ابراهیم علیزاده – محمدعلینژاد : اگر نگران آینده اقتصاد و سرمایه خود هستید این تحلیل تجارتنیوز را بخوانید. سلسله گزارشهای «دیدهبان پول» میتواند به شما کمک کند در کمترین زمان ممکن بیشترین اطلاعات را از آخرین وضعیت بازارها و اوضاع اقتصادی به دست بیاورید و با اتکا به این اطلاعات، با ریسک کمتری تصمیمگیری کنید.
قیمت نفت در اقتصاد ایران چقدر اهمیت دارد؟ اقتصاد ایران یک اقتصاد متکی به نفت است و به همین دلیل در بازارهایی مثل دلار یکی از مهمترین عوامل موثر درآمدهای ارزی میتواند باشد. اما آیا این به معنای آن است که با افزایش قیمت نفت به ۱۰۰ دلار باید منتظر سقوط قیمت دلار بود؟ حسن روحانی، رئیس جمهور سابق هم قبلا پیشبینی کرده بود با اتفاقی مثل بازگشت هفت میلیارد دلار پولهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی قیمت دلار به ۱۵ هزار تومان برسد اما این اتفاق نیفتاد. آیا این بار همین قضیه درباره نفت ۱۰۰ دلاری ممکن است رخ دهد و سیاستگذاران مجددا دچار خطای محاسباتی شوند؟
نفت ۱۰۰ دلاری رویاست یا واقعیت؟
اگر چه آژانس بینالمللی انرژی در ژانویه امسال پیشبینی خود از قیمت نفت برنت را به ۷۵ دلار در سال ۲۰۲۲ کاهش داده اما با توجه به افزایش قیمتهای اخیر بسیاری از بانکها و شرکتهای بزرگ نفتی نفت ۱۰۰ دلاری را بسیار محتمل میدانند.
مایک ورث مدیرعامل شرکت شورون، دومین شرکت نفت بزرگ دنیا اعلام کرده تقاضا برای نفت در حال حاضر با سرعت بیشتری از تولید در حال رشد است اما بر خلاف سالهای اخیر، سیاستهای بینالمللی نظیر تنش سیاسی میان اوکراین و روسیه به بازارها شوک وارد کرده است.
او معتقد است بدون هیچ تردیدی نفت در ماههای پیشرو به ۱۰۰ دلار هم میرسد.
طبق این گزارش تجارتنیوز، بانک سرمایهگذاری مورگان استنلی هم پیشبینی کرده با توجه به ظرفیت ذخیره کم و سرمایهگذاری پیین احتمالا قیمت نفت تا تابستان به ۱۰۰ دلار خواهد رسید. بانک آمریکا هم در تازهترین پیشبینی خود گفته که نفت برنت تا ماه جولای بشکهای ۱۲۰ دلار میشود.

روند تغییرات قیمت نفت از سال ۲۰۱۳
این درحالی است که احتمال دارد کشورهای مهم نفتی مثل کشورهای عضو اوپک پلاس هم تصمیماتی برای بازار نفت بگیرند. گلدمن ساکس پیشبینی میکند با توجه به ۹۰ دلاری شدن قیمت نفت، تولیدکنندگان این گروه تصمیم بگیرند بیشتر از حد انتظار میزان تولید خود را افزایش دهند. این بانک معتقد است احتمالا میزان افزایش از ۴۰۰ هزار بشکه در روز بیشتر باشد.
آخرین باری که قیمت نفت سه رقمی شده جولای سال ۲۰۱۴ ( تیر ماه سال ۱۳۹۳) بود و بالاترین قیمتی که نفت در طول تاریخ به خود دیده جولای ۲۰۰۸ ( تیر ماه سال ۱۳۸۷) بوده است که در آن زمان هر بشکه نفت ۱۴۷ دلار قیمت داشت.
اقتصاد ایران در دوره نفت ۱۰۰ دلاری
سه سال ۱۳۸۷ ، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ دورهای بودند که اقتصاد ایران نفت ۱۰۰ دلاری را تجربه کرد. هرچند در این سه دوره ایران تحریم بود اما درآمدهای نفتی از افزایش قیمت نفت متاثر شده بود. اما در آن سالها اوضاع اقتصادی کشور چطور بود؟
رشد اقتصادی، تورم و بیکاری سه شاخص مهم برای بررسی وضعیت اقتصادی این دورهها است.
سال ۸۷ رشد اقتصادی کشور در حد کمتر از یک درصد بود، سال ۹۰ رشد اقتصادی کشور با افت ۵۰ درصدی نسبت به سال قبل از خود به سه درصد رسید و در سال ۹۱ نرخ رشد اقتصادی به منفی شش درصد سقوط کرد. هر سه آمار نشان میدهند اقتصاد ایران چندان از نفت ۱۰۰ دلاری حداقل در بخش رشد اقتصادی متاثر نشده است.
