سرمایه‌گذاری سبز؛ تحول صنعت فولاد

به گزارش تجارت نیوز، صنعت فولاد، ستون فقرات اقتصاد صنعتی جهان، حالا در قلب بزرگ‌ترین انقلاب سبز ایستاده است. صنعتی که تا همین چند سال پیش نماد انرژی‌بر و آلاینده بود، امروز به میدان رقابت فناوری‌های پاک و سرمایه‌های سبز تبدیل شده است. این صنعت به‌تنهایی حدود ۸ درصد از کل انتشار جهانی دی‌اکسیدکربن را تولید می‌کند؛ رقمی معادل کل انتشار سالانه هند. برآوردها نشان می‌دهد برای هم‌راستایی با اهداف اقلیمی ۲۰۵۰، باید انتشار فولاد تا سه دهه آینده بیش از ۹۰ درصد کاهش یابد. حالا پرسش اصلی این است: پول‌های سبز چطور در حال بازطراحی این صنعت خاکستری‌اند؟

فولاد بدون کربن؛ از خیال تا واقعیت

در سال‌های اخیر، پروژه‌هایی در اروپا مسیر تازه‌ای برای فولاد ترسیم کرده‌اند. در سوئد، پروژه‌ی HYBRIT با همکاری دولت و غول‌های صنعتی چون SSAB و LKAB نخستین فولاد بدون کربن جهان را در سال ۲۰۲۱ تولید کرد. این پروژه از هیدروژن سبز به‌جای زغال‌سنگ برای احیای سنگ‌آهن استفاده می‌کند و می‌تواند انتشار کربن را تا ۹۵ درصد کاهش دهد. در آلمان نیز شرکت ThyssenKrupp با بودجه‌ای بیش از ۲ میلیارد یورو، قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ همه‌ی کوره‌های بلند خود را با واحدهای احیای مستقیم مبتنی بر هیدروژن جایگزین کند.

در سطح جهانی، بیش از ۸۰ پروژه فولاد سبز در حال اجرا یا طراحی است، که مجموع ظرفیت آن‌ها تا سال ۲۰۳۵ می‌تواند حدود ۱۰ درصد از تولید جهانی فولاد را شامل شود. فولاد سبز تنها یک فناوری جدید نیست؛ بلکه بازنویسی زنجیره ارزش تولید است. از تامین انرژی تا بازیافت حرارت و پسماند، همه‌چیز در خدمت کاهش ردپای کربنی قرار گرفته است.

چالش بزرگ؛ قیمت بالا و مسیر دشوار

با وجود پیشرفت‌ها، فولاد سبز هنوز در مرحله گذار است. برآورد «آژانس بین‌المللی انرژی» نشان می‌دهد هزینه تولید هر تن فولاد با استفاده از هیدروژن سبز حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ دلار است، در حالی که فولاد سنتی هنوز بین ۳۵۰ تا ۴۵۰ دلار هزینه دارد. علاوه بر این، تولید هیدروژن سبز به برق عظیمی، چیزی در حدود ۵۰ تا ۶۰ مگاوات‌ساعت برای هر هزار تن فولاد، نیاز دارد. با این حال، روند بازار رو به تغییر است. در اتحادیه اروپا، قیمت کربن در نظام ETS از ۹۰ یورو به ازای هر تن عبور کرده است، و اگر این رقم به بالای ۱۲۰ یورو برسد، فولاد سبز می‌تواند از نظر اقتصادی با فولاد سنتی رقابت کند. به همین دلیل، صندوق‌های سرمایه‌گذاری اقلیمی و بانک‌های توسعه‌ای در حال هدایت میلیاردها دلار به این بخش‌اند تا زیرساخت تولید فولاد کم‌کربن در مقیاس صنعتی فراهم شود.

فولاد سبز در ایران؛ گام‌های فولاد مبارکه

در ایران نیز شرکت فولاد مبارکه اصفهان از پیشگامان حرکت به سمت فولاد سبز محسوب می‌شود. این شرکت سالانه بیش از ۷ میلیون تن فولاد خام تولید می‌کند و با اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی، احداث نیروگاه‌های خورشیدی اختصاصی با ظرفیت ۱۰۰ مگاوات، و بازیافت حرارت کوره‌ها، توانسته شدت انرژی خود را کاهش دهد. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های فولاد مبارکه، توسعه تولید آهن اسفنجی با گاز طبیعی و در آینده با هیدروژن سبز است که می‌تواند انتشار دی‌اکسیدکربن را تا ۶۰ درصد پایین بیاورد. این شرکت هدف‌گذاری کرده تا سال 1401 دست‌کم ۳۰ درصد از انرژی خود را از منابع تجدیدپذیر تامین کند؛ اقدامی که در صورت تحقق، آن را به نخستین تولیدکننده فولاد سبز در خاورمیانه تبدیل می‌کند.

در دنیای جدید، سبز بودن دیگر شعار نیست، بلکه مزیت رقابتی است! در قسمت بعدی این مجموعه، به سراغ قلب تپنده گذار انرژی خواهیم رفت؛ جایی که باتری‌ها و سامانه‌های ذخیره‌سازی، نقش کلیدی در پایداری شبکه‌های برق تجدیدپذیر ایفا می‌کنند. آینده انرژی، نه در تولید بیشتر، بلکه در ذخیره هوشمندتر آن رقم خواهد خورد.