ساترا طبق قانون حامی و ناظر پلتفرم‌ها است/ استقبال ۵۰ پلتفرم از ۱۱۰ پلتفرم فیلم و سریال از آثار صدا و سیما

به گزارش تجارت‌نیوز، پایگاه خبری تجارت نیوز، جمعه ۱۸ آذرماه اقدام به انتشار یادداشتی به قلم فاطمه قمری با عنوان «تشدید نظارت بر پلتفرم‌های صوت‌و تصویر فراگیر/ ساترا اختیارات بیشتری می‌خواهد!»، کرده است؛ برهمین اساس سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر(ساترا)، در چند بند به اظهارات مندرج در این یادداشت پاسخ می‌دهد:

۱- یکی از موضوعاتی که نویسنده در این یادداشت به آن پرداخته است نقد عملکرد ساترا در ارتباط با اختصاص آی فریم شبکه‌های ۳ و ورزش سیما به پلتفرم های دارای مجوز از ساترا است که از قضا این اقدام با استقبال رسانه‌های دارای مجوز از ساترا روبرو شده است و از میان ۲۳۷ پلتفرم دارای مجوز رسانه فراگیر نمایشی که البته تمام این تعداد پلتفرم فعال نیستند، در حال حاضر ۳۱ پلتفرم فعال شامل نماوا، طرفداری، آخرین خبر، اکران ۲۴، سیما وا تی وی، آکو، مد و برند، هروتا، فانو فیلم، هما تی وی، ویدانه، سینما رکس، تله ویدئو، مشهدی تی وی، پهباد، نمافیلم، آپ فیلم، مسنی سینما، فیلمالند، اسپرت پلاس، لحظه، اسپرت تی وی، گپ فیلم، پویا رسانه، تماشا، تماشاخانه، هابینا، پیج تی وی، آنتن، پلی نو و سیمای همراه از ساترا آی فریم شبکه‌های ۳ و ورزش سیما را برای پخش زنده مسابقات جام جهانی دریافت کرده‌اند. روبیکا نیز پخش زنده شبکه سه ویژه جام جهانی را با همکاری IPTV فام پوشش می‌دهد؛ بنابراین جمعا ۳۲ پلتفرم پخش زنده جام جهانی شبکه ۳ یا ورزش را پوشش می‌دهند. تنها پلتفرمی که تخلف داشته که با پیگیری انجام شده از مراجع قضایی این تخلف هم متوقف شده، آپارات بوده است؛ لذا در حال حاضر، تمام پلتفرم‌ها جام جهانی را به صورت آی فریم شبکه سه یا ورزش به صورت قانونی پوشش می‌دهند که این امر بیانگر تعامل و همکاری میان ساترا و پلتفرم‌هاست. این اقدام همان طور که گفته شد با استقبال پلتفرم ها روبرو شده است. مهدی هژبری؛ سردبیر طرفداری در برنامه ای که در روز چهارشنبه مورخ ۱۶/۹/۱۴۰۱ ساعت ۲۰ از رادیو گفت و گو پخش شده است گفته است: قاب آی‌فریم به ما خیلی کمک کرد و باعث شد کیفیت برنامه‌هایی که می‌سازیم بیشتر شوند تا بتوانیم مخاطب جذب کنیم. همچنین موسی زمان‌زاده مدیر پلتفرم ویدانه در این برنامه گفت: جای تشکر دارد که این قاب که کیفیت خوبی هم دارد در اختیار رسانه ها قرار گرفته است و ما می‌توانیم یکسری ارزش‌ها را به آن اضافه کنیم و هم‌افزایی داشته باشیم.

