ارز دیجیتال ترون چیست؟

ما پیش‌ازاین در معرفی ارز دیجیتال تتر گفتیم که سه نوع از این ارز دیجیتال وجود دارد. نوع اول بر پایه بلاک‌چین بیت‌کوین، نوع دوم بر پایه اتریوم و نوع سوم بر پایه ترون است. ازآنجایی‌که تتر خود بزرگ‌ترین ارز دیجیتال بعد از بیت‌کوین و اتریوم در دنیاست و با توجه به اینکه تتر در کنار اتریوم و بیت‌کوین از ترون هم استفاده کرده است، آنچه به نظر می‌رسد این است که احتمالا ترون دست‌کمی از بیت‌کوین و اتریوم نداشته باشد.

به همین دلیل من در جستجو برای یافتن اینکه ترون و پروژه ترون چیست و چرا چنین استفاده مهمی از آن شده است، تحقیقاتی انجام داده‌ام که نتیجه این تحقیقات را می‌توانید در مقاله حاضر مطالعه کنید.

پروژه ترون چیست؟

پروژه ترون که ارز دیجیتال ترون (Tron) که با عبارت اختصاری TRX در سایت‌های معامله ارزهای دیجیتال نوشته می‌شود، یکی از نتایج آن است، در اصل نه یک ارز دیجیتال یا حتی پلتفرم بلاک‌چین مثل EOS، بلکه فراتر از آن یک پروژه بسیار بلندپروازانه برای ایجاد یک اینترنت غیرمرکزی، یک پلتفرم بلاک‌چین برای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمرکزی (Decentralized Apps) یا dApps است.

استفاده از قراردادهای هوشمند در کنار اینکه ترون یک پلتفرم برای توسعه اپلیکیشن‌های غیرمرکزی است این مسئله را بدیهی می‌کند که پروژه ترون از این دو جنبه به‌نوعی در رقابت با مشهورترین ارز دیجیتال از این نوع یعنی اتریوم است.

اما ارز دیجیتال ترون تفاوت‌هایی با اتریوم دارد که در نهایت باعث می‌شود کاربرد ترون برای کارهای متعددی بر مبنای ارزهای دیجیتال و قراردادهای هوشمند، بسیار فراتر از اتریوم باشد.

در شبکه ارز دیجیتال ترون یا TRX برخلاف اتریوم که از فرآیند اثبات کار استفاده می‌کند، از فرآیند اثبات دارایی (Proof of Stack) برای تایید تراکنش‌ها استفاده می‌شود.

بگذارید پیش از ادامه توضیحات درباره این پروژه، توضیحات مختصری در مورد فرآیند اثبات دارایی ارائه دهیم.

فرآیند اثبات دارایی چطور کار می‌کند؟

ارزهای دیجیتال متعددی در دنیای امروز از روش اثبات دارایی برای تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. شاید مشهورترین آن‌ها ارز دیجیتال تلگرام باشد که البته چند وقت پیش، نیمه‌کاره رها شد. فرآیند اثبات دارایی برخلاف فرآیند اثبات کار که در اتریوم، بیت‌کوین و لایت‌کوین استفاده می‌شود، هم سرعت بالایی دارد و هم انرژی بسیار کمی برای تایید تراکنش‌ها مصرف می‌کند.

فرض کنید یک قرعه‌کشی وجود دارد که شما باید برای شرکت در آن مثلا با خرید محصولات شرکت خاصی، کد قرعه‌کشی به دست آورید. هرچقدر تعداد کدهای قرعه‌کشی شما بیشتر باشد شانس برنده شدن شما نیز بیشتر می‌شود. این کدهای قرعه‌کشی دارایی شما هستند. هرچقدر بیشتر خرج کنید و بیشتر از محصولات شرکت بخرید، تعداد کدهای بیشتری نصیبتان می‌شود. در نتیجه شانس برنده شدن شما مستقیما با میزان هزینه‌ای که می‌کنید تناسب دارد.

در فرآیند اثبات کار البته قرعه‌کشی در کار نیست. بلکه رای‌گیری و توافق بین نودها (Node) ایجاد می‌شود. نودی که دارایی بیشتری داشته باشد، در این رای‌گیری شانس بیشتری برای برنده شدن دارد.

رای‌دهندگان هم تنها نودها نیستند. بلکه کاربران دیگری که نود نیستند می‌توانند درصورتی‌که دارایی‌شان از حدی بیشتر باشد و بخواهند، می‌توانند در رای‌گیری شرکت کنند و به نود خاصی رای بدهند.

کل قضیه این است که مشوق‌ها و ابزارهایی که در فرآیندهای اثبات دارایی وجود دارد، عموم رای‌دهندگان را تشویق می‌کند که به نودی که دارایی بیشتری دارد رای بدهند.

