شتاب دوبرابری فرونشست زمین در مناطق جنوبی تهران منجر به «مکاتبه شورای شهر» با دولت شده است؛ اما از «راه‌حل» خبری نیست. تحقیقات مدیریت شهری پایتخت نشان می‌دهد، طرح مدیران دولتی برای حفر تعداد زیادی چاه برای «عبور از تابستان سخت پیش‌رو» باعث بحرانی‌تر شدن وضعیت زمین تهران می‌شود.
سیصد و یازدهمین جلسه شورای شهر تهران پر بود از موضوعات حائز اهمیت. از افزایش عوارض بهشت زهرا گرفته تا توقف بخشنامه معاون علیرضا زاکانی، شهردار تهران و شرایط فضای سبز تهران. اما یکی از موضوعات مهمی که مطرح شد، فرونشست‌هاست.
رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران با تاکید بر اینکه بحران آب پایتخت مربوط به دو سال اخیر نیست، گفت: روند کاهش بارش‌ها در نیم قرن گذشته مشهود بوده اما برنامه‌ریزی جدی برای مدیریت منابع آب انجام نشده است
استان چهارمحال و بختیاری، بر اثر کاهش بارندگی‌ها و مدیریت نادرست منابع آب، با بحران کم آبی روبرو شده است. در این میان، پدیده فرونشست نیز بخش‌هایی از استان را تهدید می‌کند.
استان تهران در حالی سال‌هاست با فرونشست دست و پنجه نرم می کند که به عقیده بسیاری از کارشناسان، این معضل مانند بمب ساعتی زیر پای شهروندان بوده و باید هرچه سریعتر رفع شود.
رییس زلزله شناسی مهندسی مرکز تحقیقات راه، مسکن، شهرسازی و مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور گفت: ۴۰۰ شهر در معرض خطر فرونشست زمین هستند و بسیاری از آثار تاریخی و مستثنات را دراین پهنه‌ها داریم که تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران گفت: استمرار برداشت‌های غیرمجاز از سفره‌های زیرزمینی مازندران به ویژه در شرق استان احتمال بروز تهدیدهایی مانند افزایش شوری آب و وقوع فرونشست را در این استان افزایش می‌دهد که انتظار داریم با فرهنگسازی و به کمک دستگاه قضایی و فراجا این روند کاهش یابد و به مرور متوقف شود.
نرخ فرونشست زمین در ایران، بین بالاترین رتبه‌های جهان قرار دارد و دومین جایگاه را به خود اختصاص داده است. بسیاری از استان‌های کشور در بخش‌های توسعه‌یافته، با خطر شدید فرونشست و آسیب جبران‌ناپذیر به مخازن آب زیرزمینی خود مواجه هستند.
معاون شهردار گرگان با بیان اینکه کانال احداث شده در ۲۵ ساله پیش عامل ریزش زمین شده است، تصریح کرد: عدم استفاده از میلگرد درساخت کانال سبب ضعف، سستی و درنهایت ریزش کانال شده است.
بر اساس جدیدترین مطالعات، ۳.۵ درصد از مساحت کشور در حال فرونشست است. به گفته محققان، استان کرمان نرخ فرونشست وحشتناکی را تجربه می‌کند و نرخ فرونشست در این منطقه، بیش از ۳۵ سانتی‌متر در سال ثبت شده است.
کاوه مدنی گفت: اگر مدیران کشوری بخواهند بر مشکلات محیط‌زیستی‌شان فائق آیند، باید سعی کنند اقتصادشان را سالم نگه دارند. اقتصاد سالم برای ایران اقتصادی است که صرفاً بر نفت و منابع طبیعی متکی نیست.
البرز، سی و یکمین استان کشور است که تنها 15 سال از عمر تشکیل آن می‌گذرد. در حالی که این استان تنها برای زندگی 700 هزار نفر ظرفیت دارد، اکنون بین سه تا چهار میلیون نفر در آن ساکن هستند. همین شرایط، البرز را با چالش‌هایی در زمینه آب و فرونشست زمین مواجه کرده است. البرز در میان 10 استان با بیشترین تاثیرگذاری بر تولید ناخالص داخلی کشور قرار دارد و ضریب جینی آن بهتر از نرخ کشوری است؛ در عین حال از نظر امنیت سرمایه‌گذاری، بیکاری و شاخص فلاکت، در شرایط خوبی نیست.
«اصفهان» یکی از صنعتی‌ترین استان‌های کشور است در عین حال نرخ بالای بیکاری، تورم و شاخص فلاکت در این استان در کانون توجه کارشناسان قرار دارد. اصفهان بر اساس آمارهای مختلف، جزو 10 استان نخست در تاثیرگذاری بر میزان تولید ناخالص داخلی کشور به شمار می‌رود. با این حال، با چالش‌های جدی محیط‌زیستی، در خطر تخلیه قرار دارد و کارشناسان بر لزوم تعریف معیشت جایگزین در این استان که مبتنی بر آب و انرژی نباشد تاکید می‌کنند.
آمارهای جهانی می‌گویند فرونشست بالای چهار میلی‌متر در سال به معنای رسیدن شرایط به نقطه بحرانی است؛ در ایران اما متوسط فرونشست سالانه به 18 سانتی‌متر رسیده و آمار در مورد 14 استان کشور نیز بالای 10 سانتی‌متر است. در واقع، ایران از این نظر در سطح جهان رکورددار محسوب می‌شود.
یزد، اصفهان و گلستان، جدیدترین استان‌هایی هستند که هشدارها در مورد فرونشست زمین یا فروچاله در مورد آنها رسانه‌‌ای شده است. البته نگرانی‌ها در مورد این پدیده‌های محیط زیستی، جدید نیست. کارشناسان می‌گویند چهار میلی‌متر فرونشست در یک سال یعنی بحران؛ در حالی که در ایران متوسط این رقم سالانه 18 سانتی‌متر اعلام شده است. آنها می‌گویند کشور تنها 5 تا 10 سال برای مقابله با این پدیده فرصت دارد.
رییس گروه آب‌زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی گفت: دشت مرودشت در اطراف تخت‌جمشید و نقش‌رستم، طی ۲ سال اخیر ۲۱ سانتی‌متر فرونشست داشته است.
یک کارشناس حوزه آب اظهار داشت: ایرانیان ۱۵۰ میلیارد متر مکعب بیشتر از آنچه در طول ۳ دهه اخیر وارد آبخوان‌ها شده برداشت داشته‌اند و این باعث فرونشست زمین در محدوده‌ای دست‌کم ۵۷ هزار کیلومتر مربع با میزان به طور متوسط یک سانتی‌متر در سال شده است.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان تهران گفت: در استان تهران حدود ۸ هزار و ۸۵۰ کلاس تخریب و بازسازی در استان داریم که بیشتر در شهر تهران است و ۱۳ هزار و ۹۵۰ کلاس نیازمند مقاوم‌سازی در استان و بیشتر در تهران وجود دارد.