۲- موضوع دیگری که نویسنده در این یادداشت به آن پرداخته است طرح بحث در خصوص افزایش اعمال نظارت ساترا بر پلتفرم‌ها است. مهندس سعید مقیسه در گفت‌و گوی اخیر خود با خبرگزاری ایسنا درخصوص نظارت پیشینی محتواها گفته بود: «برخی محتواها مجوز ممیزی پیشینی ندارند و فعلا ممیزی و نظارت در فضای مجازی گاهی اوقات پسینی است، مثل شبکه‌های کاربرمحور که ممیزی‌های ماشینی دارند و به‌غیراز آن ممیزی پسینی دارند. ممیزی پسینی هم گاهی اوقات مبتنی بر گزارش‌های مردمی است که بررسی در قبال آن صورت می‌گیرد و اگر نکته‌ای داشته باشد به پلتفرم تذکر داده می‌شود که محتوا را حذف کند. البته به این سمت پیش می‌رویم که به‌زودی همه محتوای حرفه‌ای در رسانه‌های صوت‌و تصویر فراگیر در فضای مجازی دارای ممیزی پیشینی باشند اما در حال حاضر مردم به اعتماد اینکه این رسانه از ساترا مجوز دارد، نباید ممیزی ساترا یا صداوسیما را بر آن حاکم بدانند».
اولا این گفته رییس ساترا در پاسخ به این مطالبه قانونی از سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت‌و تصویر فراگیر است که طبق سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعاتی، سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات، سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، سند توسعه فضای مجازی سالم، مفید و ایمن که همگی مصوب شورای عالی فضای مجازی هستند و قانون جرایم رایانه‌ای مصوب مجلس شورای اسلامی، تمام دستگاه‌های تنظیم‌گر از جمله ساترا مکلف هستند بر محتوای فضای مجازی در حوزه مسئولیت خود نظارت داشته باشند. ثانیا گفته رییس ساترا بر این امر دلالت دارد که در حال حاضر صرفا سریال‌های ایرانی نمایش خانگی سامانه‌های ویدئوی درخواستی مجوز پیشینی می‌گیرد و محتوای دوبله و سایر محتواهایی که اکنون در سامانه‌های نمایش ویدئوی درخواستی قابل دسترس است به صورت پسینی نظارت می‌شوند اما انتظاری که از ساترا وجود دارد این است که این محتواها را هم به صورت پیشینی نظارت کند که در صورت دست یافتن به ساز و کاری که باعث انباشت مجوزها و معطل ماندن آثار نشود، ساترا تلاش خواهد کرد که این محتواها را هم به صورت پیشینی نظارت کند. طبعا این موضوع شامل رسانه‌های کاربرمحور نمی‌شود و رسانه‌های کاربرمحور مشمول قوانین خاص خود مطابق با رویه مرسوم کشور هستند.

۳- موضوع دیگری که نگارنده در این یادداشت به آن پرداخته است این است که یکی از طرح‌هایی که ساترا با هدف حمایت از رسانه‌های فعال در فضای مجازی در نظر گرفته آثار تولید شده توسط صداوسیما است که در اختیار این سکوهای پخش صوت و تصویر قرار گرفته است. سعید مقیسه در گفت و گو با خبرگزاری ایسنا گفته است: «از ابتدای امسال برخی آثار صداوسیما به صورت رایگان دراختیار رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر قرار گرفته و در همین ماه (آذر)، ۲۴۹ قسمت محتوای فیلم و سریال دراختیار پلتفرم‌ها قرار خواهد گرفت.» نگارنده یادداشت تجارت نیوز این سوال را مطرح می کند که آثار صدا‌وسیما به‌طور کلی به صورت رایگان در اختیار همه جامعه قرار می‌گیرند، پس چرا زمانی که می‌توان از طریق تلویزیون برنامه مورد نظر را تماشا کرد، اشتراک پلتفرم‌های VOD را خریداری کرد؟ در اینجا دقیقا چه حمایتی صورت گرفته است؟
در پاسخ به این سوال، متذکر میشویم که از ابتدای امسال تا کنون بیش از 800 قسمت از آثار ایرانی و خارجی، در قالب‌های مختلف فیلم، سریال، سینمایی، مستند، ترکیبی و پویانمایی توسط بیشتر از 50 رسانه مورد بهره برداری قرار گرفته است که این امر ناشی از استقبال رسانه های فراگیر نمایشی نسبت به آثار تولیدی سازمان صدا و سیما است. دلیل این استقبال هم مشخص است. حتما خوانندگان محترم اذعان دارند که هر یک برخی از سریال ها و آثار تولیدی صدا و سیما از ابتدای انقلاب اسلامی ایران تا کنون را دنبال کرده و به آن علاقه مند هستند. طبعا هر یک از ما علاقه مند هستیم وقتی در یک سکوی نمایشی عضو میشویم علاوه بر محتوای اختصاصی آن سکو سایر محتواهای مورد علاقه خود را هم مشاهده کنیم تا نیازی به عضویت در سکوهای بیشمار نداشته باشیم. طبعا ارائه آثاری از سازمان صدا و سیما که در مقاطع زمانی مختلف بر اساس نظر سنجی های مرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما جزو آثار پرمخاطب بوده است، باعث میشود پلتفرمها و کاربران آنها از این موضوع استقبال کنند که آمار استفاده ۵۰ پلتفرم از میان ۱۱۰ پلتفرم فیلم و سریال دارای مجوز از ساترا حاکی از استقبال این پلتفرم ها از عرضه آثار صدا و سیما به ایشان است.

