به گزارش تجارت نیوز، تغییرات اقلیمی دیگر یک بحران پیش‌بینی شده نیست؛ این پدیده امروز در حال رخ دادن است و زندگی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده است. پیامدهای تغییرات آب‌وهوایی فراتر از گرمایش زمین و افزایش سطح دریاهاست؛ این تغییرات اکنون مستقیماً خانه‌ها، معیشت‌ها و جوامع انسانی را تهدید می‌کند. یکی از آشکارترین نمونه‌های این بحران، مهاجرت اجباری روستاییان در مناطق کوهستانی هیمالیا است.
داستان مردم روستای سامجونگ در نپال، روایتی واقعی و دردناک از این تأثیرات است؛ جایی که تغییرات اقلیمی آرام اما بی‌وقفه، نسل‌هایی از ساکنان را وادار کرد که خانه و زادگاه خود را ترک کنند.
سامجونگ: روستایی که آب را از دست داد
روستای سامجونگ، در قلب منطقه موستانگ علیا در کشور نپال، یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین جوامع بودایی این ناحیه بود. این روستا در ارتفاعی بیش از ۳۹۶۲ متر بالاتر از سطح دریا قرار داشت و ساکنان آن قرن‌ها با دامداری و کشاورزی معیشتی در کنار صخره‌های سرخ‌رنگ و غارهای باستانی زندگی می‌کردند. غارهای معروف به «غارهای آسمانی» که قدمتی بیش از دو هزار سال داشتند، برای دفن اجساد، مراقبه و حتی سکونت مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
زندگی در سامجونگ همیشه ساده اما پرمعنا بود. مردم در هماهنگی با طبیعت، جو می‌کاشتند، گله‌های گاومیش و گوسفند را در دامنه‌های سبز چرا می‌دادند و سال به سال منتظر بارش برف بودند تا زمین‌هایشان حاصلخیز شود. اما به تدریج نشانه‌هایی از تغییر ظاهر شد. بارش برف که روزگاری منظم بود، کمتر و کمتر شد. قله‌های سفیدپوش هیمالیا قهوه‌ای و خشک شدند. چشمه‌ها یکی پس از دیگری خشک شدند و سه نهری که ستون فقرات تأمین آب روستا بودند، کاملاً از بین رفتند.
مهاجرت بی‌صدا
کونگا گورونگ، مردی ۵۴ ساله از اهالی سامجونگ می‌گوید: «ما مجبور شدیم خانه خود را ترک کنیم چون دیگر آبی نبود. ما بدون آب نمی‌توانیم زندگی کنیم. نه برای آشامیدن، نه برای دام‌ها، نه برای کشاورزی. همه چیز به آب وابسته بود و حالا دیگر آنجا آبی وجود نداشت.»
اما این فقط یک داستان شخصی نبود. در مناطق کوهستانی هندوکش و هیمالیا، از افغانستان تا میانمار، هزاران نفر در شرایط مشابه قرار گرفته‌اند. یخچال‌های طبیعی این مناطق که منبع تغذیه بزرگ‌ترین رودخانه‌های آسیا هستند، به سرعت در حال عقب‌نشینی‌اند. این رودخانه‌ها نه تنها میلیون‌ها نفر در مناطق کوهستانی را سیراب می‌کنند بلکه زندگی بیش از ۱.۶۵ میلیارد نفر در دشت‌های پایین‌دست به آن‌ها وابسته است.
تحقیقات مرکز بین‌المللی توسعه یکپارچه کوهستان (ICMOD) در کاتماندو نشان می‌دهد که مناطق مرتفع با سرعتی بیش از دو برابر میانگین جهانی گرم می‌شوند. بارش برف کمتر شده، یخچال‌ها کوچک‌تر شده‌اند و منابع آبی حیاتی در حال نابودی‌اند. اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای در سطح جهانی کاهش نیابد، پیش‌بینی می‌شود که تا پایان قرن جاری، تا ۸۰ درصد یخچال‌های طبیعی این منطقه از بین بروند.
خشکسالی، سیل و فروپاشی
در سامجونگ، مشکلات تنها به خشکسالی محدود نماند. با تغییرات اقلیمی، بارش‌های سنگین و نامنظم جای بارش‌های تدریجی و فصلی را گرفتند. زمانی که باران می‌بارید، به صورت ناگهانی و با شدت زیاد می‌بارید و به جای اینکه زمین‌ها را سیراب کند، به سیل‌های ویرانگر تبدیل می‌شد. خانه‌های گلی سنتی که برای شرایط خشک طراحی شده بودند، تاب چنین بارش‌هایی را نداشتند و یکی پس از دیگری فرو ریختند.
