آینده اپلیکیشن‌های موبایل: مرگ نزدیک است

من چند سال پیش مشغول یادگیری برنامه‌نویسی موبایل و به‌طور خاص اندروید بودم. برنامه‌نویسی حوزه موردعلاقه من است. اگر شما بتوانید در این حوزه متخصص شوید، نه‌تنها می‌توان شغل خوبی به دست آورد بلکه می‌توانید یک کسب‌وکار اینترنتی خوب هم برای خود دست‌وپا کنید. اما وقتی نگاهی به آینده اپلیکیشن‌های موبایل کردم، تصمیم‌ گرفتم برنامه‌نویسی اندروید را رها کنم.

هنگامی‌که مگاترندها را بررسی کردم، آنچه دیدم عجیب بود. تقریبا تمامی کارشناسان آینده‌پژوهی در مگاترند‌هایی که عنوان کرده بودند، پیش‌بینی‌شان این بود که آینده اپلیکیشن‌های موبایل، مرگ و نابودی است. ترند‌های تجاری سال ۲۰۱۹ هم بیانگر بخشی از دلایل مرگ اپلیکیشن‌ها هستند.

وقتی تحقیقات بیشتری روی آینده اپلیکیشن‌های موبایل انجام دادم، توانستم دلایل زیر را برای مرگ آن‌ها بیابم.

۱- اپلیکیشن‌های وب

اپلیکیشن‌های وب مستقل از سیستم‌عامل هستند. این اپلیکیشن‌ها بر پایه موتور یک مرورگر اینترنتی نوشته می‌شوند. بیشتر اپلیکیشن‌های وبی که امروزه می‌بینیم بر پایه موتور مرورگر گوگل کروم نوشته شده‌اند.

مرورگر اپرا از موتور کروم استفاده می‌کند. مایکروسافت هم در نسخه جدید مرورگر خود که به‌عنوان جایگزینی برای اج (Microsoft Edge) ارائه خواهد داد، از موتور کروم استفاده کرده است.

اپلیکیشن‌های وب این امکان را فراهم می‌کنند که شما صرفا مثلا با داشتن مرورگر کروم روی گوشی یا کامپیوتر خود، این اپلیکیشن‌ها را اجرا کنید.

چنین مسئله‌ای هزینه توسعه و نگهداری اپلیکیشن‌ها را برای شرکت‌ها به‌شدت کاهش می‌دهد. در نتیجه این احتمال وجود دارد که در آینده شاهد جایگزینی اپلیکیشن‌های اندروید و آی‌او‌اس با اپلیکیشن‌های وب باشیم.

پس اگر قصد دارید برای ایجاد یک کسب‌وکار اینترنتی یا ورود به بازار کار آی‌تی ، برنامه‌نویسی موبایل یاد بگیرید، بهتر است کمی بیشتر فکر کنید و به سراغ برنامه‌نویسی وب و اپلیکیشن‌های وب بروید.

۲- ظهور سوپر اپلیکیشن‌ها

نمونه‌هایی از سوپر اپلیکیشن‌ها را همین امروز می‌توان هم در دنیا و هم در ایران دید. سوپر اپلیکیشن‌ها همان اپلیکیشن‌هایی هستند که چندین و چند کار را با هم انجام می‌دهند.

نصب اپلیکیشن‌های منفرد برای انجام کارهای منفرد حافظه گوشی شما را پر می‌کند، زمان‌بر و دردسرساز است و هم اینکه گوشی شما را بسیار شلوغ می‌کند.

سوپراپلیکیشن‌هایی مثل وی‌چت که امکانات متنوعی دارند، می‌توانند مرگ اپلیکیشن‌های منفرد موبایل را رقم بزنند.

اما نصب اپلیکیشنی که در آن هم بتوانید ویدیو از آپارات و یوتیوب ببینید، هم به اینستاگرام سر بزنید، هم تاکسی بگیرید، هم شارژ بخرید، هم قبض بپردازید، هم چت کنید و هم انتقال وجه انجام دهید، گزینه بسیار جالبی است. وی‌چت یکی از نمونه‌های این اپلیکیشن‌ها است.

وقتی سوپراپلیکیشن‌ها ظهور کنند، دیگر لازم نیست شرکت‌های مختلف اپلیکیشن‌های اختصاصی خود را برای اندروید و آی‌اواس و سیستم‌عامل کای‌‌اواس (KaiOS) منتشر کنند. زیرا تولید و نگهداری اپلیکیشن‌ برای شرکت‌ها و نصب و به‌روزرسانی آن‌ها برای کاربران هزینه‌بر است. پس ظهور اپلیکیشن‌ها می‌تواند یک معامله برد برد برای شرکت‌ها و کاربران باشد.

