به گزارش تجارت نیوز، با افزایش سرعت تغییرات اقلیمی و نیاز فوری به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، تمرکز جهانی بر توسعه منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر بیشتر شده است. در این میان، اتحادیه اروپا تلاش می‌کند مسیر گذار به سمت اقتصادی کم‌کربن را با استفاده از منابع مختلف انرژی پاک طی کند.
با وجود اینکه انرژی‌های بادی و خورشیدی بیشترین توجه را در سیاست‌گذاری‌های اقلیمی به خود اختصاص داده‌اند، اما یک منبع حیاتی در حال نادیده گرفته شدن است: زیست توده.
تحقیقات جدید از دانشگاه فناوری چالمرز در سوئد، نشان می‌دهد که زیست‌توده می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت یا شکست استراتژی‌های اقلیمی ایفا کند و حذف آن می‌تواند برای اروپا هزینه‌ای هنگفت در پی داشته باشد.
زیست توده؛ منبعی فراموش‌شده با پتانسیلی بی‌نظیر
زیست توده که شامل بقایای کشاورزی، ضایعات چوب، کاه، چوب‌های انرژی‌زا و سایر مواد آلی قابل احتراق است، در حال حاضر بزرگترین منبع انرژی تجدیدپذیر در اروپا به شمار می‌رود. اما در سیاست‌های رسمی اتحادیه اروپا، تمرکز بیشتری بر انرژی خورشیدی و بادی دیده می‌شود و نقش زیست‌توده اغلب دست‌کم گرفته شده است.
بر اساس مطالعه‌ای که در مجله معتبر Nature Energy منتشر شده، محققان با مدل‌سازی پیشرفته، آینده سیستم انرژی اروپا را در دو سناریوی «انتشار صفر» و «انتشار منفی» تحلیل کردند. یافته‌های آن‌ها هشدار می‌دهد که اگر زیست‌توده از سیستم انرژی کنار گذاشته شود، سالانه حدود ۱۶۹ میلیارد یورو هزینه اضافی بر اروپا تحمیل خواهد شد—مبلغی نزدیک به هزینه حذف انرژی بادی از سیستم.
مزایای چندجانبه زیست توده
زیست توده برخلاف سایر منابع تجدیدپذیر، تنها به تولید انرژی محدود نمی‌شود، بلکه از آن می‌توان برای جایگزینی سوخت‌های فسیلی در صنایع سنگین مانند فولاد، سیمان و پتروشیمی استفاده کرد. همچنین، قابلیت تبدیل زیست‌توده به سوخت‌های زیستی برای حمل‌ونقل، به ویژه در بخش‌هایی مانند هوانوردی و کشتیرانی که الکتریکی‌سازی آن‌ها دشوار است، از آن منبعی بی‌بدیل می‌سازد.
افزون بر آن، زیست‌توده فرصتی منحصربه‌فرد برای تحقق انتشار منفی کربن فراهم می‌کند. از آنجایی که گیاهان در حین رشد دی‌اکسیدکربن را از هوا جذب می‌کنند، ترکیب استفاده از زیست‌توده با فناوری جذب و ذخیره کربن (CCS) می‌تواند منجر به حذف دائمی کربن از جو شود. این فرآیند، زیست‌توده را از یک منبع انرژی ساده به یک ابزار اقلیمی ارزشمند تبدیل می‌کند.
چالش‌ها و الزامات سیاست‌گذاری
با افزایش تقاضا برای منابع انرژی بدون فسیل، رقابت برای دستیابی به زیست‌توده افزایش یافته است. یکی از چالش‌های پیش رو، بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی مانند جنگل‌ها و زمین‌های کشاورزی است. نگرانی‌هایی درباره جنگل‌زدایی، افزایش قیمت مواد غذایی و تهدید تنوع زیستی، باعث شده برخی سیاست‌های اتحادیه اروپا استفاده از زیست‌توده را محدود کنند.
اما به باور پژوهشگران، با طراحی دقیق سیاست‌ها می‌توان از این منبع به گونه‌ای بهره‌برداری کرد که نه‌تنها به محیط‌زیست آسیبی نرسد، بلکه حتی استفاده فعلی از زمین‌ها به شکل مؤثرتری انجام گیرد. به‌عنوان مثال، پاداش دادن به مالکان زمین برای فعالیت‌های سازگار با محیط‌زیست، می‌تواند باعث افزایش نقش زیست‌توده در گذار اقلیمی شود.
زیست توده؛ عنصر کلیدی برای گذار انرژی
تحقیقات نشان می‌دهد که زیست‌توده برخلاف تصور رایج، صرفاً یک منبع انرژی نیست، بلکه به دلیل محتوای کربنی خود و قابلیت ایجاد انتشار منفی، نقشی کلیدی در گذار به سیستم‌های بدون کربن دارد. اگر اروپا بخواهد به اهداف اقلیمی خود دست یابد، باید در کنار انرژی‌های خورشیدی و بادی، سرمایه‌گذاری جدی در زیست‌توده داشته باشد. در غیر این صورت، نه‌تنها هزینه‌های اقتصادی سنگینی متحمل خواهد شد، بلکه یکی از فرصت‌های کلیدی برای مقابله با بحران اقلیمی را نیز از دست خواهد داد.