نرخ تورم طی سه سال مورد بررسی از ۲۵ تا ۳۰ درصد در نوسان بود اما نکته مهم آن است که در هر سه سال روند تورم صعودی بود.
سال ۸۷ نرخ تورم شتاب ۵۰ درصدی نسبت به سال قبل از خود داشت و به ۲۵ درصد رسید. در سال ۹۰ هم نرخ تورم شتاب ۱۰۰ درصدی داشت و از ۱۳ درصد به ۲۶ درصد پرواز کرد. در سال ۹۱ هم نرخ تورم نسبت به سال قبل از خود بیشتر شد و به ۲۹ درصد افزایش یافت.
اما نرخ بیکاری در هر سه سال روندی تقریبا مشابه داشت و بین بازه ۱۰ تا ۱۲ درصد در نوسان بود.

مقایسه شاخصهای کلان اقتصادی در سالهای اوجگیری قیمت نفت
بنابراین طبق این بررسی تجارتنیوز، در دوره سه سال مورد بررسی یعنی سالهایی که اقتصاد ایران نفت ۱۰۰ دلاری را تجربه کرده، نرخ رشد اقتصادی بدتر شده، تورم بیشتر شده و نرخ بیکاری تغییر خاصی نکرد.
بازارها در دوره نفت ۱۰۰ دلاری
اما در دورهای که نفت از ۱۰۰ دلار عبور کرده و اوضاع اقتصادی ایران حتی بدتر شده بازارها چه تغییراتی را پشت سر گذاشتند؟
قیمت دلار در سال ۸۷ همان نرخ زیر هزار تومان باقی مانده بود. در سال ۹۰ رشد ۶۰ درصدی را تجربه کرد و به ۱۸۰۰ تومان رسید و در سال ۹۱ تقریبا دو برابر شد و از مرز ۳۶۰۰ تومان هم عبور کرد.
اما شاخص بورس رفتار یکسانی نداشت. شاخص بورس در سال ۸۷ برخلاف امیدها بیش از ۱۶ درصد ریزش داشت. در سال ۹۰ برخلاف سال قبل از آن، میزان رشد شاخص از ۸۵ درصد به پنج درصد افت کرد و در سال ۹۱ این رشد شاخص از پنج درصد به ۴۵ درصد افزایش یافت.
قیمت مسکن هم طی این سه سال به ترتیب ۲۰ ، ۱۷ و ۳۸ درصد افزایش یافت. متوسط قیمت مسکن شهر تهران در سال ۸۷ بیش از ۱٫۸ میلیون تومان بود، در سال ۸۹ به ۲٫۱ میلیون تومان رسید و در سال ۹۱ هم از ۲٫۹ میلیون تومان عبور کرد.

مقایسه تغییرات بازارها در سالهای اوجگیری قیمت نفت
بنابراین طی سه سال مورد بررسی حتی در دوره افزایش قیمت نفت هم قیمت دلار روند صعودی داشت، قیمت مسکن هم همچنان گران شد و شاخص بورس رفتار یکسانی نداشت. در واقع با افزایش قیمت نفت و عبور آن حتی از مرز ۱۰۰ دلاری نمیتوان امیدوار بود که قیمت دلار سقوط کند، قیمت مسکن دچار ریزش شود و شاخص بورس پرواز کند.
برای درک بهتر موضوع ویدیو زیر را ببینید.
اما علت چیست؟ اما چرا نفت ۱۰۰ دلاری اقتصاد ایران را نجات نداد؟
نقش دولت در اقتصاد
از مرغ و تخم مرغ گرفته تا لنت ترمز و انواع میوه و خوراکیهای دیگر، در بازار همه این اقلام بخشنامههای دستوری دولت سالهاست که وجود دارد. همزمان با مداخلات دولت در بازارها، کسری بودجه ویژگی ثابت اقتصاد ایران در همه دورههای مختلف بوده است. دولتی که کسری بودجه دارد معمولا دستاندازی به منابع بانکی و استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول را هم به تدریج خواهد داشت. روندی که اجازه نمیهد شاخص تورم کمی آرام بگیرد. بیانضباطیهای دولت از سویی و افزایش محدودیتهای بینالمللی همزمان با خطاهای سیاستگذاران باعث شده که اقتصاد ایران حتی در دوره نفت ۱۰۰ دلاری هم نتواند بهبود قابل توجهی در شاخصهای اصلی خود ببیند.
اگر همچنان بخش تولید کشور درگیر مشکلات ناشی از تحریم باشد و دولت هم ماشین تولید بخشنامهها و مداخلات را کم نکند، نفت ۱۰۰ دلاری بعید است تاثیر قابل توجهی بر رشد اقتصادی داشته باشد. قاعدتا بر نرخ بیکاری هم تاثیر قابل توجهی نخواهد داشت و در کنار اینها تورم هم ریزش نخواهد داشت. دولت مداخلهگر همیشه درگیر کسری بودجه است و چشم آن به منابع بانک مرکزی خواهد بود.
