به گزارش تجارت نیوز، در حالی که جهان با سرعتی بیسابقه به سمت دیجیتالی شدن حرکت میکند، تقاضای برق نیز به شکل کمسابقهای افزایش یافته است. گسترش مراکز داده و فناوریهای نوظهوری مانند هوش مصنوعی، فشار سنگینی بر شبکههای برق وارد کرده و دولتها و شرکتها را به سمت یافتن راهكارهای انرژی جدید، پایدار و قابل اعتماد سوق داده است. در این میان، یک استارتاپ فرانسوی به نام Stellaria طرحی بیسابقه ارائه کرده است: ساخت اولین راکتور نوترون سریع نمک مذاب جهان که نه تنها انرژی پاک تولید میکند، بلکه قادر است زبالههای هستهای بیشتری نسبت به تولید خود از بین ببرد.
این راکتور که استلاریوم نام دارد، قرار است انرژی مورد نیاز مراکز داده شرکت Equinix را تامین کند؛ مراکزی که برای پشتیبانی از عملیات گسترده هوش مصنوعی، به حجم عظیمی از برق پایدار و بدون کربن نیاز دارند.
همکاری بزرگ برای تامین انرژی پایدار مراکز داده
استارتاپ فرانسوی Stellaria نخستین پیشسفارش برق خود را از شرکت Equinix دریافت کرده است. این قرارداد به Equinix یکی از بزرگترین اپراتورهای مراکز داده جهان امکان میدهد تا از استقلال انرژی هستهای پاک، پایدار و بدون کربن برخوردار شود و مراکز داده مجهز به هوش مصنوعی خود را با انرژی مطمئنتری راهاندازی کند.
این راکتور نسل چهارم که طراحی آن بر پایه نوترون سریع و سوخت نمک کلرید مایع است، برای فعالیت در چرخه سوخت بسته ساخته شده؛ چرخهای که در آن ضایعات به حداقل ممکن میرسند و میتوان از سوخت هستهای بهطور مداوم استفاده کرد.
استلاریوم؛ راکتوری کوچک اما فوقالعاده قدرتمند
استلاریوم از این جهت منحصربهفرد است که میتواند زبالههای هستهای با عمر طولانیتر از زباله تولید شده خود را نابود کند؛ دستاوردی که تاکنون هیچ راکتور تجاری دیگری به آن نرسیده است.
ویژگیهای مهم این رآکتور:
- حجم بسیار کم: تنها ۴ متر مکعب
- استفاده از طیف گستردهای از سوختها: اورانیوم، پلوتونیوم، torium، اکتینیدها و MOX
- قابلیت کارکرد بیش از ۲۰ سال بدون سوختگیری مجدد
- دارای چهار مانع فیزیکی ایمنی (یک مانع بیشتر از رآکتورهای رایج)
- خنکسازی غیرفعال با استفاده از همرفت طبیعی
- عملکرد در فشار اتمسفری و بدون نیاز به “منطقه ممنوعه”
- تولید انرژی با چگالی ۷۰ میلیون برابر بیشتر از باتریهای لیتیوم-یونی
طبق ادعای Stellaria، یک واحد استلاریوم میتواند برق مورد نیاز شهری با جمعیت ۴۰۰۰۰۰ نفر را تامین کند؛ مزیتی که آن را به گزینهای جذاب برای صنایع انرژیبر تبدیل میکند.
میلیون یورو سرمایه برای توسعه راکتور
Stellaria که در سال ۲۰۲۳ تاسیس شده، در ماه ژوئیه موفق شد ۲۳ میلیون یورو (معادل ۲۶.۸۸ میلیون دلار) سرمایه جذب کند. این شرکت که از دل کمیسیون انرژیهای جایگزین و انرژی اتمی فرانسه (CEA) و همچنین اشنایدر الکتریک بیرون آمده، قصد دارد نخستین واکنش شکافت هستهای را تا سال ۲۰۲۹ آغاز کند و استقرار تجاری رآکتور را از سال ۲۰۳۵ شروع نماید.
سیاست Stellaria کاهش نوآوریهای پرریسک و تمرکز بر فناوریهای اثباتشده است تا سرعت توسعه افزایش یابد.
پاسخ به افزایش ۴ درصدی سالانه مصرف برق تا سال ۲۰۲۷
بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی (IEA)، مصرف جهانی برق تا سال ۲۰۲۷ سالانه ۴ درصد افزایش مییابد؛ سریعترین رشد در سالهای اخیر. افزایش مصرف ناشی از گسترش برقرسانی جهانی، توسعه سرسامآور مراکز داده ، نیازهای عظیم پردازشی هوش مصنوعی و رشد تولید صنعتی است. این افزایش تقاضا، شبکههای برق کهنه را تحت فشار قرار میدهد و ضرورت استفاده از انرژیهای نوین را پررنگتر میکند. در همین راستا، Equinix قرارداد بزرگی با Stellaria برای خرید ۵۰۰ مگاوات برق امضا کرده است. این بخشی از برنامه گسترده Equinix برای ورود به حوزه انرژیهای نو است.
ویژگیهای کلیدی انرژی استلاریوم برای مراکز داده
طبق قرارداد، راکتور استلاریوم برق بدون کربن مورد نیاز مراکز داده Equinix را فراهم خواهد کرد. ویژگیهای مهم این سیستم برای مراکز داده قابلیت خودکارسازی کامل، طراحی زیرزمینی با ایمنی بیشتر، کنترل آسان و عملکرد تحت فشار اتمسفری، قابلیت سازگاری سریع با تغییرات بار مراکز داده هوش مصنوعی و برق پایدار، انعطافپذیر و قابل کنترل می باشد.
نیکولاس بریتون، مدیرعامل Stellaria میگوید: «بخش دیجیتال کاملا متعهد به پایداری است. این قرارداد پایه و اساس مراکز داده مستقل با انرژی مادامالعمر را بنا میگذارد.»
چرخه سوخت پایدار و استفاده مجدد از زبالههای هستهای
استلاریوم با چرخه سوخت بسته و استفاده از ضایعات نیروگاههای هستهای موجود، یک سیستم چندسوختی ایجاد کرده که به بازیابی نامحدود سوخت کمک میکند. این قابلیت، پایداری را برای نسلهای آینده تضمین میکند.
راکتور استلاریوم میتواند نقطه عطفی در انقلاب انرژی هستهای جهان باشد. ترکیب فناوری نوترون سریع، طراحی ایمن، چرخه سوخت بسته و قابلیت نابودی زبالههای هستهای، این راکتور را به یکی از پیشرفتهترین و پایدارترین منابع انرژی تبدیل کرده است. همکاری با Equinix و تامین ۵۰۰ مگاوات برق برای مراکز داده هوش مصنوعی، نشاندهنده نیاز واقعی جهان به انرژی پایدار، مقاوم و با توان پاسخدهی بالا است.
اگر برنامههای Stellaria طبق زمانبندی پیش برود، تا ۲۰۲۹ شاهد نخستین واکنش شکافت و تا ۲۰۳۵ شاهد بهرهبرداری تجاری از یکی از انقلابیترین راکتورهای هستهای جهان خواهیم بود؛ راکتوری که شاید آینده انرژی پاک و زیرساختهای هوش مصنوعی را دگرگون کند.
