به گزارش تجارت نیوز، در جهانی که تغییرات اقلیمی به یکی از بزرگترین تهدیدات بشریت تبدیل شده، استفاده از منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر بیش از پیش اهمیت یافته است.نیروگاه‌های بادی، با بهره‌گیری از نیروی طبیعی باد، راهکاری مؤثر برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و مقابله با آلودگی هوا ارائه می‌دهند. این نیروگاه‌ها نه‌تنها به تولید برق بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کنند، بلکه با ایجاد شغل و تقویت اقتصاد محلی، نقشی چندجانبه در توسعه پایدار ایفا می‌کنند. در همین راستا، برخی از بزرگترین نیروگاه های بادی جهان با ظرفیت‌های عظیم خود، به‌عنوان پیشگامان این حوزه شناخته می‌شوند. این گزارش به معرفی این نیروگاه‌ها، بررسی جزئیات فعالیت آن‌ها و تأثیرشان بر تأمین انرژی پاک می‌پردازد و نگاهی به چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی این صنعت خواهد داشت.
بزرگترین نیروگاه های بادی جهان
بر اساس داده‌های موجود تا مارس ۲۰۲۵، نیروگاه بادی گانسو در چین با ظرفیت تقریبی ۲۰ گیگاوات (GW) عنوان بزرگترین نیروگاه بادی جهان را به خود اختصاص داده است.
این نیروگاه عظیم که در استان گانسو، نزدیک بیابان گوبی واقع شده، بخشی از برنامه‌های بلندپروازانه چین برای گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر است. گانسو نه‌تنها به دلیل اندازه‌اش، بلکه به خاطر موقعیت استراتژیک خود در منطقه‌ای با بادهای قوی، بین فلات تبت و فلات مغولستان، اهمیت ویژه‌ای دارد. این پروژه از سال ۲۰۰۶ آغاز شد و به مرور به یکی از بزرگترین مجموعه‌های بادی جهان تبدیل شده است که شامل چندین نیروگاه کوچک‌تر در مناطق گانسو، چینگ‌های و سین‌کیانگ می‌شود.
در کنار گانسو، نیروگاه‌های دیگری نیز در سطح جهان برجسته هستند:
نیروگاه بادی جیسلمر در هند با ظرفیت ۱.۶ گیگاوات، واقع در ایالت راجستان، یکی از بزرگترین پروژه‌های بادی این کشور است که توسط شرکت سوزلون انرژی توسعه یافته.
نیروگاه بادی آلتا در آمریکا با ظرفیت ۱.۳۲ گیگاوات، در منطقه تهاچاپی کالیفرنیا قرار دارد و به‌عنوان یکی از بزرگترین نیروگاه‌های بادی در آمریکای شمالی شناخته می‌شود.
نیروگاه بادی ژانگ‌جیاکو در چین با ظرفیت ۱.۲ گیگاوات، در شمال این کشور واقع شده و به تأمین برق شبکه شمالی کمک می‌کند.
هرچند نیروگاه‌های دریایی مثل داگر بانک در بریتانیا (با ظرفیت ۳.۶ گیگاوات) نیز در حال توسعه هستند، اما گانسو همچنان به دلیل مقیاس عظیم خود در صدر قرار دارد و فاصله قابل‌توجهی با رقبایش دارد.
ظرفیت و وضعیت نیروگاه‌ها
برای درک دقیق‌تر وضعیت این نیروگاه‌ها تا مارس ۲۰۲۵، نگاهی به ظرفیت و ویژگی‌های آن‌ها ضروری است:
نیروگاه گانسو (چین): ظرفیت این نیروگاه در برنامه‌ریزی اولیه قرار بود تا سال ۲۰۲۰ به ۲۰ گیگاوات برسد. گزارش‌ها از سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهند که ظرفیت نصب‌شده آن به بیش از ۲۲.۵ گیگاوات رسیده و احتمالاً تا مارس ۲۰۲۵ این هدف یا حتی بیشتر محقق شده است. این نیروگاه زمینی، به‌عنوان بخشی از پروژه‌های عظیم بادی چین، نقش محوری در سیاست‌های انرژی پاک این کشور دارد.
