به گزارش تجارت نیوز، بانک مرکزی به تازگی با انتشار نخستین گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی در سال 1404 وضعیت بازار باز و بازار بین بانکی در سومین هفته سال جاری را مورد بررسی قرار داد.
با استناد به گزارش بانک مرکزی، تشدید نیاز بانک‌ها به وجوه نقد در هفته‌های ابتدایی سال جدید باعث شد که رقم ثبت سفارش ریپو توسط بانک‌ها در نخستین حراج بازار باز سال جاری، با افزایش قابل توجهی مواجه شود. از سوی دیگر اما رقم وام‌دهی بانک مرکزی به بانک‌ها در بازار باز نه تنها افزایش نیافت، بلکه نسبت به آخرین حراج این بازار در سال گذشته با کاهش روبه‌رو شد.
جزئیات نخستین عملیات بازار باز سال 1404
در اولین حراج بازار باز سال جاری، 22 بانک و موسسه اعتباری غیربانکی شرکت کردند. همچون گذشته، موضع عملیاتی بانک مرکزی در این هفته توافق بازخرید بود و مدت توافق بازخرید نیز هفت روزه باقی ماند. همچنین حداقل نرخ توافق بازخرید نیز مانند حراج‌های قبلی 23 درصد تعیین شد.
بازار باز یکی از سازوکارهای بانکی مهم در جهان به شمار می‌رود که بانک‌های مرکزی می‌تواند با استفاده از آن، وجوه نقدی موردنیاز بانک‌ها را تامین یا نقدینگی مازاد آنها را جمع‌آوری کند. با این حال مشکلات کمبود نقدینگی در بانک‌ها سبب شده که این عملیات در ایران، همواره به شکل توافق بازخرید یا به عبارت دیگر، استقراض بانک‌ها از بانک مرکزی باشد.
در این عملیات، بانک‌هایی که با کسری منابع نقد مواجه هستند، می‌توانند سفارش‌های خود برای دریافت این وجوه را در بازار باز ارسال کنند و بانک مرکزی نیز بر اساس سیاست‌های خود، همه یا بخشی از این سفارش‌ها را می‌پذیرد و مبلغ مورد نیاز آنها را فراهم می‌کند. در این معامله، اوراق در اختیار بانک‌ها نقش اصلی را ایفا می‌کنند. چراکه بانک‌ها این اوراق را به بانک مرکزی می‌فروشند و وظیفه دارند در زمان سررسید، آن اوراق را با نرخ سودی مشخص که همان نرخ توافق بازخرید است، بازخرید کنند.
ثبت رکورد جدید ارسال سفارش بانک‌ها در بازار باز
با استناد به آمار بانک مرکزی، بانک‌ها در اولین حراج بازار باز سال جدید رقم 380 هزار و 630 میلیارد تومان سفارش ریپو، به منظور جذب منابع از بانک مرکزی ثبت کردند. مقایسه این رقم با آخرین حراج بازار باز در سال گذشته، حاکی از افزایش بیش از 22 هزار میلیارد تومانی رقم سفارش‌های ارسالی و ثبت رکوردی جدید در تاریخ بازار باز است.
تزریق پول 290 هزار میلیارد تومانی بانک مرکزی در بازار باز
با وجود رکوردشکنی ثبت ریپو توسط بانک‌ها در بازار باز، بانک مرکزی وام‌دهی خود را در سال جدید را با کاهشی نزدیک به 70 هزار میلیارد تومانی نسبت به حراج قبلی آغاز کرد و 290 هزار میلیارد تومان از سفارش‌های بانک‌ها را پذیرفت.
از سمتی دیگر، رقم 363 هزار و 90 میلیارد تومان ریپو در این هفته سررسید شد و بانک‌ها این مبلغ را به بانک مرکزی بازپرداخت کردند.
لازم به ذکر است که بانک مرکزی در این حراج بازار باز، بیش از 90 هزار و 630 میلیارد تومان از درخواست بانک‌ها برای تامین نقدینگی را بی‌پاسخ گذاشت.
اعتبارگیری بیش از 113 هزار میلیارد تومانی بانک‌ها در بازار شبانه
در بخش دیگری از این گزارش، بانک مرکزی به وضعیت اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها در بازار بین بانکی پرداخته است. استقراض در بازار بین بانکی، یکی دیگر از شیوه‌های تامین نقدینگی بانک‌ها در کوتاه‌مدت است که در آن، بانک‌ها برای تسویه حساب‌های خود در پایان روز، از یکدیگر استقراض می‌کنند. با این وجود، بانک مرکزی نیز می‌تواند با مداخله در این بازار، بخشی از وجوه موردنیاز در این بازار را تامین کرده و نرخ سود بین بانکی را هدایت کند.
داده‌های این بخش حاکی از آن هستند که بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی، طی بازه زمانی 16 تا 18 فروردین‌ماه سال جاری، روزانه رقمی بین 21 هزار میلیارد تومان تا 70 هزار میلیارد تومان اعتبار از بانک مرکزی دریافت کردند.
به این ترتیب، مجموع رقم دریافتی بانک‌ها در بازار شبانه به 113 هزار و 730 میلیارد تومان بود که البته 65 هزار و 590 میلیارد تومان از این مبلغ، در همین هفته تسویه شد.
برای اطلاعات بیشتر صفحه بانک و بیمه در تجارت‌نیوز را دنبال کنید.