جاستین سان بنیانگذار پروژه ترون

در یک شبکه ارز دیجیتال، تایید تراکنش‌ها توسط نودهای متصل به شبکه انجام می‌شود؛ اما برای اینکه فردی بخواهد یک نود باشد، باید حداقلی از آن ارز دیجیتال را در کیف پول خود داشته باشد.

این تایید تراکنش بر پایه قواعدی انجام می‌گیرد که موقع ایجاد ارز دیجیتال وضع شده‌اند. وقتی تراکنشی در شبکه ایجاد می‌شود، همه رای دهندگان روی این مسئله رای‌گیری می‌کنند که تایید این تراکنش یا بسته‌ تراکنش را چه نودی انجام دهد.

وقتی در این رای‌گیری یک نود برنده شد، آن نود شروع به تایید و اعتبارسنجی تراکنش‌های آن بلاک خاص می‌کند. وقتی این نود تایید کرد که همه تراکنش‌های داخل آن بلاک خاص درست هستند، آن بلاک را به‌صورت دیجیتالی امضا می‌کند و برای اتصال به بلاک‌چین به شبکه می‌فرستد. در نتیجه یک بلاک تولید می‌گردد.

در این حالت کارمزد تراکنش‌های داخل آن بلاک به این نود اختصاص می‌یابد. توجه داشته باشید که در فرآیند اثبات دارایی برخلاف اثبات کار، پاداش تایید تراکنش‌ها فقط کارمزد آن تراکنش‌ها است و شبکه به نودی که یک بلاک رو تایید کرده پاداش نمی‌دهد و توکن جدیدی تولید نمی‌کند.

از آن‌سو اگر این نود کاری خارج از قوانین شبکه انجام دهد و مثلا تراکنش‌های دارای تقلب را تایید کند، نه‌تنها پاداش دریافت نمی‌کند بلکه بخشی از دارایی خود را نیز از دست می‌دهد. تا زمانی که میزان دارایی اولیه برای اینکه فرد بتواند نود تاییدکننده تراکنش باشد به‌اندازه‌ای باشد که جریمه کار خلاف بیشتر از کارمزد تراکنش‌ها باشد، این نود مجبور است که درست و قانونی کار کند.

قدرت مدیریتی کاربران در ارز دیجیتال ترون

در کنار این‌ها داشتن دارایی در شبکه ارز دیجیتال ترون به اعضا و هر کسی که این ارز را دارد، قدرت و حقوقی برای مدیریت شبکه می‌دهد.

این قدرت و حقوق به کاربران اجازه می‌دهد که متناسب با دارایی خود در مدریت شبکه دست داشته باشند. هر کسی که ارز دیجیتال ترون را دارد، حق رای دادن دارد. با این حق رای می‌تواند اعضایی را برای فعالیت‌های آینده شبکه انتخاب کند.

اگر هم خود نخواهد در رای‌گیری‌ها شرکت کند می‌تواند آن را به عهده کاربران یا نودهایی بگذارد که به آن‌ها اعتماد دارد و به بیانی آن‌ها را نماینده خود بکند.

اپلیکیشن‌ها غیرمرکزی در ارز دیجیتال ترون

شبکه ترون یک پلتفرم برای توسعه‌دهنده‌هایی است که می‌خواهند توکن‌های خود را بر پایه این شبکه ایجاد کنند. مثل ارز دیجیتال تتر که پیش‌ازاین به آن پرداخته‌ایم، می‌توان بر پایه پلتفرم ترون اپلیکیشن‌های غیرمرکزی ساخت که خود توکن مجزا همراه با قراردادهای هوشمند داشته باشند اما وابسته به ارز دیجیتال ترون باشند.

ارز دیجیتال تتر از بلاک‌چین بیت‌کوین، بلاک‌چین اتریوم و بلاک‌چین ارز دیجیتال ترون برای ایجاد توکن‌های خود استفاده می‌کند. ارز دیجیتال تتر از توکن‌هایی با نام ERC20 که در اتریوم وجود دارند برای تولید بخشی از توکن‌های خود بهره می‌برد.

همچنین تتر از توکن‌های TRC20 که ارز دیجیتال ترون وجود دارند نیز برای خلق توکن‌های خود بهره می‌برد.

در ارز دیجیتال ترون می‌توان با استفاده از توکن‌های TRC20 و TRC10 برای خلق توکن‌ها در اپلیکیشن‌های غیرمرکزی دیگر استفاده کرد. البته جزئیات فنی چنین چیزی هم فراتر از این مقاله و هم فراتر از دانش فعلی من در این مورد است. به همین دلیل در حوزه توضیحات فنی به همین مسائل بسنده می‌کنیم.

