در حالی که کشورهایی نظیر عربستان و کویت در حال توسعه فعالیت خود در میادین گازی و نفتی مشترک با ایران ازجمله آرش، فرزاد A و B و فروزان هستند، اما دست ایران هر روز از این میادین کوتاه‌تر می‌شود. تا جایی که برخی کارشناسان نسبت به تخلیه کامل منابع این میادین هشدار داده‌اند.
وضعیت میدان‌های گازی ایران در چند سال اخیر وضعیت نگران کننده‌ای پیدا کرده است. کاهش عرضه گاز در پارس جنوبی و واگذاری میدا‌های گازی به قطر باعث شده تا وضعیت پارس جنوبی نگران کننده‌تر شود. مسئولان معتقدند که با وجود تحریم‌ها امکان نجات پارس جنوبی وجود ندارد.
دیروز تفاهم‌نامه میان عربستان و کویت برای توسعه میدان گازی آرش منعقد شد. این تفاهم‌نامه در حالی دنبال می‌شود که میدان متعلق به سه کشور ایران، عربستان و کویت است. با این حال معلوم نیست چرا دولت برای توسعه این میادین منفعل عمل می‌کند؟
یک شرکت آمریکا به‌عنوان سومین شریک در پروژه توسعه بخش جنوبی میدان گازی شمال انتخاب شد. پیش از آمریکا شرکت‌های شل بریتانیا و توتال انرژی فرانسه در این پروژه سهیم بودند.
در ادامه توسعه میدان‌های گازی قطر، این کشور اخیراً قرارداد ۱٫۵ میلیارد دلاری با توتال امضا کرد. اکنون در حالی شاهد پیشروی قطر در میادین مشترک با ایران هستیم که صنایع ایران همچنان در تنگنای تحریم گیر افتاده‌اند.
قطر در حال جولان‌دادن روی میدان مشترک گازی با ایران است. این کشور در هفته‌های گذشته با غول‌های بزرگ نفت و گاز قرارداد امضا کرد. حالا این کشور از طریق منابع مشترکی با ایران دارد رؤیای جایگزینی گاز روسیه در اروپا را در سر می‌پروراند. در حالی که ایران تنها نظاره‌گر ماجراست.
صادرات گاز در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن حدود دو درصد افزایش داشته است. البته باید دید با لوله‌گذاری انتقال گاز ترکیه از میدان ساکاریا در دریای سیاه از بهار سال آینده وضعیت صادرات گاز ایران چطور پیش خواهد رفت؟
وزیر انرژی عربستان و کویت سند توسعه میدان گازی «الدره» در آب‌های خلیج‌فارس را امضا کردند. به نظر می‌رسد که میدان گازی الدره، روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی و ۸۴ هزار بشکه در روز میعانات گازی تولید کند که این تولید به شکلی برابر میان دو شریک تقسیم می‌شود.
شرکت ملی نفت عربستان اعلام کرد که پنج میدان گازی طبیعی جدید کشف کرده است. این پنج میدان در مجموع توانایی تولید بیش از ۳۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی را دارد.
شرکت ملی نفت چین که پس از خروج توتال از پروژه توسعه فاز 11 پارس جنوبی، جایگزین آن شده بود، سرمایه‌گذاری در این میدان گازی را تحت فشار آمریکا کنار گذاشت.
میدان گازی پارس جنوبی که عنوان بزرگ‌ترین میدان گازی جهان را یدک می‌کشد بین ایران و قطر مشترک بوده و هرچند ایران در طول سال‌ها از قطر در برداشت از این میدان عقب بوده اما روند توسعه پارس جنوبی در طرف ایران در سال‌های اخیر رو به رشد بوده است. به طوریکه که انتظار می‌رود تا پایان سال ۱۳۹۸ همه فازهای باقی‌مانده توسعه نیافته، یعنی فازهای ۱۳، ۱۴، ۲۲ تا ۲۴، توسعه یابند و از پروژه پارس جنوبی فقط پرونده فاز ۱۱ باز بماند.
قرارداد توسعه فاز ۱۳ پارس جنوبی سال ۱۳۸۹ امضا شد و با وجود اینکه قرار بود طی ۳۵ ماه توسعه یابد، با گذشت حدود هشت سال، این فاز همچنان در پیچ و خم توسعه درحال گذر است. البته پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که بالاخره در زمستان امسال در مجموع ظرفیت تولید روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب گاز از فاز ۱۳ محقق خواهد شد.
هندی‌ها از همان ابتدا پای ثابت مذاکره برای توسعه میدان گازی فرزاد با ایران بودند. مذاکراتی که 10 سال زمان برد تا به نتیجه برسد و گره آن که نوع گاز این میدان بود باز شود و بالاخره ایران که اعلام کرده بود گاز میدان فرزاد را نمی‌خواهد حاضر به برداشت این گاز شد. البته هنوز مهر تایید زیر قرارداد بین ایران و هند نخورده است و سوال اصلی این است که آیا هند بعد از خروج ترامپ از برجام پای فرزاد می ایستد یا خیر؟