اگر این اتفاقات رخ ندهد احتمالا روند بازارها در دوره نفت ۱۰۰ دلاری نیز چندان متفاوت با سه سال مورد اشاره نباشد و سقوط قیمت دلار و ریزش قیمت مسکن تنها در حد رویا باقی بماند.
آخرین گزارشهای با عنوان دیدهبان پول را در اینجا بخوانید.
لعنت به اونای که قیمت دلارو بالا میبرن
هر چی قیمت دلار کمتر بهتر
داشتن نقدینگی بهتر از اینکه نداشته باشی
پول تو جیبت زیاد باشه بهتر از اینکه پولی تو جیبت نباشه
طعم تلخ شکست مذاکرات .و بوی دلار ۱۰۰۰۰۰ هزارتومنی بعد از خالی شدن ذخایر اقلام اساسی خانوار ها
سلام .تا حدودی موافقم .ولی چند مورد رو بررسی نکردی .۱- در اون سالها هر ننه قمری دست به خرید و فروش دلار نمیزد ۲- دلار رو مردم تو خونه هاشون به این اندازه ذخیره نمیکردن (بیشتر از خزانه آمریکا تو خونه ایرانی ها دلار دپو شده)3- تاثیر بحث روانی رو اصلا بهش نپرداختی که بسیار تاثیر گذار هستش در پایین اومدن قیمت ها 4- بعضی از همین ننه قمرها که تو کار دلار هستن (البته بخش اندک ) تازه متوجه شدن که گران شدن دلار سود نیست بلکه بالا رفتن هزینه ها س به عبارتی اگه ماشین گرون میشه خوشحالی نداره بلکه هزینه نگهداری رو بیشتر کرده که در واقع به ضرر همه هست.فقط اونی که پول نقد داشته بیچاره تر شده و خیلی از موارد دیگه که با اون سالها قابل قیاس نیست .بدون شک ورود ارز بیشتر به شبکه تأثیر در کاهش قیمت ها تو شرایط فعلی داره .از تحلیل کارشناس این برداشت میشود که اصلا راضی به کاهش نیست احتمالا سکته رو خواهد زد
به نظر من دلار باید بیاد به مرز هشت تا ده هزار تومن وقتی نفت بشکه صد دلاری بشه و تحریم برداشته بشه این چه چرت چ پرتیه که از الان میگید مگر اینکه خود دولت نخواد ارزانی بشه
این پیش بینی کاملا خائنانه هست وپر واضح هستش که کارشناس داره از الان بر ساز نا هماهنگ خودش می کوبه حیف نون ،حیف سواد ،حیف صندلیهای دانشگاه که برای تو صرف شد دولت و ملت هر تلاشی را بکار میگیرن که کمی آسودگی برای جامعه بوجود بیاید ولی شماها بادراختیار داشتن رسانه درصدد ایجاد جو گرانی ،بی ثباتی وغیره هستی انشالله دست همه شما از اقتصاد قطع بشه
سلام
اگه ازاین لوازم خانگی که قیمتش دوبرابرشده سراغ دارین آدرسش روازهمین طریق اعلام کنیدتراخدا من یک بازنشسته هستم میخواهم دوست جهیزیه تهیه کنم تاحالاکه قیمت نفت به100دلار نرسیده
دلالان تحریم وکاسبان دلار دست از سر این ملت برنمی دارند
رفع تحریمها و2 برابرشدن قیمت نفت در امدهای ارزی را حداقل 5 برابر میکند .وبراحتی دلار 8 تومانی هم دور از انتظار نیست.
تحلیل خوبی بود. اما میخواهم یه مورد اضافه کنم. علت اصلی نابسامانیهای اقتصادی می تواند کمبود منابع باشد. در ۱۶ سالی که گروه اقتصادی رفسنجانی با حمایت وی فعالیت کردن شاهد افزایش انفجاری منابع بودیم.یادتان است شامپو نارنجی پاوه، روغن حلبی ۵ کیلویی. کافیه فقط سفید ۲۰×۲۰ اونم فله و کوپنی. بعد این ۱۶ سال وفور انواع تولید، پلایشگاه، پتروشیمی، نیروگاه، سد،جاده ، ذخیره ارزی در خارج ، کشتی رانی وسیع ، بیمارستانهای فراوان، و غیره. اما بعد این دوره با افت شدید رشد تولید مواجه شدیم در حالی که مصرف ما کم که نشد تا همین حالا پیوسته زیاد میشود. که همه اینا میتواند ناکار آمدی دولت باشد کع عرص کردین. من فکر کنم نه دولتهای از این ببعد و نه غربیها اجازه بدهند یگر تولید ما در مدار رشد قرار گیرد و منابع ما کم و کمتر شود. حتی اون دوره های ۶ ساله رکود و تورم تمام شد ودر ۴ سال اخیر دیدیم این دوره های رشد تورم پیوسته شده و استراحت ندارد. به نطر من این ضعفها دیگر قابل حل نیست.