فاطمه قمری 
در گفت‌وگو با عضو هیات مدیره نظام صنفی رایانه‌ای تهران مطرح شد:
رویه بسته حمایتی از کسبوکارهای مجازی انحصاری است؟
عضو هیات مدیره نصر تهران می‌گوید که بسته حمایتی از کسب و کارهای مجازی می‌تواند برای این نوع کسب و کارها مفید واقع شود، اما در صورتی که وظیفه تبلیغات آن‌ها، به تلویزیونی که رقیب کسبوکارهای مجازی است، سپرده نشود.
به گزارش تجارت‌نیوز ، تخصیص بودجه 2 هزار میلیاردی به صداوسیما و جزئیات بسته حمایتی از کسب و کارهای مجازی در حالی اعلام شد که مرکز ملی رقابت آن در تضاد با مقررات ضد انحصاری قانون اساسی می‌داند. چراکه کارشناسان تلویزیون را رقیب اصلی کسب و کارهای مجازی می‌دانند.
در این آیین‌نامه که در قالب ۱۴ ماده به تصویب رسیده است، مواردی از قبیل برخورداری از مزایای استقرار در پارک‌های علم و فناوری، عدم نیاز به مجوز فعالیت، برخورداری از تسهیلات و معافیت مالیاتی و تبلیغ در سازمان صداوسیما و … پیش‌بینی شده است.
این در حالیست که شورای رقابت طی نامه‌ای خواستار اطلاعات دقیق‌تر وزارت صمت در خصوص طرح تخصیص بسته دو هزار میلیارد تومانی حمایت از کسبوکارهای متضرر از قطع دسترسی به فضای مجازی به دلیل شبهه ارتکاب رویه ضدرقابتی و ضرورت تبعیت از مقررات توسعه رقابت و ضد انحصار در فصل نهم قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی شد.
با رضا قربانی، عضو هیات مدیره نصر تهران و رئیس کمیسیون فین‌تک در رابطه با رویه بسته‌های حمایتی از کسبوکارهای مجازی گفت‌وگو کردیم.
رویه در بسته حمایتی از کسبوکارها انحصاری است؟
_آیا این بسته حمایتی از کسب و کارهای مجازی، متوجه چند کسبوکار خاص است یا تمامی کسب و کارهای اینترنتی می‌توانند از حمایت‌های این بسته بهره‌مند شوند؟
«اقدامی که وزارت ارتباطات روی سکوها و پلتفرم‌ها انجام داده، کار دیروز و امروز نبوده است. پیش‌تر وزارت ارتباطات و به طور کلی کارگروه اقتصاد دیجیتال که ذیل هیات دولت است قصد داشتنند تا شرایطی را فراهم سازند که پلتفرم های داخلی رشد کنند که یک کار درست، مطلوب و خوب است. اما تنها موضوعی که به‌قدری چالش ایجاد می‌کند زمان اعلام این طرح است.
اجرای این طرح قبل از این بود که چنین محدودیت‌هایی روی اینترنت ایجاد شود. حمایت از پلتفرم داخلی جزو برنامه‌های اصلی بوده که اتفاق درستی است و فکر نمی‌کنم هیچ کسی در حمایت از پلتفرم داخلی به شیوه درست شکی داشته باشد.
اما متاسفانه این حمایت همزمان شده با شرایطی که برای اینترنت به وجود آمده است. با وجود این محدودیت‌ها، اینگونه برداشت می‌شود که با ایجاد محدودیت برای پلتفرم‌های خارجی می‌توان از پلتفرم‌های داخلی حمایت کرد. از سوی دیگر هم ممکن است این برداشت هم باشد که قرار است از یک کسبوکار خاص حمایت شود.
بسته حمایتی از کسبوکاری مجازی، اساسا برای ایجاد انحصار نبوده و برعکس است؛ یعنی اگر قرار بر حمایت از یک کسبوکار خاص بود، نباید ماده‌های این بسته حمایتی تمام کسب و کارهای مجازی را شامل می‌شد. در حالی همه پلتفرم‌ها می‌توانند به درون این چارچوب بروند و استفاده کنند.»
