مهم است، این افراد باید استقلال حرفه‌ای داشته باشند اما این فرایند معمولا به پیشنهاد وزیر اقتصاد و با مصوبه هیات دولت اتفاق می‌افتد.
بورس محل تامین منابع مالی دولت نیست
وی گفت: معتقدم که بورس نباید جایی باشد که دولت به راحتی از آن تامین منابع مالی کند. اما این موضوع متعلق به دولت خاصی نیست و مشکل در ساختار اقتصاد کشور است. باید یک بار برای همیشه نقش بازار سهام را تعیین کنیم. آیا نقش بازار سهام تامین منابع مالی دولت است؟ البته که واقعیت‌های اقتصاد کشور را نمی‌توان کتمان کرد. اما در همین شرایط نیز اگر دولت در بازار دخالت نکند و نرخ سامانه نیما را واقعی کند، نرخ ارز پتروشیمی، خودرو و مساله فولاد حل شود و اتفاقاتی از این دست رقم بخورد مطمئنا اعتماد مردم مجددا برمی‌گردد.
چراغی تصریح کرد: دولت یکبار برای همیشه باید تکلیف خود را با سهامداران مشخص کند. نرخ انرژی، بهره مالکانه، قیمت کالاهای اساسی و … را تعیین کند. برای مثال یکی از معضلات حال حاضر بورس سایه بودجه بر قیمت سهام هست. این وضعیت از زمان دولت احمدی‌نژاد وجود داشت. از طرفی تاثیر تصمیمات بودجه بر بازار سهام برآورد نمی‌شود و هزینه‌فایده نمی‌کنند.
عضو سابق شورای عالی بورس گفت: یک تیم متمرکز از بدنه بازار سرمایه باید برای تدوین لایحه بودجه حضور داشته باشند. ضرری که دولت با تصمیمات اشتباه اقتصادی به بورس وارد می کند برای خودش هم زیاد است. در این میان مردم هم به بازار سهام بی‌اعتماد می‌شوند. در واقع مردم بین لایه‌های مختلف تصمیم‌گیری دولت له می‌شوند.
وی افزود: در حال حاضر مردم از سرمایه‌گذاری در بورس می‌ترسند چون به چشم دیده‌اند که دولت هر وقت بی‌پول شده به یک سمتی رفته. یا افزایش نرخ گاز، یا نرخ بهره مالکانه و یا راه‌های دیگر. البته مقصر شخص خاصی نیست، ساختار اقتصاد کشور بیمار است. نمی‌شود متولی بازار را برای مثال وزیر اقتصاد بدانیم، در صورتی که دلیل بخشی از این ریزش‌ها ربطی به وزیر اقتصاد ندارد.
آخرین اخبار بازار سهام را در صفحه بورس تجارت‌نیوز بخوانید.
قیافه خودش شبیه چوپان های پشت کوهه بعد میگه مقصر کسی نبود. بابا بورس پروژه کلاه برداری بود انجام شد رفت تمام.
بورس واقعی ایران دقیقا همینه نه بهتر نه بدتر یکروز خوب سه روز بد
چیزی که سال۹۹ شاهدش بودیم فقط یک فریب برای این بودکه پول مردم ازچنگشون بیرون بیاد خب هردولتی به یکطریق جبران کسری بودجه زمان خودش رو کرده ومیکنه دولت روحانی هم این فکر بنظرش رسید و انجام داد
برای ازدواج جوان که پول ندارند ازدواج کنند از کجا بیارند،???????
کاملا درست و منطقی هست.
چرا گرانی بی داد می کند همه چ کرانه از مسکن تا لبنیات میوه‌ها سبزیجات ودارو دکتر،???
