به گزارش تجارت نیوز، وقتی صحبت از منابع طبیعی آب میشود، اکثر مردم به یاد رودخانههای پرآب، دریاچههای وسیع و چشمههای جاری میافتند. رودخانهها از دیرباز نقش حیاتی در تمدنهای بشری داشتهاند؛ آنها زمینها را حاصلخیز، آب آشامیدنی تأمین و مسیرهای حملونقل طبیعی ایجاد میکردهاند. اما جالب است بدانید که برخی کشورها هیچ رودخانه دائمی و طبیعی ندارند، با این حال نهتنها زنده ماندهاند بلکه در بسیاری از جنبههای توسعه، موفقتر از کشورهای دارای منابع آبی طبیعی عمل کردهاند.
چرا برخی کشورها رودخانه ندارند؟
وجود یا عدم وجود رودخانهها عمدتاً به شرایط جغرافیایی، اقلیمی و توپوگرافی یک کشور بستگی دارد. کشورهایی که در مناطق خشک و بیابانی یا جزایر کمارتفاع واقع شدهاند، اغلب فاقد منابع جاری آب سطحیاند. میزان بارندگی، دمای بالا، تبخیر شدید و نفوذپذیری بالای خاک نیز عواملی هستند که مانع تشکیل رودخانههای دائمی میشوند.
در این گزارش، به معرفی ۸ کشوری میپردازیم که فاقد هرگونه رودخانه دائمی هستند، اما با تکیه بر فناوریهای مدرن، نمکزدایی، بازیافت آب و مدیریت هوشمند منابع، موفق به بقا و حتی شکوفایی شدهاند.
لیست ۸ کشوری که هیچ رودخانهای ندارند
۱. عربستان سعودی؛ بزرگترین کشور بدون رودخانه دنیا
عربستان سعودی با مساحتی حدود ۲.۱۵ میلیون کیلومتر مربع، بزرگترین کشور جهان است که هیچ رودخانهای در آن جریان ندارد. این کشور به جای منابع سطحی آب، بر سفرههای آب زیرزمینی تکیه دارد. همچنین عربستان بزرگترین تولیدکننده آب شیرینشده از دریا در جهان است. سالانه حدود ۵ میلیون مترمکعب آب از طریق نمکزدایی در این کشور تأمین میشود.
در عربستان، بسترهای خشک رودخانهای که به آنها «وادی» گفته میشود، هنگام بارشهای سیلآسا به طور موقت پرآب میشوند اما هیچ جریان دائمی وجود ندارد.
۲. کویت؛ تأمین آب با فناوری
کویت نیز کاملاً فاقد رودخانههای طبیعی است و برای تأمین آب آشامیدنی خود به شیرینسازی آب دریا و واردات آب از کشورهای همسایه متکی است. بارندگی سالانه در این کشور به طور میانگین کمتر از ۱۲۰ میلیمتر است و تقریباً هیچ منبع آب سطحی طبیعی وجود ندارد.
کویت با جمعیتی حدود ۴.۲ میلیون نفر، از زیرساختهای پیشرفتهای برای تصفیه، بازیافت و توزیع آب استفاده میکند و در زمینه فناوری آب یکی از کشورهای پیشرو در منطقه است.
۳. قطر؛ پیشتاز فناوری آب در خاورمیانه
قطر با جمعیتی نزدیک به ۲.۷ میلیون نفر و آبوهوای بیابانی، هیچ رودخانه دائمی ندارد. این کشور تقریباً ۱۰۰ درصد آب مصرفی خود را از نمکزدایی تأمین میکند. قطر در سالهای اخیر میلیاردها دلار در ساخت نیروگاههای آب شیرینکن، خطوط لوله و سامانههای هوشمند مدیریت منابع آبی سرمایهگذاری کرده است.
زیرساختهای آبی قطر از جمله مدرنترین نمونهها در جهان به شمار میروند.
۴. شهر واتیکان؛ کوچکترین کشور بدون رودخانه
واتیکان با تنها ۴۹ هکتار مساحت، کوچکترین کشور مستقل جهان است و فاقد هرگونه رودخانه یا نهر است. این کشور کوچک برای تامین آب خود کاملاً به ایتالیا وابسته است، اما با بهرهگیری از سامانههای فشرده و پیشرفته، آب آشامیدنی و خدمات بهداشتی خود را بهخوبی مدیریت میکند.
۵. عمان؛ میراث وادیها و قناتهای سنتی
هرچند عمان رودخانه دائمی ندارد، اما دارای صدها وادی یا دره خشک فصلی است که هنگام بارندگی، بهسرعت پرآب میشوند. در مناطق کوهستانی مانند «جبل اخضر»، این وادیها برای ذخیرهسازی و هدایت آب باران نقش کلیدی دارند.
همچنین عمان از سیستم آبیاری سنتی به نام «فلج» استفاده میکند؛ نوعی قنات که بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت دارد و همچنان برای آبیاری مزارع مورد استفاده است.
۶. امارات متحده عربی؛ نوآوری در دل بیابان
امارات نیز مانند همسایگانش رودخانه دائمی ندارد، اما برخی آبراههای فصلی یا وادیها در شمال این کشور فعال هستند. منابع اصلی تأمین آب در امارات شامل کارخانههای بزرگ نمکزدایی، چاههای عمیق، و بازیافت فاضلاب است.
دولت امارات با سرمایهگذاری سنگین در فناوریهای پایدار، پروژههای نوینی مانند ابرسازی مصنوعی برای بارورسازی ابرها را در دست اجرا دارد.
۷. مالدیو؛ میان اقیانوس بدون رودخانه
مالدیو که از حدود ۱۲۰۰ جزیره مرجانی تشکیل شده است، فاقد هرگونه رودخانه یا نهر است. در این کشور، مردم برای تامین آب شیرین، آب باران را جمعآوری کرده و در مخازن زیرزمینی ذخیره میکنند. سفرههای آب شیرین مالدیو به شدت آسیبپذیرند و با افزایش سطح آب دریا، در معرض خطر آلودگی و شور شدن قرار دارند.
۸. بحرین؛ جزیرهای بدون منبع آب سطحی
بحرین، کشوری کوچک در خلیج فارس، نیز هیچ رودخانه یا دریاچه آب شیرینی ندارد. در گذشته، این کشور به چشمههای طبیعی زیرزمینی متکی بود که امروزه بسیاری از آنها خشک شدهاند. بحرین اکنون با بهرهگیری از تکنولوژی نمکزدایی و سامانههای بازچرخانی آب، نیازهای آبی جمعیت خود را تأمین میکند.
زندگی بدون رودخانه هم ممکن است، اگر علم در خدمت توسعه باشد
به نقل از india، نداشتن رودخانه در گذشته به معنای ضعف در تأمین منابع حیاتی، کشاورزی و توسعه اقتصادی بود. اما امروز، کشورهای بدون رودخانه مانند عربستان سعودی، امارات، قطر و کویت، به لطف فناوریهای نوین در مدیریت آب، سیستمهای هوشمند و سرمایهگذاری در زیرساختهای زیستمحیطی، نهتنها دوام آوردهاند، بلکه از بسیاری کشورهای پرآب پیشی گرفتهاند.
تجربه این کشورها ثابت میکند که با نگاه علمی، سیاستهای پایدار و بهرهگیری هوشمندانه از فناوری، حتی در دشوارترین شرایط اقلیمی نیز میتوان شکوفا شد.