‌آیا هواوی رفتنی است؟

تحریم هواوی توسط آمریکا مشخصا به بازار تلفن‌های همراه و در نهایت مصرف‌کنندگان ضربه می‌زند. یعنی در نهایت مصرف‌کنندگان به دلیل کاهش رقابت در بازار تلفن‌های هوشمند و همچنین کاهش تعداد عرضه این دستگاه‌ها، باید هزینه افزایش قیمت و کندی رشد تلفن‌های همراه هوشمند را بدهند.

از آن‌سو گوگل به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری آمریکایی هواوی، به‌هیچ‌وجه از تصمیم دولت آمریکا راضی نیست. زیرا هواوی دومین تولیدکننده بزرگ گوشی‌های اندرویدی است و از دست دادن چنین شریکی، باعث کاهش نفوذ اندروید و نفوذ گوگل در دنیا می‌شود.

با این تحریم‌ها شاید هواوی واقعا در سطح جهان از بازار گوشی‌های اندرویدی کنار گذاشته شود. اما این تنها بخشی از فعالیت‌های هواوی است. کنار گذاشتن هواوی به‌عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده تجهیزات شبکه‌های مخابراتی عملا غیرممکن است. ما در این مقاله به چرایی این «غیرممکن» می‌پردازیم.

جنگ تجاری چین و آمریکا

کمابیش می‌دانیم که داستان تحریم هواوی طی فرمان اجرایی دونالد ترامپ، صرفا بخشی از جنگ تجاری اقتصاد آمریکا و اقتصاد چین است. آمریکا تلاش می‌کند تا جای ممکن ردپای چین را در بازارهای خود کاهش دهد. لااقل ردپای محصولاتی که اصالتا چینی هستند و نه اینکه صرفا در چین ساخته می‌شوند.

داستان تحریم هواوی علاوه بر جنگ تجاری به‌نوعی ریشه در ترس آمریکا از پیشرفت‌های چین هم دارد.

پیدا کردن رخنه‌های امنیتی در تجهیزات هواوی که مشخص نیست عمدی بوده یا نه، باعث شده است که کشورهای دنیا از این بترسند که هواوی در همکاری دولت چین از آن‌ها جاسوسی کند.

زیرا طبق قانونی که حزب کمونیست چنین همین چند ماه پیش تصویب کرد، همه شرکت‌های چینی موظف هستند در صورت لزوم با دولت چین در حوزه‌های اطلاعاتی و جاسوسی همکاری کنند. قانونی که البته در آمریکا هم وجود دارد.

اما خود این جاسوسی آن‌قدر مهم نیست. زیرا در دنیای امروز تقریبا همه ارتباطات رمزگذاری شده هستند. یعنی حتی اگر کسی به داده‌های مبادله شده نیز دسترسی داشته باشد، نخواهد توانست به این راحتی به محتوای آن دسترسی پیدا کند.

این مسئله برای عملکرد همه‌چیز دنیای آنلاین به‌خصوص درگاه‌های پرداخت اینترنتی اهمیت دارد.

در نتیجه چیزی که کشورها را برای استفاده از تجهیزات هواوی مردود می‌کند، این جاسوسی نیست بلکه کنترل است.

ترس بیشتر کشورها از این است که دولت چین بخواهد از این درهای پشتی امنیتی که مشخص نیست هنوز هم وجود دارند یا نه، برای خاموش کردن تجهیزات مخابراتی کشورهای گوناگون استفاده کند.

دنیای امروز دنیای ارتباطات است و اگر جنگ و درگیری هم در آن انجام شود، بیش از جنبه نظامی، جنبه سایبری خواهد داشت.

کشورها می‌ترسند که در چنین درگیری احتمالی، دولت چین با همکاری هواوی تجهیزات ارتباطی آن‌ها را خاموش یا مختل کند و در نتیجه کشورشان ولو برای چند دقیقه فلج شود. همین چند دقیقه هم می‌تواند حکم مرگ و زندگی را داشته باشد.

هواوی پیشتاز 5G

هواوی در حوزه فناوری نسل پنجم تلفن‌های همراه یا 5G ، چندین سال از بقیه رقبا پیشتاز است. البته رقبای چندانی هم وجود دارد. مهم‌ترینشان نوکیا و اریکسون هستند که فناوری‌های 5G آن‌ها به‌پای هواوی هم نمی‌رسد.

این پیشتاز بودن در کنار رقابت‌های سیاسی و اقتصادی آمریکا و چین باعث شده است که قبل از آمریکا، چند کشور نزدیک به آمریکا از مدت‌ها پیش هواوی را تحریم کنند. استرالیا و نیوزلند ماه‌ها است که به اپراتورهای خود اجازه نمی‌دهند از تجهیزات ساخت هواوی برای توسعه شبکه موبایل خود استفاده کنند.

برخی از کشورهای اتحادیه اروپا هم قواعدی در این زمینه چیده‌اند اما هیچ‌کدام به منع کامل هواوی از فعالیت در بازارهای خود رای نداده‌اند.

دلیل این کار هم ساده است. اولا همان‌طور که گفتیم فناوری‌های هواوی در حوزه شبکه‌های تلفن همراه بسیار پیشرفته‌تر از بقیه رقباست. از آن‌سو چون هواوی همه‌چیزش در چین است و توسعه، طراحی و تولید محصولات الکترونیکی در چین ارزان‌تر از هر جای دیگر دنیا درمی‌آید، در نتیجه قیمت تجهیزات شبکه نسل پنجم هواوی، از همه تولیدکنندگان دیگر ارزان‌تر است.

