با آغاز فصل برداشت، بازار حبوبات با کاهش قیمت روبه‌رو شده است. کاهشی که در کنار امیدواری مصرف‌کنندگان، نگرانی‌هایی را هم درباره کیفیت نهاده‌ها، وابستگی به واردات و مشکلات تخصیص ارز ایجاد کرده است.
بازار حبوبات پس از نوسان اخیر، روند بهبود نسبی قیمت‌ها را تجربه می‌کند. محصولاتی مانند لوبیا چیتی، نخود و عدس همچنان با نرخ‌های متفاوت عرضه می‌شوند، اما ثبات بیشتری در زنجیره تأمین دیده می‌شود.
رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، با اشاره به کاهش تولید و تداوم صادرات حبوبات در سال گذشته، مهم‌ترین دلیل افزایش قیمت این محصولات را عدم توازن میان عرضه و تقاضا دانست.
قیمت انواع حبوبات طی ماه‌های گذشته به‌شدت افزایش یافت و دولت برای کنترل بازار، صادرات را ممنوع کرد. این سیاست بارها تکرار شده اما هرگز قیمت‌ها را به‌طور پایدار مهار نکرده است. هر چند قیمت حبوبات در روزهای اخیر کاهش یافته است، اما این کاهش بیشتر به آغاز فصل برداشت مربوط می‌شود.
دولت بار دیگر برای تنظیم بازار داخلی، صادرات حبوبات را ممنوع کرده است، آیا این تصمیم می‌تواند مقابل افزایش قیمت کالاها بایستد؟ با ممنوعیت صادرات چه آسیبی صادرکنندگان را تهدید می‌کند؟
جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران از تورم خوراکی‌ها نشان می‌دهد قیمت تعدادی از کالاهای خوراکی نظیر لوبیا چیتی، در اردیبهشت ۱۴۰۴، با رشد قابل توجهی مواجه شده است. این نوسان قیمتی، تأثیر گسترده‌ای بر سبد معیشتی خانوار شهری می‌گذارد و اهمیت بررسی عوامل مؤثر بر بازار را بیش از پیش آشکار می‌کند.
با شروع سال 1404، شاخص تورم بار دیگر روی جدیدی از خود را به نمایش گذاشت. در دو ماهی که از سال می‌گذرد حبوبات، به‌ویژه لوبیا چیتی به پرچم‌دار رشد قیمت‌ها افزایش قیمت‌ها تبدیل شدند. در همین زمینه حسین فرهادی، سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی، از رشد 300 درصدی قیمت لوبیا چیتی در بازه یک ساله خبر داد. موضوعی که در بررسی‌های میدانی از سطح خرده‌فروشی‌ها کمابیش قابل تائید است.
چای وارداتی به عنوان یکی از اقلام اساسی بازار ایران در سال‌های قبل معاف از پرداخت ۱۰ درصد مالیات ارزش افزوده بود اما امسال از فهرست کالاهای اساسی ارائه شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی از قلم افتاده افتاده و مشمول مالیات شده است.
رئیس اتحادیه بنکداران‌مواد غذایی گفت: در حال حاضر قیمت حبوبات روند کاهشی در بازار به خود گرفته است به طوریکه قیمت هرکیلو لوبیا چیتی در عمده فروشی به ۲۴۵ هزار تومان رسیده است.
در حالی که قیمت هر کیلوگرم حبوبات، از جمله لوبیا چیتی، تا ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است، سخنگوی بنکداران مواد غذایی اعلام کرد که این محصول در خرده‌فروشی باید حداکثر ۲۰۰ هزار تومان و در عمده‌فروشی ۱۵۰ هزار تومان قیمت داشته باشد.
در پی حذف ارز ترجیحی و نبود برنامه‌ریزی مؤثر، بازار حبوبات با افزایش بی‌سابقه قیمت مواجه شده است؛ طوریکه نرخ نخود ۱۴۱ درصد و لوبیا قرمز ۱۲۹ درصد افزایش یافته‌اند. فعالان بازار سیاست‌های مقطعی دولت را عامل اصلی این التهابات می‌دانند.
قیمت حبوبات، گوشت و روغن در محاصره گرانی و کمبود قرار گرفته؛ در حالی که مسئولان از وفور کالاهای اساسی سخن می‌گویند، واقعیت‌های بازار از التهاب، کمبود و جهش‌های قیمتی حکایت دارد؛ آن هم در شرایطی که مردم با هر روزی که می‌گذرد، بیش از پیش سفره‌های خالی را تجربه می‌کنند.
با تغییر نرخ ارز مرجع واردات حبوبات از 28,500 تومان به ارز مبادله‌ای نزدیک 70,000 تومان و از طرفی صادرات بی رویه این محصولات، شرایط برای افزایش قیمت حبوبات فراهم شد.
دبیر انجمن حبوبات ایران اظهار کرد: ثبت سفارش ۲۵ الی ۳۰ هزار تن حبوبات به ویژه لوبیا، موجب شد هم کمبودها جبران و هم روند قیمت‌ها کنترل شود؛ به‌طوری‌که اکنون بازار حبوبات در شرایط با ثباتی قرار دارد.
