به گزارش تجارت نیوز، راه‌اندازی تاکسی هوایی در ایران، ایده بلندپروازنه‌ای است که اکنون مورد توجه مسئولان قرار دارد. آنطور که حسین پورفرزانه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری به ایسنا گفته، به وعده‌ای که داده شده عمل می‌شود. زیرساخت‌های فعال شدن تاکسی هوایی در حال انجام است و تا پایان سال تاکسی هوایی زنجان به البرز راه‌اندازی می‌شود.
به گفته او، چون مقدمات اجرایی این پرواز از جنس هماهنگی میان چند دستگاه است، باید مسائل حل و فصل شود و توافقات لازم انجام شده است.
بر اساس اظهارات پورفرزانه، قرار است در مسیر کیش به هندورابی هم از این نوع هواپیماها استفاده شود.
حال این پرسش ایجاد می‌شود که در شرایطی که حمل‌ونقل عمومی و حتی ناوگان هوایی نیاز به توسعه و نوسازی دارد آیا اجرای چنین طرحی کمک‌کننده باشد؟
ایده تاکسی هوایی در ایران و جهان
در قرن بیستم، شرکت‌ها به دلیل نبود توجیه اقتصادی به شهرهای کوچک خدمات پروازی ارائه نمی‌دادند. این شرابط باعث شد که مردم و تجار در دهه 1930 از هواپیماهای کوچک که بعدها به تاکسی هوایی شهرت یافت، استفاده کنند.
اما حالا و در قرن بیست‌ویکم تاکسی‌های هوایی به فناوری‌های جدید مجهز شده‌اند. این نوع هواپیما، بیشتر بر پروازهای شهری کوتاه‌برد با فناوری‌هایی نظیر هدایت خودکار و انرژی الکتیریکی تمرکز دارند. البته نمونه‌هایی از این نوع پرواز در ژاپن، نیوریوک و … آزمایش شده‌اند.
در ایران هم ایده استفاده از این نوع هواپیماها در دهه 50 شمسی مطرح شد. پیش از سال ۱۳۵۹، چهار شرکت ایرتاکسی، ایرسرویس، هورآسمان و پارس‌ایر خدمات پروازی محدودی ارائه می‌کردند که در سال 1359 با یک‌دیگر ادغام شدند و شرکت هواپیمایی آسمان را تشکیل دادند. پس از آن، فعالیت تاکسی هوایی متوقف شد.
در دهه‌های بعد، این ایده دوباره مطرح شد. در سال ۱۳۹۶، دو هواپیمای ایرتاکسی از ایتالیا خریداری و در فرودگاه بجنورد مونتاژ شدند. در سال ۱۳۹۹، طرح تاکسی هوایی در فرودگاه مهرآباد رونمایی و مجوز پرواز در برخی فرودگاه‌ها صادر شد. همچنین، دو بالگرد در منطقه آزاد ارس به پرواز درآمدند، اما این طرح ادامه نیافت.
در سال 1400 بود که دبیر وقت توسعه فناوری فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی ریاست جمهوری، از اجرای این پروژه در پاییز همان سال خبر داده بود. اما اتفاقی رخ نداد و بعد از گذشت بیش از دوسال دوباره این بحث مطرح شده است.
در این پروژه قرار است از هواپیماهای کوچک، سبک و فوق‌سبک به‌عنوان تاکسی هوایی استفاده شود. البته این هواپیماها برنامه پروازی مشخصی ندارند و می‌توانند با حداقل مسافر پرواز کنند.
چالش‌های استفاده از تاکسی هوایی
پروژه تاکسی هوایی شاید در ظاهر یک ایده مناسب برای جایه‌جایی مسافر و کالا در کوتاه‌ترین زمان و حتی یک ایده خوب برای جلوگیری از ترافیک شهری باشد، اما در واقعیت جریان چالش‌های متعددی برای اجرای این طرح وجود دارد.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های این پروژه، امنیت است. علاوه بر این، ایجاد آلودگی صوتی، هزینه بالای زیرساخت، تداخل سکوهای فرود با ساختار فعلی شهرها، هزینه‌های بالا و … همگی از چالش‌های استفاده از تاکسی هوایی هستند.
نوسازی ناوگان حمل‌ونقل یا پروژه‌های بلندپروازانه؛ ترجیح مسئولان چیست؟
درحالی که ناوگان حمل‌ونقل عمومی و حتی ناوگان هوایی کشور هر دو با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، اما همچنان مسئولان نسبت به حل این مشکلات بی‌توجه هستند.
در شهرهای کوچک‌تر، بهبود وضعیت حمل‌ونقل عمومی و حتی ببهبود شبکه مترو در اولویت سیاست‌گذاری‌ها قرار ندارد. در شهرهای بزرگ‌تر هم همین شرایط حاکم است. تاکسی‌ها و اتوبوس‌های فرسوده همچنان در شهر تردد می‌کنند و این شرایط بر مشکلات آلودگی هوا دامن می‌زند.
از طرفی ناوگان حمل‌ونقل هوایی هم وضعیت نامساعدی دارد. اکنون به جز سه فروند ایرباس برجامی، 13 فروند ای‌تی ار و 340 فروند هواپیمای ایرباس ماهان، کل ناوگان حمل‌ونقل هوایی کشور فرسوده است.
آنطور که علیرضا نوین، عضو کمیسیون عمران مجلس به ایلنا گفته، کشور به 500 فروند هواپیما نیاز دارد، اما از این مقدار فقط 100 هواپیما در کشور وجود دارد که 30 درصد آن نیاز به تعمیرات دارد.
با وجود این مشکلات، وزارتخانه‌ها و نهادهای مربوطه به جای تمرکز بر حل مشکلات ساختاری به دنبال طرح‌های لوکس و پروژه‌های بلندپروازانه هستند.
در چنین شرایطی که سیستم حمل‌ونقل غمومی و هوایی ناکارآمد است و ناوگان هوایی در وضعیت نامساعدی قرار دارد. مسئولان به جای تمرکز بر رفع این مشکلات به دنبال چینی پروژهایی می‌روند.
براساس این گزارش، بحث راه‌اندازی تاکسی هوایی برای اولین بار نیست که مطرح شده است؛ اما اجرای این طرح با چالش‌های زیادی روبه‌روست. از طرفی به جز چند شهر محدود نظیر تهران، سمنان، البرز، گلستان و زنجان امکان استفاده از این طرح در بسیاری از شهرها وجود ندارد.
از طرفی قطعا استفاده از تاکسی هوایی هزینه بالایی دارد. در نتیجه عموم مردم نمی‌توانند از آن استفاده کنند. بنابراین بهتر است وزارتحانه‌ها و نهادهای مربوطه به جای تاکسی هوایی، به فکر بهبود حمل‌ونقل عمومی و ناوگان هوایی باشند.
برای اطلاعات بیشتر به صفحه حمل‌ونقل در تجارت‌نیوز مراجعه کنید.
