به گزارش تجارت‌نیوز، دو وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات و آموزش و پرورش، با تفاهمنامه‌ای که شهریور با هم منعقد کردند، حالا مدعی هستند که 94 درصد از مدرسه‌های کشور حتی در روستاها به شبکه‌ای با عنوان دانا متصل شده‌اند؛ شبکه‌ای که قرار است بستری برای هوشمندسازی مدرسه‌ها باشد.
البته وزارت ارتباطات تبلیغات گسترده‌تری روی موضوع دارد و چندی پیش هم در مراسمی نمادین و آنلاین، این پروژه ۱۸۰ میلیارد تومانی را با حضور رئیس‌جمهور افتتاح کرد.
مسئولان این وزارتخانه تحقق «عدالت آموزش»، را در کنار کیفیت، هزینه، امنیت و ارائه خدمات خاص، اهداف خود از راه‌اندازی شبکه دانا اعلام کرده‌اند. در مراسمی که در نیمه مهر ماه برگزار شد، وزارت ارتباطات ادعا کرد که قرار است ۷۶ هزار و ۲۰۰ مدرسه روستایی به شبکه اختصاصی مدارس یا همان دانا متصل شوند.
از جمله بازیگران اصلی در اجرای این پروژه نیز، اپراتورها هستند؛ به ویژه همراه اول، ایرانسل، رایتل، مخابرات و های‌وب که البته نام دو شرکت نخست بیشتر در خبرها تکرار شده است.
دانا چیست؟
به گفته امیر ناظمی، معاون وزیر و رئیس سازمان فناوری اطلاعات، شبکه هوشمند مدارس ایران که به نام دانا شناخته می‌شود، قرار است زیرساخت اصلی ایجاد مدرسه‌های هوشند در کشور باشد. این شبکه بستری است که خدمات و محتواهای مختلفی روی آن ارائه می‌شود.
برای مثال در همان مراسم آنلاین، ایرانسل از خدمتی با عنوان داناپلاس رونمایی کرد که به آموزش آنلاین و برگزاری نشست‌های مجازی و وبینار اختصاص دارد.
پلتفرم «لایوبوک»، برای اشتراک‌گذاری کتاب‌های درسی، فیلم‌های آموزشی یا آزمون‌های مرتبط با آن و پلتفرم «هفتین» برای برقراری ارتباط میان تولید‌کنندگان محتواهای آموزشی و دانش‌آموزان، خدمات دیگری هستند که برای شبکه دانا تعریف شده‌اند.
فیدیبو و طاقچه، دو اپلیکیشن شناخته شده فروش کتاب‌های الکترونیک نیز قرار است با این شبکه همکاری داشته باشند.
انتقادات در فضای مجازی
مسئولان وزارت ارتباطات، در توئیتر در مورد این پروژه پست‌هایی را منتشر کرده‌اند و برخی کاربران، انتقاداتی را پای آنها نوشته‌اند. برای مثال کاربری این انتقاد را مطرح کرده است که تعدادی از مدارس در پایتخت به شبکه ملی اطلاعات متصل نیستند و در این شرایط، حضور در روستایی در سیستان و بلوچستان برای افتتاح شبکه دانا، حرکتی نمایشی است.
ناآشنایی گروهی از معلمان و مدیران مدرسه‌ها با الزامات آموزش آنلاین، نبود اینترنت پرسرعت در بسیاری از روستاها و مناطق محروم، قطعی و سرعت پایین اینترنت حتی در شهرهای بزرگ، عدم دسترسی میلیون‌ها دانش‌آموز به دستگاه‌های هوشمند، هزینه اینترنت برای خانواده‌ها، وجود مدارس کپری و بدون امکانات در کشور و چالش‌های سامانه شاد، از جمله گلایه‌های دیگری است که کاربران از این طریق، آنها را به گوش مسئولان رسانده‌اند.
پروژه‌ای با قدمت 2 دهه
به گفته کیوان نقره‌کار، کارشناس فناوری اطلاعات، بهتر است دولت به جای تعریف پروژه‌های بزرگ ملی، طرح‌ها را در بازه‌های زمانی منطقی فازبندی و آنها را گام به گام اجرا کند.
او در مورد پروژه مدرسه‌های هوشمند به تجارت‌نیوز می‌گوید: این برنامه از حدود دو دهه پیش در ایران مطرح بوده و در هر مقطع نیز تعاریف خاص خود را داشته است؛ برای مثال اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90، صرفا تجهیز مدارس به امکانات سخت‌افزاری مد نظر قرار داشت.
نقره‌کار ادامه می‌دهد: در همان زمان، انتقاداتی به این دیدگاه صورت گرفت که صرف وجود امکانات سخت‌افزاری و اینترنت به معنای الکترونیکی و هوشمند شدن مدارس نیست.
