به گزارش تجارت نیوز، چین، بزرگ‌ترین آلاینده‌ی جهان و بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌ی انرژی فسیلی، اکنون در آستانه‌ی نقطه عطفی تاریخی قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل‌های جدید نشان می‌دهد که میزان انتشار دی‌اکسید کربن (CO₂) در این کشور طی ۱۸ ماه گذشته یا ثابت مانده یا روندی کاهشی داشته است. این داده‌ها نوید آن را می‌دهند که پکن شاید زودتر از موعد مقرر به اوج انتشار گازهای گلخانه‌ای خود رسیده باشد؛ گامی که می‌تواند تاثیری قابل توجه بر روند مقابله جهانی با تغییرات اقلیمی داشته باشد.
رشد چشمگیر انرژی‌های پاک
یکی از دلایل اصلی کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در چین، رشد سریع انرژی‌های تجدیدپذیر است. تنها در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵، ظرفیت تولید برق خورشیدی در این کشور ۴۶ درصد و برق بادی ۱۱ درصد افزایش یافته است. در نتیجه، با وجود افزایش مداوم تقاضای برق، میزان انتشار دی اکسید کربن در بخش انرژی تقریبا بدون تغییر باقی مانده است. در نه ماه نخست سال ۲۰۲۵، چین ۲۴۰ گیگاوات ظرفیت خورشیدی و ۶۱ گیگاوات ظرفیت بادی جدید به شبکه خود افزوده است. این کشور در مسیر ثبت رکوردی تازه در استفاده از انرژی پاک در سال ۲۰۲۵ قرار دارد.برای مقایسه، در سال ۲۰۲۴ چین ۳۳۳ گیگاوات انرژی خورشیدی نصب کرده بود؛ رقمی که از مجموع ظرفیت نصب‌شده در سایر کشورهای جهان بیشتر است.
کاهش آلایندگی در صنایع سنگین
بر اساس گزارش مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک (CREA) که برای وب‌سایت علمی Carbon Brief تهیه شده، میزان انتشار دی‌اکسید کربن چین در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل تغییری نداشته است.
بخش قابل توجهی از این ثبات ناشی از کاهش انتشار در صنایع فولاد، سیمان و حمل‌ونقل بوده است؛ صنایعی که معمولا بزرگ‌ترین تولیدکنندگان دی اکسید کربن (CO₂) در اقتصاد چین محسوب می‌شوند.
هم‌زمان با اجلاس اقلیمی COP30
این تحلیل در حالی منتشر شد که رهبران جهان در کنفرانس تغییرات اقلیمی COP30 در برزیل گرد هم آمده‌اند؛ نشستی که با هدف تسریع در مبارزه با بحران اقلیمی برگزار می‌شود.
با این حال، شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین، و دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، در این نشست شرکت نکردند. با وجود این، هیئت‌های مذاکره‌کننده چینی در کنفرانس حضور دارند و نقش فعالی در گفت‌وگوها ایفا می‌کنند.
در همین نشست، آندره کوریا دو لاگو، رئیس برزیلی COP30، پیشرفت چشمگیر چین در توسعه فناوری‌های سبز را تحسین کرد و گفت: «چین در حال ارائه‌ی راه‌حل‌هایی است که نه‌فقط برای خودش، بلکه برای کل جهان مفید است.»
او افزود که کشورهای ثروتمند شور و شوق خود را برای مقابله با بحران اقلیمی از دست داده‌اند و ادامه داد: «پنل‌های خورشیدی ارزان‌تر شده‌اند و اکنون آن‌قدر رقابتی‌اند که همه‌جا در حال استفاده هستند؛ این خبر خوبی برای آینده زمین است.»
روند فعلی و آینده‌ی نزدیک
لائوری میلیویرتا، تحلیلگر ارشد CREA، در بررسی خود می‌گوید که روند کلی انتشار گازهای گلخانه‌ای چین در سال ۲۰۲۵ احتمالا بسته به وضعیت سه‌ماهه چهارم سال، یا ثابت می‌ماند یا اندکی افزایش می‌یابد.