۳- چت‌بات‌ها

یکی از جذاب‌ترین ترند‌های تجاری سال ۲۰۱۹ این است که چت‌بات‌ها رشد و اهمیت می‌یابند. البته هنوز چت‌بات‌ها قدرت کافی ندارند و نمی‌توانند زبان فارسی و بسیاری از زبان‌های غیر از انگلیسی را تشخیص دهند.

برنامه اسکایپ پر از چت‌بات‌های گوناگون است. هرکدام از این چت‌بات‌ها می‌توانند کارهای خاصی که معمولا ما در گوشی خود انجام می‌دهیم، برایمان انجام دهند. مثلا ممکن است یکی از این چت‌بات‌ها با اتصال به سامانه‌های حمل‌ونقل، ارزان‌ترین بلیت‌های پروازها، اتوبوس‌ها و قطارها را برایتان بخرد و شاید برای شما تاکسی هم بگیرد.

بنابراین شما به‌جای چندین اپلیکیشن، تنها لازم خواهد بود مثلا فقط اسکایپ را نصب کنید و بیشتر کارهایتان را با چت‌بات‌ها انجام دهید. این مسئله هم نماینده تصویری از آینده اپلیکیشن‌های موبایل است که به‌واسطه توسعه هوش مصنوعی و افزایش قدرت چت‌بات‌ها، در نهایت به مرگ منتهی خواهد شد.

۴- دستیارهای مجازی

من زیاد از دستیار مجازی گوگل روی گوشی‌ام کار می‌کشم. البته بیشتر با زبان انگلیسی با آن ارتباط می‌گیرم اما دستیار مجازی گوگل فارسی را هم می‌فهمد. شاید نتواند پاسخ درخواست‌های شما را به فارسی بدهد، اما گفتار فارسی شما را می‌فهمد.

گسترش استفاده از دستیارهای مجازی باعث ایجاد رقابتی بین ارائه‌دهندگان خدمات برای کسب رتبه‌های بالاتر در آن‌ها و حذف اپلیکیشن‌های موبایل می‌شود.

دستیارهای مجازی گوگل، الکسا آمازون و کورتانای مایکروسافت پرکاربرترین دستیارها در دنیا هستند. هوش مصنوعی پشت این دستیارها آن‌ها را برای انجام هر کاری توانا می‌کند. در نتیجه شما می‌توانید به‌جای کلی اپلیکیشن‌ برای سفارش تاکسی، خرید شارژ، خرید بلیت و بسیاری از کارهای دیگر، مستقیما از این دستیارهای استفاده کنید و از آن‌ها بخواهید که این کارها را برایتان انجام دهند.

آینده اپلیکیشن‌های موبایل و مونوپولی غول‌ها

آنچه در مورد آینده اپلیکیشن‌های موبایل گفتیم، البته دو نقطه تاریک هم دارد. حریم خصوصی کاربران و ایجاد مونوپولی توسط غول‌های فناوری مثل گوگل.

اپلیکیشن‌های وبی که از موتور مرورگر کروم استفاده می‌کنند و عملا همه اطلاعات اپلیکیشن‌های شما را در اختیار گوگل قرار می‌دهند و تبلیغات و پول درآوردن از اطلاعات کاربران بخشی مهم از مدل تجاری گوگل است. سوپراپلیکیشن‌ها هم دوباره بسیاری از داده‌های شما را به دست می‌آورند و عملا می‌توانند روی شما تاثیر بگذارند.

همین مشکل در مورد چت‌بات‌ها نیز وجود دارند. هر چه تعداد خدماتی که اپلیکیشن‌ها و چت‌بات‌ها ارائه می‌دهند بیشتر باشد، میزان اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط صاحبان آن‌ها و شرکت‌های میزبان چت‌بات‌ها مثل اسکایپ که همان مایکروسافت است، بیشتر می‌شود.

از سوی دیگر مثلا اگر رزرو رستوران و تاکسی را به چت‌بات‌ها، دستیارهای مجازی و سوپر اپلیکیشن‌ها بدهید، آن‌ها هستند که انتخاب می‌کنند شما را به کجا هدایت کنند.

در نتیجه ما دوباره در حباب اطلاعات و مکان‌های شخصی‌سازی‌شده و جانب‌داری تاییدی حاصل از آن گرفتار می‌شویم. با این کار تلاش شرکت‌ها این می‌شود که خدمات خود را به رتبه اول و گزینه اول انتخابی چت‌بات‌ها و دستیارهای مجازی برسانند.