ارائه آمار کمی یا توجه به استانداردهای بین‌المللی؟
این کارشناس فناوری اطلاعات می‌افزاید: زیرساخت‌های مختلفی باید وجود داشته باشد که بتوان گفت مدرسه‌ها در کشور هوشمند شده‌اند؛ اما با صرف مواردی چون کامپیوتر یا اینترنت فقط امکان ارائه آمار کمی وجود دارد.
او تاکید می‌کند: باید به استانداردهای بین‌المللی در این زمینه توجه کرد؛ برای مثال موضوع فرهنگسازی اهمیت زیادی دارد. همه ذی‌نفعان حاضر در فرایند هوشندسازی باید آموزش‌ها لازم را در این زمینه دیده باشند؛ از جمله مدیران، معلمان، دانش‌آموزان و حتی خانواده‌ها.
نقره‌کار طراحی پلتفرم‌های لازم در این زمینه را نیز الزامی می‌داند و می‌افزاید: همچنین پشتیبانی از موضوع اهمیت زیادی دارد، باید بودجه‌هایی برای تعمیر و به روزرسانی تجهیزات وجود داشته باشد و البته زیرساخت‌های امنیتی و حفظ حریم خصوصی افراد هم مهم هستند.
به گفته این کارشناس فناوری اطلاعات، باید دید آیا همه این شاخص‌ها در نظر گرفته شده است و البته حتی اگر پاسخ مثبت باشد، چقدر در کشور قابلیت اجرای آنها وجود دارد.
او تاکید می‌کند: ادعا را همیشه می‌توان مطرح کرد اما اینکه بتوان در بازه چند ماهه پروژه‌ای مانند هوشمندسازی مدارس، را اجرایی کرد محل تردید است. همانگونه که تا کنون پروژه‌های ملی زیادی در حوزه فناوری اطلاعات وجود داشته که به خوبی اجرا نشده‌اند، چرا که زیرساخت‌های آن آماده نبوده‌اند؛ از جمله می‌توان به مواردی چون پیام‌رسان‌های بومی و جستجوگرهای ملی اشاره کرد.
فازبندی و اجرای گام به گام
نقره‌کار می‌گوید: تا قبل از ایجاد بحرانی مانند کرونا باید چنین پروژه‌هایی اجرایی می شدند ولی پس از آن هم دولت نباید طرح را به صورت شتابزده، در سطح کلان کلید می‌زد.
او می‌افزاید: وزارتخانه‌های مرتبط می‌توانستند به جای اینکه کار بسیار بزرگی را به یکباره در سطح ملی کلید بزنند، برنامه را فازبندی و به مرور، در مناطق مختلف کشور اجرایی کنند.
این کارشناس فناوری اطلاعات با اشاره به اینکه دو استراتژی در این مقطع زمانی قابلیت اجرا شدن داشت، می‌گوید: یک راه این بود که در مناطق برخوردار، مثل کلان‌‌شهرها طرح به صورت آزمایشی آغاز شود و بعد از شناسایی ایرادات و رفع آنها، مرحله به مرحله به سمت مناطق دیگر برود.
نقره‌کار می‌افزاید: راه دوم می‌توانست این باشد که دولت تمرکز را روی مناطق محروم بگذارد و برای مثال در روستاهای مرزی کار را به درستی و با کیفیت انجام دهد.
او تاکید می‌کند: زمانی که برنامه‌ای در مقیاس بزرگ اجرایی شود، چالش‌های آن هم بیشتر می‌شود، مثل مشکلاتی که اکنون در مورد شاد پیش آمده است و در همه کشور قطع و وصل می‌شود و تعدادی از دانش‌آموزان به آن دسترسی ندارند.
این کارشناس فناوری اطلاعات می‌گوید: طرح هوشمندسازی مدارس نیز باید در بازه‌های زمانی واقع‌بینانه فازبندی شود و و لازم نیست همه پروژه‌ها در سطح ملی انجام شوند؛ کارهای بزرگ هم انتقادات بیشتری را در پی دارند و هم، احتمال موفقیت آنها کمتر است. هزینه‌هایی نیز انجام می‌شود و در نهایت بسیاری از ذی‌نفعان ناراضی هستند.
به گفته نقره‌کار، آینده نگری اهمیت زیادی دارد؛ در حالی که مدیران کشور علاقه مند هستند در هر زمینه‌ای، سریع به نتیجه برسند اما برنامه‌ها باید بلندمدت تعریف شوند.
آخرین اخبار و گزارش‌ها در حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه اختصاصی استارتاپ تجارت‌نیوز دنبال کنید.
ما عادت داریم این دروغها را بشنویم.