نیروگاه جیسلمر (هند): با ۱.۶ گیگاوات ظرفیت، این پروژه در منطقه‌ای خشک و بادخیز توسعه یافته و به‌عنوان نمادی از تلاش هند برای افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر شناخته می‌شود.
نیروگاه آلتا (آمریکا): با ظرفیت ۱.۳۲ گیگاوات، این نیروگاه از سال ۲۰۱۰ شروع به کار کرده و با بهره‌گیری از بادهای قوی کالیفرنیا، به تأمین برق این ایالت پرجمعیت کمک می‌کند.
نیروگاه ژانگ‌جیاکو (چین): با ۱.۲ گیگاوات، این نیروگاه بخشی از برنامه چین برای گسترش انرژی بادی در مناطق شمالی است و به شبکه برق این منطقه متصل شده است.
داده‌ها حاکی از آن است که چین با مجموع ظرفیت بادی ۴۴۰ گیگاوات تا سال ۲۰۲۳، رهبری جهانی را در این حوزه حفظ کرده و گانسو به‌عنوان بزرگترین پروژه این کشور، بخش مهمی از این دستاورد را تشکیل می‌دهد. در مقابل، نیروگاه‌های دیگر اگرچه ظرفیت کمتری دارند، اما برای کشورهای خودشان پروژه‌هایی کلیدی به شمار می‌روند.
تأثیر بر تأمین انرژی پاک
نیروگاه‌های بادی بزرگ تأثیر عمیقی بر تأمین انرژی پاک دارند و به کشورها کمک می‌کنند تا از سوخت‌های آلاینده فاصله بگیرند. برای نمونه، نیروگاه گانسو با ظرفیت ۲۰ گیگاوات و ضریب بهره‌برداری ۳۰ درصد (که میانگین معمول برای نیروگاه‌های بادی است)، می‌تواند به این صورت عمل کند:
– حداکثر تولید ممکن: ۲۰,۰۰۰ مگاوات × ۸,۷۶۰ ساعت در سال = ۱۷۵.۲ تراوات‌ساعت.
– با ضریب ۳۰ درصد: ۱۷۵.۲ × ۰.۳ = ۵۲.۵۶ تراوات‌ساعت در سال.
این مقدار برق می‌تواند نیاز حدود ۲۱ میلیون خانوار چینی را تأمین کند (با فرض مصرف متوسط ۲۵۰۰ کیلووات‌ساعت در سال برای هر خانه). این حجم عظیم تولید، جایگزین نیروگاه‌های زغال‌سنگی می‌شود که بخش بزرگی از آلودگی هوای چین را تولید می‌کنند و به این کشور کمک می‌کند تا به اهداف خود برای کاهش انتشار کربن تا سال ۲۰۳۰ و رسیدن به کربن صفر تا ۲۰۶۰ نزدیک‌تر شود.
نیروگاه جیسلمر با تولید سالانه ۴.۲ تراوات‌ساعت، برق حدود ۱.۶۸ میلیون خانه را تأمین می‌کند و به هند در کاهش وابستگی به زغال‌سنگ، که هنوز منبع اصلی برق این کشور است، یاری می‌رساند. نیروگاه آلتا نیز با ۳.۴۷ تراوات‌ساعت تولید سالانه، نیاز ۱.۳۹ میلیون خانه را در کالیفرنیا برآورده می‌کند و به این ایالت کمک می‌کند تا به هدف ۱۰۰ درصد انرژی پاک تا سال ۲۰۴۵ نزدیک شود.
این نیروگاه‌ها فراتر از تولید برق، مزایای دیگری هم دارند. استفاده از باد به‌عنوان منبعی داخلی، امنیت انرژی را افزایش می‌دهد و وابستگی به واردات نفت و گاز را کم می‌کند. همچنین، ساخت و نگهداری این نیروگاه‌ها، به‌ویژه در مناطق روستایی مثل گانسو یا راجستان، شغل‌های زیادی ایجاد کرده و اقتصاد محلی را تقویت می‌کند. برای مثال، گانسو منطقه هکسی را به یک کریدور مدرن انرژی سبز تبدیل کرده و زندگی مردم محلی را بهبود بخشیده است.