۴- موضوع دیگری که در این یادداشت مورد توجه قرار گرفته است، ادعای نگارنده درباره بودجه تخصیص یافته به ساترا است. وی با عنوان «11هزار میلیارد بودجه تنها برای نظارت بر محتوا!» ادعا کرده است، ساترا در سال 1401، ۱۱ هزار میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بودجه در اختیار داشت تا بر محتوای تولید شده در فضای مجازی نظارت کند. این در حالی است که در تاریخ ۵ فروردین ماه سال جاری مجلس شورای اسلامی تاکید کرده بود این ادعا از اساس کذب است و مبلغ ادعایی 11 هزار میلیارد تومان برای ساترا در هیچ کجای لایحه بودجه وجود ندارد و تنها حکم سیاستگذاری برای ساترا مصوب شده است. همچنین در جریان رسیدگی به لایحه بودجه در مجلس براساس پیشنهاد یکی از نمایندگان اعتباری که سال گذشته برای ساترا تعیین شده بود نیز حذف شد و لذا هر ادعایی درباره آن کذب محض است و رقم ادعایی 11 هزار میلیارد تومان بیش از 2 برابر بودجه سازمان صدا و سیما است. همچنین بر اساس بررسی دقیق بودجه تخصیص داده شده به ساترا از سوی روابط عمومی سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر فراگیر، مشخص شد که از ابتدای امسال تا کنون فقط حدود ۱۲ میلیارد تومان بودجه به ساترا تخصیص یافته است که این بودجه صرف بازبینی محتوای پلتفرم‌ها و فضای مجازی در 9 ماهه اخیر، حمایت از پلتفرم ها، فرهنگسازی و تولید محتوای مرتبط با سواد تنظیم گری صوت و تصویر فراگیر، حمایت از حقوق تولیدکنندگان، مقابله با نقض مالکیت معنوی و اجرای سایر وظایف واگذارشده به سازمان صداوسیما برای اجرای مفاد قانون جرایم رایانه‌ای و سایر وظایف ساترا از جمله صدور مجوز سامانه ها و سکوهای صوت و تصویر فراگیر، بررسی طرح های سریال نمایش خانگی و صدور مجوز تولید، بررسی تطبیقی آثار تولید شده توسط سکوهای نمایش خانگی و صدور مجوز انتشار، آموزش و توانمندسازی پلتفرم ها با برگزاری دوره های آموزشی، حمایت از انجام پروژه های پژوهشی و … شده است.

۵- نگارنده در بخشی از متن اعلام کرده است که فعالان این حوزه با ساترا مخالفت هایی دارند. اولا بخشی از تفاوت سلیقه میان بخشی از فعالان حوزه صوت و تصویر فراگیر طبیعی است. ثانیا یکی از درخواست های جدی ساترا از رسانه های جمعی این است که نظرات فعالان حوزه صوت و تصویر فراگیر و نمایش خانگی به صورت دقیق و به دور از تعصب در فضای رسانه های جمعی منعکس شود. بعضا مشاهده میشود که برخی از رسانه های جمعی نسبت به بیان انتقادات برخی از عوامل تولید سریال های نمایش خانگی قبل از تحولات اخیر ساترا اهتمام دارند اما همین رسانه ها نسبت به انعکاس نظرات مثبت فعالان حوزه نمایش خانگی بعد از تحولات اخیر سکوت پیشه می کنند. برای اطلاع از این موضوع شایسته است به گفته‌های برخی فعالان این حوزه توجه کنیم. علی سرتیپی مدیر فیلم‌نت در مردادماه سال جاری گفت: «فضای تعاملی بین ساترا و پلتفرم‌ها است. در مورد بازبینی و پخش، تحول و تعامل بسیار خوبی در جریان است و شرایط مطلوبی در روابط فعلی ساترا با رسانه‌های نمایش خانگی، وجود دارد». همچنین شجاع‌الدین میرطاووسی عضو هیئت مدیره شاتل و محمدحسن شانه‌ساززاده مدیرعامل نماوا در آخرین روزهای تیرماه با حضور در سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت ‌و تصویر فراگیر(ساترا) ضمن برگزاری نشست با رییس و قائم‌مقام این سازمان، نظرات خود را در خصوص مسایل حوزه صوت‌و تصویر فراگیر بیان و اعلام کردند: «هرچند در گذشته چالش‌هایی وجود داشته است اما اکنون در نشست‌های مشترک و با توجه به تاکید هر دو طرف بر اجرای قوانین و توجه به اسناد بالادستی، این چالش‌ها درحال برطرف شدن هستند». همچنین اخیرا سیدروح‌ الله حجازی کارگردان «نوبت لیلی» در گفت‌و گوی اختصاصی با خبرگزاری ایلنا از تجربه مثبت تعامل با ساترا و فصل دوم سریال‌اش سخن گفته است. وی تاکید کرده است: «در ابتدا مجموعه ساترا با ما همکاری کرد، قسمت اول سریال پخش شد، بازخوردهای خوبی گرفتیم اما در برخی موارد مخاطبان مطالبی را مطرح کردند که سریال با مشکلاتی مواجه شد ولی خوشبختانه در جلساتی با مسئولان مربوط توضیحاتی ارائه دادیم که سوءتفاهم‌ها برطرف شد. ساترا به هر حال در فرایند نگارش فیلمنامه بود و ما در صحبتی که با آن‌ها داشتیم، توضیح دادیم که در ادامه سریال شبهات مطرح‌شده حل می‌شود و خوشبختانه این صحبت‌ها نتیجه‌بخش بود و تعامل لازم انجام و سوءتفاهم‌ها برطرف شد، در نهایت سریال با کمترین جرح و تعدیل به پخش رسید».