سلام مسکن جوان و معیشت مردم اجاره‌بها وووووو گران کردند صاحبخانه اجاره ها را بالا می برند اما از کجا بیاریم اجاره بها بدیم ماهی ۳۰۰۰۰۰۰۰ میلیون تومان سال به سال به سال بالا می برندجوان چ گونه زندگی کنند
]چراغی نان به نرخ روز میخورد الان وضعیت بورس خیلی بدتر از قبل است
مطالب اظهار شده بلحاظ تئوری ممکن است درست باشد اما در عمل اینگونه نیست. دولت قبل تا توانست از طریق حقوقی های دولتی کسری بودجه را از بازار سرمایه تامین کرد اما سوال این است در یک سال گذشته که همه اجناس و کالاها حداقل 50 درصد افزایش قیمت داشته به چه دلیل قیمت سهام کاهشی بوده است؟ چرا در این یک سال سهامداران حقیقی تلاش می کنند با کمترین ضرر از بازار خارج شوند؟ چرا وقتی قیمت ارز افزایشی است اما قیمت سهام ها تغییر معنا داری نمی کند؟ چرا حقوقی ها بیشترین ضربه را به سهام داران وارد می کنند؟
مشکل این است بازار سرمایه تحت قیومیت کامل دولت است و دولتی ها هم با بازار آشنا نیستند لذا تصمیمات آنها روی بازار تاثیر زیادی دارد. نمونه بارز آن دولت قبل است که بدون توجه به تبعات دخالت دولت در بازار باعث پودر شدن سرمایه مردم شد. به نظرم حداقل 3 سال زمان نیاز است تا اعتماد مردم به بازار سرمایه باز گردد.
احتراما و با سلام. علاوه بر عدم دخالت دولت در چیزی که متعلق به عموم مردم است، دولت نباید با دریافت مالیات از هر معامله (آنهم یک درصد) مانند اصطحکاکی که نهایتا مستهلک کننده جریان پول حقیقی درون سیستم است، ترمز حرکت را بکشد. بفرمایید چه خدمتی انجام می دهند که بخواهند مالیات بگیرند(حتی وقتی داری با ضرر سنگین میفروشی)! مسئله دیگر هم اینست که یک عده سرمایه دار سنگین، با هماهنگی و خبر دادن به همدیگر یک باره خارج شدند و سیو سود کردند و هر کدام چند همت (هزار میلیارد تومان) رو از این ظرف کوچک و نهال در حال رشد خارج کردند. همچنین بدرستی کارشناس اشاره کردند که در موقعی که بازار تشنه رشد شاخص بود باید بازار را بزرگ می گردند که نکردند و گذاشتند هرم بازار باریک و لاغر بالا برود.!!!
چرا نمیگویی که بانک مرکزی چرا نرخ بهره را در اردیبهشت از ۲۰ درصد آورد ۸ درصد . ورشد بورس از آنجا شروع شد . ودوباره در مرداد ماه دوباره از ۸ بالا آورد ودوباره به ۲۰ درصد. وآنجا بورس ریزش کرد. بانک مرکزی وشخص همتی فقط با بالا وپایین آوردن شاخص با توسط تغییر در نرخ بهره. پول مردم را بلعید وبانکها وشرکتهای بیمه که در شرف ورشکستگی قرار داشتن نجات داد وسهام دولت را در دوصندوق به بالاترین قیمت فروخت وعامدانه به ریش مردم خندید
بورس هم عین دیگر تکنولوژی وصنایع وارداتی است ،متخصص کاربلد درش نیست فقط حالت
شکلی داره ی سیستمی شکلی و مونتاژبه طبع دیگر کشورها پیش روکه اون فوت فن بازار گردانی که مصادیق دماسنج اقتصاد باشه را بلد نیستند
در جای اظهار آزاد سازی تقویت بخش خصوص
میکنند از طرف دیگر ۸۰درصد شرکتهای واگذاری
درسیطره دولت که در ریز ترین امورشان دخالت
داره ی نوع شتر گاو پلنگ است ، وهر کسی ی مدل
شاخص برای خود تعریف دارند که ماهیت شکلی داره زیر بنای اقتصادی درش دخیل نیست بلکه
متامع، منافع جناح حزبی برای رسیدن هدف خاص،، در این بین هم ی سری دلال واسطه رانتی
هم که به اینها نزدیکی دارند از آب گل آلود صید
میکنند،اون ریزکاریها فوت کوزه گری رایاد نگرفتنند، همون اقتصاد دولتی برازنده تر تا این
ادا اصول الکی،، و سرمایه، زندگی، اعصاب ملت را بازیچه خود قراردهند،