در کنار کمبود آب، این سیلاب‌ها زمین‌های کشاورزی را از بین بردند و روند مهاجرت از سامجونگ سرعت گرفت. با ترک یک خانواده، دیگری نیز تصمیم به رفتن گرفت و به مرور، جامعه‌ای که روزگاری پویا و زنده بود، به روستایی متروکه با خانه‌های مخروبه و معابر خاکی خالی تبدیل شد.
پیدا کردن یک خانه جدید
جابجایی یک روستا حتی اگر جمعیت آن کمتر از ۱۰۰ نفر باشد، کار ساده‌ای نیست. روستاییان برای ادامه زندگی نیاز به زمین مناسب، دسترسی به منابع آب پایدار، امنیت، و ارتباط با دیگر جوامع داشتند. به کمک پادشاه موستانگ که با وجود لغو سلطنت در نپال همچنان نفوذ قابل توجهی در منطقه دارد، زمینی مناسب در نزدیکی رودخانه یخی کالی گانداکی برای آن‌ها فراهم شد.
این جابجایی سال‌ها طول کشید. خانواده‌ها مصالح ساختمانی جمع‌آوری کردند، خانه‌های جدید با سقف‌های حلبی ساختند، کانال‌های آب احداث کردند و پناهگاهی برای دام‌های خود فراهم آوردند. در نهایت، روستای جدید با نام «نیو سامجونگ» در حدود ۱۵ کیلومتری مکان قبلی شکل گرفت.
زندگی در روستای جدید ساده‌تر اما متفاوت بود. اکنون روستاییان به جاده‌های اصلی و بازارها نزدیک‌تر بودند و از فرصت‌های گردشگری در شهر تاریخی لو مانتانگ بهره‌مند می‌شدند. برخی از جوانان روستا، از جمله پمبا گورونگ ۱۸ ساله و خواهرش توشی لاما گورونگ ۲۲ ساله، در صنعت گردشگری مشغول به کار شدند.
پمبا و توشی از اینکه دیگر مجبور نیستند روزها وقت خود را صرف آوردن آب کنند، خوشحال هستند، اما هنوز دلشان برای خانه قدیمی‌شان تنگ می‌شود. توشی با حسرت می‌گوید: «اینجا زادگاه ما بود. ما همیشه آرزو داریم که به آنجا برگردیم. اما فکر نمی‌کنم دیگر هرگز امکان‌پذیر باشد.»
مهاجرت اقلیمی؛ واقعیتی جهانی
به گزارش یورونیوز، تغییرات اقلیمی تنها زندگی مردم هیمالیا را تهدید نمی‌کند. در سراسر جهان، جوامع در فیلیپین، هندوراس، سومالی، کالیفرنیا و بسیاری از نقاط دیگر مجبور شده‌اند به دلیل طوفان‌های شدید، خشکسالی‌های طولانی‌مدت و آتش‌سوزی‌های گسترده، مهاجرت کنند. اما آنچه در ارتفاعات هیمالیا رخ می‌دهد، پیامدهای گسترده‌ای دارد؛ زیرا این منطقه یکی از منابع اصلی آب برای آسیاست.
به گفته متخصصان ICMOD، سامجونگ تنها یکی از ده‌ها روستایی است که در سال‌های اخیر مجبور به جابجایی شده است. در بسیاری از این موارد، مهاجرت تنها چند کیلومتر فاصله دارد، اما عامل اصلی همیشه یک چیز است: کمبود آب.
داستان سامجونگ یک هشدار روشن درباره واقعیت‌های تغییرات اقلیمی است. این بحران جهانی نه تنها محیط زیست را تغییر می‌دهد، بلکه مستقیماً معیشت و امنیت انسان‌ها را تهدید می‌کند. زندگی هزاران ساله در یک منطقه می‌تواند تنها طی چند دهه نابود شود. بحران کمبود آب و مهاجرت اقلیمی دیگر داستان‌های دور از ذهن نیستند، بلکه واقعیتی‌اند که اکنون در حال شکل دادن به آینده جوامع هستند.
اگر امروز برای مقابله با تغییرات اقلیمی اقدام نکنیم، داستان سامجونگ ممکن است فردا داستان بسیاری از جوامع دیگر در سراسر جهان باشد.
