به گزارش تجارت نیوز، در این قسمت از برنامه مقتصاد از وحید محمودی پرسیدیم، شما در بخشی از حرف‌هایتان گفتید که راهکار فعلی کشور اصلاح ساختار است. اصلاح ساختار در کشور ما که ساختار اقتصادی آن ذی‌نفعانه است، چگونه رخ می‌دهد؟ ما اقتصادی داریم که به تعبیر عامیانه مافیاهای مختلف در جای‌جای آن رشد کردند. در چنین شرایطی چگونه می‌توان ساختار را اصلاح کرد؟
وحید محمودی، اقتصاددان:
- داگلاس نورث، برنده جایزه نوبل اقتصاد 1993 که اقتصاددان نهادگرا است، از دو نظم حرف می‌زند؛ اول نظم دسترسی محدود و نظم دسترسی باز. او عقیده دارد در نظم دسترسی محدود اقتصاد رانتی و بودجه سیاسی است و قدرت رقابت وجود ندارد و هرگونه تصمیم‌گیری کلان در کشور ناظر بر این توزیع رانت است.
- برای مثال اگر بخواهیم با این نوع بودجه را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که اصلاح این ساختار بسیار سخت است. آقای آشنا، مشاور وقت آقای روحانی می‌گفت: «هر کدام از این ردیف‌های بودجه صاحب دارد.» اگر بخواهیم به هرکدام از ردیف‌های بودجه دست بزنیم صدای صاحب آن بلند می‌شود.
- مثلا در ایران سازمان برنامه متولی بودجه در کشور است. آیا سازمان برنامه می‌تواند بودجه صداوسیما را 40 درصد کاهش دهد؟ توانایی تغییر بودجه‌های نظامی و انتظامی را دارد؟ می‌تواند بودجه قوه قضاییه را تغییر دهد؟ پاسخ نه است. سازمان برنامه حتی توانایی کاهش هزینه‌های دولت را هم ندارد چون اراده‌ای بر این تغییرات نیست.
- باید حاکمیت به این نتیجه برسد و بخواهد که ردیف‌های بودجه را متحول کند. همه جای دنیا بودجه عملیاتی دارند و بر مینای بودجه عملیاتی منابع را تخصیص می‌دهند. در همه جای دنیا کنترل می‌کنند تا ببینند که آیا بودجه درست هزینه شده یا نه.
- براساس پایان‌نامه‌هایی که ما انجام دادیم حدود 70 الی 80 درصد بودجه ما کارکرد ضدتوسعه‌ای دارد. وقتی این بودجه کارکرد غیرتوسعه‌ای دارد مشخص است که از دل این بودجه، توسعه درنمی‌آید. در نظم دسترسی محدود ما با این مشکلات مواجهه هستیم.
- برای حل این مشکلات باید ساختارها را به سمت نظم دسترسی باز هدایت کنیم. باید زمینه‌های رقابت در اقتصاد شکل بگیرد و قدرت عمل ذی‌نفعان اقتصادی افزایش پیدا کند. رابطه دولت و ملت باید به رابطه‌ای متعارف و استاندارد تبدیل شود.
متن و ویدیو کامل گفتگو با وحید محمودی را اینجا بخوانید.