این‌ها البته مواردی هستند که در دیگر پلتفرم‌ها و ارزهای دیجیتال مثل EOS هم وجود دارند. چیزی که در این میان ترون را از پلتفرم قدرتمندی مثل EOS جدا می‌کند، ایده بلندپروازانه آن برای ایجاد اینترنت غیرمرکزی است که خود از اهمیت به سزایی برخوردار است.

ما در ادامه به این جنبه از پروژه ترون می‌پردازیم.

توکن‌های بیت‌تورنت

از جمله توکن‌های دیگری که بر پایه ارز دیجیتال ترون ساخته شده‌اند، توکن‌های بیت‌تورنت (BitTorrent Tokens) یا BTT هستند. کسانی که ارز دیجیتال ترون یا TRX را در کیف پول دیجیتال خود دارند، به‌صورت رایگان توکن‌های بیت‌تورنت را نیز دریافت می‌کنند. اگر با اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال آشنا باشید می‌دانید که این دریافت رایگان توکن‌های یک ارز دیجیتال، ایردراپ (Airdrop) نام دارد.

توکن‌های بیت‌تورنت در روز یازدهم ماه‌ میلادی هرماه تا سال ۲۰۲۵ به کیف پول دیجیتال دارندگان ارز دیجیتال توکن واریز می‌شود.

اینترنت غیرمرکزی با بیت‌تورنت

منظور از اینترنت غیرمرکزی اینترنتی است که در آن سرورهای مرکزی برای ذخیره‌سازی داده‌های اینترنت مثل داده‌های وب‌سایت‌ها وجود ندارد.

در اینترنتی که تا به امروز وجود داشته است، مثلا شما هنگامی‌که می‌خواهید یک وب‌سایت را ببینید، آن را از یک سرور بزرگ واقع در یک مرکز داده دریافت می‌کنید. وجود اینترنت غیرمرکزی این امکان را می‌دهد که شما بتوانید برای مشاهده یک وب‌سایت آن را از کامپیوتر دیگر کاربران به‌صورت فرد به فرد (Peer-to-peer) یا همان p2p دریافت کنید.

البته شما همین‌الان هم می‌توانید کامپیوتر خود را به یک سرور و میزبان وب‌سایت تبدیل کنید، اما چنین کاری دردسرهای فراوانی دارد.

پروژه اینترنت غیرمرکزی ترون این امکان را فراهم می‌آورد که حتی کاربران با دانش فنی کم هم بتوانند چنین کاری انجام دهند. چنین اقدامی باعث می‌شود عملا بتوان جلوی هرگونه سانسور شدن را در اینترنت بگیریم و از آن‌سو دسترسی بیشتری به همه کاربران بدهیم.

مشابه این مسئله سال‌هاست که در پروژه تورنت شرکت بیت‌تورنت اجرا شده است. پروتکل تورنت ابزاری برای به اشتراک‌گذاری و دانلود فایل‌ها است. با این ابزار شما هنگام دانلود فایل‌ها، به سرور خاصی وصل نمی‌شوید. بلکه به کامپیوتر کسانی وصل می‌شوید که کل آن فایل یا بخش‌هایی از آن را روی کامپیوتر خود دارند یا حتی در حال دانلود بخش‌های دیگر فایل هستند.

چنین کاری عملا باعث می‌شود شما بتوانید به‌راحتی به فایل‌های که دیگران به اشتراک می‌گذارند مستقیما دسترسی داشته باشید.

این دسترسی، شبکه تورنت را به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای اینترنت تبدیل کرده است و به همین دلیل شبکه تورنت در سال ۲۰۱۹، ۲.۱۴ درصد از کل ترافیک شبکه اینترنت را استفاده می‌کرد.

ازاین‌روی در جولای ۲۰۱۸ جاستین سان (Justin Sun) بنیان‌گذار پروژه ترون، شرکت بیت‌تورنت را با قیمتی بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون دلار خرید. قیمت دقیق این خرید تا به امروز به‌صورت رسمی اعلام نشده است.

وبلاگ‌های بر پایه بلاک‌چین

در راستای ایجاد یک اینترنت غیرمرکزی، جاستین سان بنیان‌گذار ارز دیجیتال ترون، وب‌سایت استیم‌ایت (Steemit) را در فوریه سال ۲۰۲۰ خریده است.

وب‌سایت استیم‌ایت یک پلتفرم وبلاگ‌نویسی مثل مدیوم (Medium.com) است که نویسندگان می‌توانند با انتشار مقاله در آن با توجه به میزان بازدیدهای خود پول دریافت کنند. تفاوت استیم‌ایت با بقیه پلتفرم‌های وبلاگ‌نویسی در این است که این پلتفرم کاملا بر پایه بلاک‌چین نوشته شده است.