تسهیلات مطرح است؛ نه انحصار
_ نوع و اندازه حمایت‌هایی که قرار است از کسبوکارهای اینترنتی شود، براساس تعداد کاربر آن‌هاست که تعیین می‌شود، آیا این اتفاف به معنای انحصار نیست؟
«بحث انحصار یک مبحث دیگر است. بخشی از چیزی که برای پلتفرم‌ها دیده شده بحث تسهیلات است . حمایت‌هایی که می‌شود به عنوان مثال شامل استقرار در پارک‌های فنآوری یا مباحث مالیاتی است. یا اینکه کسبوکارها وقتی به صورت خودکار وارد یک پلتفرم می‌شوند و فعالیت را آغاز می‌کنند، در سامانه مجوزها، به نامشان مجوز صادر می‌شود؛ یعنی عضویت در یک پلتفرم معادل دریافت مجوز می‌شود و دیگر لازم نیست یک کسب و کار یا یک فرد به دنبال مجوز برود که اینها در نهایت اتفاقات خوبی است.
قاعدتا کسبوکاری که تعداد کاربر بیشتری دارد بیشتر امکان استفاده از حمایت‌ها را دارد. بحث جای دیگر است؛ یعنی اگر به صورت غیرارگانیک یا با سوءاستفاده از یک سری موقعیت‌های دیگر تعدادی از کسبوکارها و پلتفرم‌ها را از دور خارج کنند، اشکال دارد.
اگر کسبوکاری در محیط طبیعی و به صورت ارگانیک رشد کرده باشد و تعداد کاربر بیشتری جذب کرده باشد؛ طبیعی است که بیشتر می‌تواند از امکانات و منابع استفاده کند. در این صورت این موضوع ایرادی ندارند.
مشکل اصلی جایی است که یک کسبوکار یا پلتفرم خاص را به صورت مصنوعی همه جوره حمایت کنیم. ولی بسته وزارت صمت چنین چیزی را ایجاد نمی‌کند و می‌گوید پلتفرم یا کسبوکاری که بیشتر کاربر جذب کرده به همان نسبت می‌تواند از این تسهیلات، امکانات و زیرساخت‌ها استفاده کند که درست است. با این حال اگر صداوسیما یا برخی از نهادها به صورت غیر ارگانیک از یک کسبوکار حمایت کنند، ایراد دارد.»
تلویزیون رقیب کسب و کارهای مجازی است
_ شورای رقابت تخصیص بسته 2 هزار میلیارد تومانی به صداوسیما برای حمایت از کسب و کارهای متضرر از قطع دسترسی به فضای مجازی رویه ضدرقابتی و انحصاری می‌داند، آیا تلویزیون رقیب کسبوکارها است؟
«بزرگترین رقیب صداوسیما پلتفرم اینستاگرام بود و بودجه‌هایی که کسبوکارها در اینستاگرام خرج می‌کردند، قاعدتا جایی در صداوسیما نداشت. یک سری آگهی‌دهنده طی این سال‌ها داشتیم که سالهای پیش صدا‌و سیما برایشان محلی از اعراب قائل نبود؛ یعنی به قدری تعرفه‌های صداوسیما بالا بود که تبلیغات یک کالای لوکس بود و مطبوعات هم آن تاثیرگذاری و حجم کافی را ندارند و فضای IT کشور فرصتی برای تبلیغات دهنده‌ها ساخته بود تا بتوانند تبلیغات خود را داشته باشند.
در این میان همچنان شاهد این بودیم که کسب و کارهای خرد و متوسط هر یک با خلاقیت می‌آمدند. این که الان چنین مسیری دوباره به صداوسیما بازگردد، نقض غرض است؛ چون تجربه نشان داده رقبایی آمدند که صداوسیما نتوانسته بود آن جهان‌شمولی مورد نظر را داشته باشد و همه را ببیند.
به طوری کلی اگر بگویند برای حمایت از اینها به صداوسیما پول می‌دهند نقض غرض است. در حال حاضر موضوع این است که خود صداوسیما یک پای رقابت است. اگر دولت این منابع و بودجه را به صداوسیما بدهد تجربه نشان داده که مانند سالهای گذشته با شکست مواجه می‌شود.»
با وجود این، به نظر می‌رسد که بخشی از حمایت‌ها قرار است که از سوی رقیب کسبوکارها باشد، در حالی که یک رقیب چگونه می‌تواند تبلیغات کسب و کارهای مجازی بر عهده بگیرد؟
نظرات