اما اگر تقاضای برق و الگوی انتشار سال ۲۰۲۵ مانند سال‌های گذشته ادامه پیدا کند، احتمال دارد انتشار کلی دی اکسید کربن برای کل سال کاهش یابد.
اهداف دوگانه کربنی چین
چین دو هدف کلیدی اقلیمی دارد:
1. رسیدن به اوج انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰
2. دستیابی به بی‌طرفی کامل کربنی تا سال ۲۰۶۰
در سپتامبر ۲۰۲۵، دولت چین اهداف اقلیمی تازه‌ای اعلام کرد که بر اساس آن انتشار کل گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۵ باید بین ۷ تا ۱۰ درصد از اوج خود کاهش یابد.
با این حال، کارشناسان معتقدند این اهداف هنوز با سطح مورد نیاز برای جلوگیری از فاجعه جهانی فاصله دارند؛ زیرا به گفته آن‌ها، برای کنترل گرمایش جهانی به کاهش حداقل ۳۰ درصدی انتشار تا سال ۲۰۳۵ نیاز است.
چین؛ کمتر وعده می‌دهد، بیشتر عمل می‌کند
با وجود انتقادها، چین سابقه‌ای طولانی در تحقق فراتر از اهداف اعلام‌شده دارد. لی شوئو، مدیر مرکز اقلیمی چین در موسسه سیاست‌گذاری انجمن آسیا، در یادداشتی تاکید کرده است که اهداف جدید اقلیمی چین باید به عنوان نقطه شروع دیده شود، نه به‌عنوان سقف عملکرد این کشور.
چالش‌های باقی‌مانده در مسیر سبز
در حالی که انتشار گازهای گلخانه‌ای در بخش حمل‌ونقل در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵ پنج درصد کاهش یافته، بخش‌هایی از اقتصاد هنوز مسیر کربن‌زدایی را نقض می‌کنند. به‌ویژه در صنایع پتروشیمی و تولید پلاستیک، انتشار گازهای گلخانه‌ای حدود ۱۰ درصد افزایش داشته است.
علاوه بر این، چین در مسیر دستیابی به هدف کاهش شدت کربن (میزان CO₂ به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی) در فاصله‌ی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ حرکت می‌کند.
اما اگر این کشور بخواهد تا سال ۲۰۳۰ شدت کربن خود را ۶۵ درصد پایین‌تر از سال ۲۰۰۵ برساند، نیازمند کاهش‌های شدیدتر و سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر خواهد بود.
برنامه پنج‌ساله جدید؛ چشم‌انداز آینده
اکنون نگاه‌ها به سوی پانزدهمین برنامه پنج‌ساله چین (۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰) دوخته شده است. این برنامه قرار است تا سال آینده منتشر شود و جهت‌گیری اصلی دولت در حوزه انرژی و محیط زیست را تعیین کند. مقامات چینی اعلام کرده‌اند که توسعه سیستم‌های انرژی کم‌کربن و گسترش فناوری‌های پاک، از محورهای اصلی این برنامه خواهد بود.
تحلیل‌ها نشان می‌دهد که چین در مسیر گذار به سوی اقتصادی پاک‌تر و کم‌کربن قرار گرفته است. هرچند این کشور هنوز به‌طور کامل به اهداف اقلیمی خود نرسیده، اما ثبات ۱۸ ماهه در انتشار دی‌اکسید کربن و رشد بی‌سابقه در انرژی‌های تجدیدپذیر نشانه‌هایی روشن از تغییر است.
چین که زمانی به عنوان «بزرگ‌ترین منبع آلودگی کره زمین» شناخته می‌شد، اکنون می‌تواند به الگویی برای گذار سریع و موثر از سوخت‌های فسیلی به انرژی پاک تبدیل شود. آینده‌ی سبز زمین، تا حد زیادی به پایداری این مسیر در پکن بستگی دارد.
