به گزارش تجارت نیوز، در کشوری مانند عمان که منابع آبی محدود و ارزشمند دارد، مدیریت بهینه آب یکی از اولویت‌های اصلی در برنامه‌ریزی‌های راهبردی است. در همین راستا، شرکت خدمات آب نما (NWS) به عنوان بازوی اجرایی دولت سلطنتی عمان در بخش آب و فاضلاب، مجموعه‌ای از ابتکارات نوآورانه را برای کاهش هدر رفت آب به تنها ۱۰ درصد تا سال ۲۰۳۶ آغاز کرده است. این برنامه که در هفته آب عمان ۲۰۲۵ رونمایی شد، تلاشی چشمگیر برای مقابله با پدیده آب بدون درآمد (NRW) است که سالانه میلیاردها لیتر آب تصفیه‌شده را هدر می‌دهد.
بحران هدر رفت آب در عمان
براساس گزارش‌های رسمی، حدود ۴۰ درصد از آب آشامیدنی تولیدشده در عمان به دلیل نشت، خرابی کنتورها و خطاهای صورت‌حساب از بین می‌رود. این آب که به عنوان آب بدون درآمد (Non-Revenue Water یا NRW) شناخته می‌شود، نه‌تنها منابع آبی را تحلیل می‌برد، بلکه هزینه‌های هنگفتی به سیستم آب‌رسانی کشور تحمیل می‌کند.
در سال ۲۰۲۲، از مجموع ۴۴۴ میلیون متر مکعب آب تولیدشده، بیش از ۱۸۰ میلیون متر مکعب به عنوان تلفات ثبت شد. گرچه این رقم در سال ۲۰۲۳ با اقدامات اصلاحی به ۳۹.۶ درصد کاهش یافت، اما همچنان نیاز به تغییرات اساسی و زیرساختی احساس می‌شود.
استراتژی ملی برای کاهش آب بدون درآمد
شرکت خدمات آب نما با همکاری نهاد تنظیم مقررات خدمات عمومی عمان (APSR)، برنامه‌ای جامع برای رسیدن به نرخ ۱۰ درصد تلفات تا سال ۲۰۳۶ طراحی کرده است. این برنامه شامل سه محور اصلی است:
- بازسازی شبکه‌های فرسوده لوله‌کشی
بسیاری از تلفات فنی به دلیل نشتی در خطوط قدیمی و مدفون رخ می‌دهد. پروژه بازسازی گسترده‌ای با بودجه مشخص در حال اجراست تا این خطوط جایگزین شوند. - استفاده از فناوری‌های نوین تشخیص نشتی
استفاده از تصویربرداری ماهواره‌ای، پهپادها، حسگرهای هوشمند و الگوریتم‌های هوش مصنوعی، به شرکت کمک کرده تا نقاط نشت را با دقت بیشتر و در زمان کوتاه‌تر شناسایی کند. - هوشمندسازی سیستم‌های اندازه‌گیری و صورت‌حساب
پروژه‌خوانی خودکار کنتورها (AMR) که ابتدا برای مصرف‌کنندگان تجاری اجرا شده، به کاهش خطاهای صورت‌حساب و شفاف‌سازی مصرف آب کمک کرده است. این پروژه قرار است به‌زودی برای کاربران خانگی نیز گسترش یابد.
همراهی با چشم‌انداز ۲۰۴۰ عمان
مهندس سعود الشیدانی، مدیرکل تنظیم مقررات آب و فاضلاب، تاکید کرده دستیابی به هدف ۱۰ درصدی تا ۲۰۳۶ بخشی از اهداف بلندمدت کشور برای تحقق چشم‌انداز ۲۰۴۰ عمان به شمار می‌رود. این چشم‌انداز به دنبال توسعه پایدار، حفظ منابع طبیعی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان است.
مهندس ابراهیم الحرثی نیز با اشاره به کاهش متوسط ۹ درصدی تلفات سالانه در چهار سال گذشته، از عملکرد مثبت خدمات آب نما دفاع کرده و گفته است با توجه به هزینه بالای شیرین‌سازی آب در عمان، این پروژه نه‌تنها محیط‌زیستی بلکه از نظر اقتصادی نیز ضروری است.
به نقل از zawya، تلاش عمان برای کاهش چشمگیر تلفات آب یک اقدام جسورانه و آینده‌نگرانه است. این کشور با تکیه بر فناوری‌های نوین، برنامه‌ریزی هدفمند و سرمایه‌گذاری هوشمندانه، گام بلندی در مسیر بهره‌وری منابع و پایداری محیط‌زیستی برداشته است.
در دنیای امروز که بحران آب در بسیاری از نقاط جهان به یک تهدید جدی تبدیل شده، چنین اقدامات راهبردی می‌تواند الگویی برای دیگر کشورها باشد. اگر این برنامه با همین جدیت ادامه یابد، عمان نه‌تنها منابع آبی خود را حفظ خواهد کرد، بلکه از نظر مدیریت هوشمند آب نیز در سطح منطقه پیشگام خواهد بود.