چالش‌ها و مسائل پیش رو
با وجود این موفقیت‌ها، نیروگاه‌های بادی بزرگ با چالش‌هایی روبه‌رو هستند که کارایی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نیروگاه گانسو، به‌عنوان مثال، در گذشته با مشکل کمبود ظرفیت انتقال برق مواجه بود. در سال ۲۰۱۵، زمانی که ظرفیت آن ۸ گیگاوات بود، گزارش‌ها نشان می‌داد که کمتر از ۴۰ درصد این ظرفیت به دلیل محدودیت‌های شبکه استفاده می‌شد. این مشکل تا حدی با ساخت خط انتقال ولتاژ بالای ۲,۳۸۳ کیلومتری در سال ۲۰۱۷، که برق را به شبکه منطقه هونان منتقل می‌کند، برطرف شد. با این حال، همچنان نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در زیرساخت‌های شبکه وجود دارد تا این نیروگاه عظیم به‌طور کامل به کار گرفته شود.
چالش‌های دیگری هم وجود دارد. نیروگاه‌های زمینی مثل گانسو گاهی با مشکلات استفاده از زمین یا تأثیر بر حیات وحش، مانند مسیر پرندگان مهاجر، روبه‌رو می‌شوند. در مقابل، نیروگاه‌های دریایی هزینه ساخت بالاتری دارند و نیاز به فناوری پیچیده‌تری برای نصب در آب‌های عمیق دارند. این مسائل نشان می‌دهد که توسعه انرژی بادی باید با دقت و توجه به جنبه‌های زیست‌محیطی و اجتماعی پیش برود.
نکات جالب و الهام‌بخش
یکی از نکات شگفت‌انگیز درباره گانسو این است که با وجود اندازه عظیمش، همیشه نتوانسته به‌طور کامل از ظرفیت خود استفاده کند. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت هماهنگی بین توسعه نیروگاه‌ها و زیرساخت‌های انتقال برق است و درسی برای کشورهای دیگر دارد که قصد دارند پروژه‌های مشابهی راه‌اندازی کنند. همچنین، رشد سریع صنعت بادی در چین، که تا سال ۲۰۲۳ به ۴۴۰ گیگاوات ظرفیت نصب‌شده رسید، این کشور را به یک الگوی جهانی تبدیل کرده است. این پیشرفت با حمایت دولت، یارانه‌ها و اهداف بلندپروازانه ممکن شده و می‌تواند الهام‌بخش دیگر کشورها باشد.
در هند، جیسلمر نشان داده که چگونه مناطق خشک و کم‌جمعیت می‌توانند به مراکز تولید انرژی پاک تبدیل شوند، و در آمریکا، آلتا نمونه‌ای از همکاری موفق بخش خصوصی و دولتی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است. این داستان‌ها نشان می‌دهند که هر کشوری می‌تواند با توجه به شرایط خود، راهی برای بهره‌برداری از باد پیدا کند.
در مارس ۲۰۲۵، نیروگاه بادی گانسو با ظرفیت ۲۰ گیگاوات به‌عنوان بزرگترین نیروگاه بادی جهان، همراه با پروژه‌هایی مثل جیسلمر، آلتا و ژانگ‌جیاکو، نقش بی‌بدیلی در تأمین انرژی پاک ایفا می‌کنند. این نیروگاه‌ها با تولید برق بدون آلودگی، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، ایجاد شغل و تقویت اقتصاد محلی، به ساخت جهانی پایدارتر کمک می‌کنند. با این حال، چالش‌هایی مثل محدودیت‌های شبکه و تأثیرات زیست‌محیطی نشان می‌دهد که موفقیت کامل نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هاست. این نیروگاه‌ها نه‌تنها برای کشورهای خود افتخارآفرین هستند، بلکه به‌عنوان الگویی برای دیگر نقاط جهان، راه را برای آینده‌ای روشن‌تر و پاک‌تر هموار می‌کنند. با ادامه این روند، انرژی بادی می‌تواند به یکی از پایه‌های اصلی تأمین برق جهانی تبدیل شود و امید به جهانی بدون کربن را زنده نگه دارد.
