در پی حذف ارز ترجیحی و نبود برنامه‌ریزی مؤثر، بازار حبوبات با افزایش بی‌سابقه قیمت مواجه شده است؛ طوری‌که نرخ نخود ۱۴۱ درصد و لوبیا قرمز ۱۲۹ درصد افزایش یافته‌اند. فعالان بازار سیاست‌های مقطعی دولت را عامل اصلی این التهابات می‌دانند.
قیمت حبوبات، گوشت و روغن در محاصره گرانی و کمبود قرار گرفته؛ در حالی که مسئولان از وفور کالاهای اساسی سخن می‌گویند، واقعیت‌های بازار از التهاب، کمبود و جهش‌های قیمتی حکایت دارد؛ آن هم در شرایطی که مردم با هر روزی که می‌گذرد، بیش از پیش سفره‌های خالی را تجربه می‌کنند.
با تغییر نرخ ارز مرجع واردات حبوبات از 28,500 تومان به ارز مبادله‌ای نزدیک 70,000 تومان و از طرفی صادرات بی رویه این محصولات، شرایط برای افزایش قیمت حبوبات فراهم شد.
دبیر انجمن حبوبات ایران اظهار کرد: ثبت سفارش ۲۵ الی ۳۰ هزار تن حبوبات به ویژه لوبیا، موجب شد هم کمبودها جبران و هم روند قیمت‌ها کنترل شود؛ به‌طوری‌که اکنون بازار حبوبات در شرایط با ثباتی قرار دارد.
همزمان با افزایش نرخ ارز در بازار آزاد، قیمت حبوبات نیز افزایش قیمت داشته و روند افسار گسیخته‌ای به خود گرفته است و نیازمند ورود دستگاه های نظارتی و عمل به وظایف حاکمیتی توسط انجن مربوطه است.
معاون امور برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی گفت: به منظور کنترل قیمت حبوبات با همکاری انجمن‌های تأمین‌کننده و تولیدکننده، عرضه حبوبات افزایش یافته است.
دبیر انجمن حبوبات ایران اطهار کرد:روند واردات با ۲۰ درصد زیر قیمت بازار باعث می‌شود شرکت‌هایی که سابقه واردات نداشته‌اند، در آینده سهمیه دریافت کنند و کنترل بازار در دست گروه‌های خاص قرار گیرد. ما نگران ایجاد یک فضای رانتی جدید هستیم که به جای تنظیم بازار، باعث انحصار بیشتر شود.
در بازار کالاهای اساسی، حبوبات با قیمت جدید عرضه شده و افزایش قیمت این محصولات ادامه دارد. کنسرو ماهی هم با وجود افزایش ۱۴ درصدی قیمت آن، محصولات با نرخ جدید هنوز وارد بازار نشده اند.
در ماه‌های اخیر، قیمت حبوبات در بازار ایران به طور چشمگیری افزایش یافته است، اما سوال اصلی اینجاست که آیا این بحران بازار حبوبات ناشی از عوامل طبیعی مانند کاهش بارندگی است یا اینکه ضعف‌های مدیریتی و سیاست‌گذاری‌های نادرست هم در این بحران نقش دارند؟
نرخ خریدتضمینی دانه‌های روغنی در سال زراعی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ از سوی شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی مشخص شد و در جلسه هفته جاری برای تعیین قیمت برنج، پنبه، حبوبات، سیب‌زمینی و پیاز چانه‌زنی می‌شود.
رئیس هیات مدیره انجمن حبوبات کشور از صادرات ۹۱ هزار تن حبوبات در سال گذشته خبر داد و گفت: اکنون مصرف سالانه حبوبات در ایران بین ۹۵۰ هزار تا یک میلیون تن است.
گفتنی است؛ حبوبات ۱۵ درصد، مرغ ۶ درصد و تخم مرغ ۱۱ درصد، غلات ۴ درصد، مواد پروتئینی ۶۳ درصد و قند ۱۶ درصد ارزان‌تر در میادین و بازارهای میوه و تره بار به فروش می‌رسد.
بررسی بازار کالاها حاکی از آن است که طی چهار ماه اخیر عدس 71 درصد و لوبیا سفید 130 درصد گران شده است. گرچه برخی مسئولان افزایش قیمت حبوبات در سطح جهانی را عامل گرانی قلمداد می‌کنند، اما به نظر می‌رسد بروز بعضی از سوءاستفاده‌ها و البته تورم عمومی کالاها در این اتفاق بی‌تأثیر نیست.