مثل مدیوم نویسندگان در این پلتفرم هم در ازای بازدیدهایی که دارند، مبلغی دریافت می‌کنند. این مبلغ در استیم‌ایت نه با دلار بلکه با ارز دیجیتال این پلتفرم یعنی Steem پرداخت می‌شود.

شرکت استیم (Steem Ltd.) در ۲۴ مارس ۲۰۱۶ توسط دن لاریمر (Dan Larimer) بنیان‌گذاری شده است و دفتر مرکزی آن نیز در ایالت ویرجینیای آمریکا است.

ارز دیجیتال ترون بالاتر از اتریوم

گفتیم که ارز دیجیتال ترون در تلاش است با اتریوم رقابت کند. از جمله جنبه‌هایی که ارز دیجیتال ترون با اتریوم رقابت می‌کند، قراردادهای هوشمند هستند. قراردادهای هوشمند بسته‌ کدهایی هستند که می‌توان همراه یک تراکنش ارسال کرد. این بسته‌های کد می‌تواند شروطی را در یک تراکنش ثبت کند که بدون وجود یک ضامن اجرایی خارجی، به‌صورت خودکار اجرا شود.

در شبکه ارز دیجیتال ترون می‌تواند در ثانیه ۲۰۰۰ تراکنش را انجام داد. البته این یک عدد نظری است و ممکن است در شرایط مختلف تراکنش‌ها با این سرعت روی ندهند. در شبکه اتریوم سرعت تراکنش‌ها به‌صورت نظری ۲۵ تراکنش در ثانیه و به‌صورت عملی تنها ۱۵ تراکنش در ثانیه است.

این مسئله در کنار انرژی و تجهیزات بسیار زیاد لازم برای تایید تراکنش‌ها در شبکه اتریوم باعث شده است که توسعه‌دهندگان اتریوم از مدت‌ها پیش به فکر تغییر سیستم تایید تراکنش‌ها از اثبات کار به اثبات دارایی بیفتند.

لوگوی اصلی ارز دیجیتال ترون

این تغییر که در نهایت موجب دوشاخه شدن بلاک‌چین اتریوم خواهد شد. به دلیل نوع سیستم مدیریتی در شبکه اتریوم چنین تغییری به این زودی‌ها عملی نخواهد شد. اما از همین ابتدا برخی از فعالان ارزهای دیجیتال این نسخه جدید اتریوم را اتریوم ۲ نام‌گذاری کرده‌اند.

در کنار این‌ها سرعت تشکیل بلاک‌ها در شبکه ارز دیجیتال ترون ۳ بلاک در هر ثانیه است. سرعت تشکیل بلاک در شبکه اتریوم، یک بلاک در ۱۵ ثانیه و در شبکه بیت‌کوین، یک بلاک در ۱۰ دقیقه است.

از آن‌سو زبان برنامه‌نویسی در شبکه اتریوم سالیدیتی (Solidity) است. این یک زبان برنامه‌نویسی جدید است و به همین دلیل افراد کمی هستند که آن را بلدند و یادگیری آن نیز زمان‌بر و هزینه‌بر است.

این در حالی است که در ارز دیجیتال ترون از زبان‌های برنامه‌نویسی متعدد و محبوبی مثل جاوا استفاده می‌کند. استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی محبوبی که بسیاری آن را بلد هستند، برنامه‌نویس‌های متعددی را برای نوشتن اپلیکیشن‌های غیرمرکزی یا dApps در شبکه ارز دیجیتال ترون تشویق می‌کند.

ارز دیجیتال ترون و همکاری با سامسونگ

در اکتبر ۲۰۱۹ ترون اعلام کرد که با شرکت سامسونگ قرارداد همکاری امضا کرده است. با این همکاری ارز دیجیتال ترون در فروشگاه بلاک‌چین کی‌استور سامسونگ (Samsung Blockchain Keystore) در دسترس خواهد بود.

این فروشگاه مخصوص اپلیکیشن‌های غیرمرکزی است که سامسونگ مشخصا برای در دسترس قرار دادن چنین اپلیکیشن‌هایی ایجاد کرده است. با این کار ارز دیجیتال ترون به‌راحتی در دسترس تمام کاربران گوشی‌ها کامپیوترهای سامسونگ در جهان قرار می‌گیرد.

علاوه بر این‌ها ترون برای ساخت ارز دیجیتال پایدار دیگری به اسم USDJ و JST نیز استفاده شده است.

همه این‌ها نشان می‌دهد که ترون یکی از ارزهای دیجیتالی است که شاید ارزش سرمایه‌گذاری برای آینده را داشته باشد.