از سوی دیگر هیچ سند و شاهد واضحی وجود ندارد هواوی می‌تواند با تجهیزات خود به کشورهای دیگر حمله الکترونیک انجام دهد.

بااین‌همه حتی اگر همین امروز هم همه کشورهای جهان تجهیزات نسل پنجم هواوی را تحریم کنند، باز هم حذف هواوی از این بازار غیرممکن است. اما چرا؟

۱- هواوی بازیگر غالب شبکه 4G است

کشورها و اپراتورها تلاش زیادی می‌کنند که هر چه سریع‌تر شبکه نسل پنج تلفن همراه را ایجاد کنند. بیشتر این شرکت‌ها باور دارند که درآمد ناشی از همین شبکه 5G به‌راحتی می‌تواند هزینه‌های این توسعه را جبران کند و آن‌ها را سریعا به سود برساند.

اولین گام برای توسعه این شبکه‌ها این است که آن‌ها تجهیزات 4G موجود خود را ارتقا بدهند. این بدین معنی است که اپراتورها باید قطعات و دستگاه‌های 5G را به تجهیزات 4G موجود خود متصل کنند.

متصل کردن این دو شبکه نیازمند تجهیزاتی که بتوانند این دو سخت‌افزار را با یکدیگر هماهنگ کنند و مهم‌ترین تولیدکننده این تجهیزات واسط همین هواوی است.
در نه‌ماهه اول سال ۲۰۱۸، هواوی ۲۸ درصد بازار شبکه‌های موبایل جهان را در دست داشت. نوکیا با ۱۷ درصد و اریکسون با ۱۳.۴ درصد در رده‌های بعدی بودند.

هواوی در خارج از بازار آمریکا، یعنی در اروپا و آسیا ۳۱ تا ۳۸ درصد از این بازار را در دست دارد. به همین دلیل کنار گذاشتن هواوی چه از بازار 4G و چه از بازار 5G هزینه‌های بسیار زیادی دارد.

۲- هزینه جایگزینی

همان‌طور که گفتیم هواوی سهم زیادی در بازار تجهیزات شبکه‌های تلفن همراه دارد. بسیاری از اپراتورها تجهیزات 4G، 3G و 2G فعلی خود را از هواوی خریداری کرده‌اند. به همین دلیل هم جایگزین کردن این تجهیزات با تجهیزات دیگر هواوی راحت‌تر است. زیرا مشخصا تجهیزات هواوی همه با هم سازگار ساخته می‌‌شود.

حال اگر شرکت‌ها دیگر نخواهند از هواوی چیزی بخرند علاوه بر مشکلات متعدد دیگر، مشکل سازگاری را هم پیدا خواهند کرد.

این مشکل سازگاری در نهایت می‌تواند به افت عملکرد و لزوم نصب تجهیزات اضافی برای ایجاد سازگاری منجر شوند. همه این‌ها در نهایت هزینه بیشتری بر شرکت‌ها تحمیل می‌کنند.

در بخش نگهداری تجهیزات فعلی هم همین قضیه وجود دارد. وقتی تمام تجهیزات شبکه یک اپراتور را هواوی ساخته است، این اپراتور برای نگهداری و تعمیر هم به تجهیزات، قطعات و خدمات هواوی نیاز داد. اما اگر دیگر هواوی در این بازار نباشد، پیدا کردن جایگزین و متخصص برای نگهداری و اضافه کردن تجهیزات جدید برای سازگاری یک مشکل است.

در نهایت احتمالا هم اپراتورها برای خریدن همین تجهیزات سازگاری مجبور خواهند بود سراغ هواوی بروند.

۳- فناوری پیشرفته هواوی

نوکیا و اریکسون به‌عنوان شرکت‌های رقیب هواوی از طرف کشورهای اروپایی خیلی مورد استقبال قرار نگرفته‌اند.

اپراتورها و شرکت‌های موبایل ادعا می‌کنند که این دو شرکت به‌اندازه هواوی در تهیه و تامین فناوری‌ها سریع و پیشرفته نیستند. برخی از فناوری‌های هواوی سال‌ها از رقبای غربی خود پیش هستند.

هواوی در سال ۲۰۱۷، ۱۳ میلیارد دلار صرف تحقیق توسعه کرده است. این عدد از مجموع هزینه‌های تحقیق و توسعه شرکت‌های رقیب بیشتر است. در حال حاضر هواوی بیشتر همه یعنی ۱۵۲۹ ثبت اختراع در حوزه 5G دارد. برخی از این ابداعات امروز بخش‌های بنیادی شبکه‌های 5G هستند.

در نتیجه مهم نیست که یک کشور هواوی را از شبکه تلفن همراه خود حذف کند یا نه. درهرصورت باید برای استفاده از فناوری‌های اختراع‌شده در هواوی به این شرکت پول پرداخت کند.

ازآنجایی‌که هواوی عملا در مرکز توسعه شبکه 5G در جهان است. در نتیجه هنوز هم برخی از کشورهای اروپایی تمایل دارند که علی‌رغم تلاش آمریکا همچنان به هواوی اجازه فعالیت بدهند. زیرا می‌دانند حذف هواوی از این بازار چندان عملی نیست.