به گزارش تجارت نیوز، در حالی که بحران انرژی و تغییرات اقلیمی به یکی از مهمترین چالشهای قرن بیستویکم تبدیل شده، هلند توانسته است خود را بهعنوان یکی از پیشگامان گذار به انرژی پاک در اروپا مطرح کند. این کشور از سال ۲۰۱۸ با تکیه بر توسعه سریع انرژی خورشیدی و بادی، انتشار گازهای گلخانهای در بخش برق را ۵۰ درصد کاهش داده و اکنون در مسیر کنار گذاشتن کامل زغالسنگ و کاهش وابستگی به گاز طبیعی قرار دارد.
گزارش تازه آژانس بینالمللی انرژی (IEA) نشان میدهد که هلند نهتنها در استقرار انرژیهای تجدیدپذیر پیشتاز است، بلکه در حال ورود به مرحلهای پیچیدهتر از گذار انرژی است؛ مرحلهای که نیازمند توسعه شبکه برق، ذخیرهسازی انرژی و سیاستگذاری شفاف در حوزههایی مانند هیدروژن پاک و انرژی هستهای است.
۴۵ درصد برق هلند از خورشید و باد تأمین میشود
بر اساس دادههای رسمی، انرژی خورشیدی و بادی اکنون حدود ۴۵ درصد از برق تولیدی هلند را تشکیل میدهند. این رشد سریع باعث شده تا از سال ۲۰۱۸، میزان انتشار دی اکسید کربن در بخش برق این کشور به نصف کاهش یابد. همزمان، روند برقرسانی در بخشهای مصرف نهایی مانند گرمایش ساختمانها و حملونقل نیز شتاب گرفته است.
با وجود این پیشرفتها، سوختهای فسیلی هنوز نقش قابل توجهی در سیستم انرژی هلند دارند. نزدیک به نیمی از برق کشور همچنان از گاز طبیعی و زغالسنگ تأمین میشود و گرمایش ساختمانها نیز وابستگی بالایی به گاز دارد. در بخش حملونقل نیز فرآوردههای نفتی همچنان غالب هستند.
دریای شمال؛ موتور محرک باد فراساحلی هلند
موقعیت جغرافیایی هلند در دریای شمال این کشور را به یکی از بهترین نقاط جهان برای توسعه انرژی بادی فراساحلی تبدیل کرده است. دولت هلند اعلام کرده که قصد دارد ظرفیت بادی فراساحلی را از ۵ گیگاوات فعلی به ۲۱ گیگاوات تا سال ۲۰۳۲ افزایش دهد؛ ظرفیتی که معادل ۷۵ درصد از مصرف فعلی برق کشور خواهد بود.
نگاه بلندمدتتر حتی فراتر از این عدد است. طبق طرح ملی سیستم انرژی، هلند قصد دارد تا سال ۲۰۵۰ ظرفیت باد فراساحلی را به ۷۰ گیگاوات برساند. این هدف، نقشی کلیدی در برنامه چهار برابر کردن عرضه برق کشور تا میانه قرن ایفا میکند.
پایان زغالسنگ تا ۲۰۲۹؛ گام مهم در مسیر توافق پاریس
افزایش تولید انرژیهای تجدیدپذیر، بهویژه باد فراساحلی، به هلند این امکان را میدهد که تا سال ۲۰۲۹ بهطور کامل زغالسنگ را از سبد برق خود حذف کند. این اقدام نقش مهمی در دستیابی به هدف کاهش ۵۵ درصدی انتشار گازهای گلخانهای تا سال ۲۰۳۰ دارد؛ هدفی که در چارچوب تعهدات توافقنامه پاریس تعریف شده است.
چالش بزرگ بعدی: شبکه برق و ذخیرهسازی انرژی
گزارش IEA تاکید میکند که مرحله بعدی گذار انرژی در هلند، بیش از هر چیز با چالشهای سیستمی همراه است. توسعه سریع انرژیهای تجدیدپذیر باعث ایجاد تراکم در شبکه برق شده و بسیاری از پروژهها در انتظار اتصال به شبکه هستند.
دولت هلند برای رفع این مشکل، «برنامه اقدام ملی کاهش تراکم شبکه» را اجرا کرده و همکاری نزدیکی با صنعت آغاز کرده است. علاوه بر این، ذخیرهسازی انرژی و افزایش انعطافپذیری شبکه بهویژه در شرایطی که سهم منابع متغیر مانند باد و خورشید افزایش مییابد، اهمیت حیاتی پیدا کرده است.
هیدروژن پاک و انرژی هستهای؛ مکملهای گذار انرژی
آژانس بینالمللی انرژی معتقد است که هلند برای کاهش وابستگی به گاز طبیعی، باید از ترکیبی از فناوریهای کمانتشار استفاده کند. هیدروژن پاک یکی از گزینههای کلیدی است که میتواند هم نیاز صنایع داخلی را پوشش دهد و هم فرصت صادراتی ایجاد کند. با این حال، IEA تاکید میکند که برای جذب سرمایهگذاری در پروژههای الکترولیز، به شفافیت سیاستی و قطعیت بیشتر نیاز است.
در کنار آن، هلند در حال بررسی جدی نقش انرژی هستهای در ترکیب انرژی آینده خود است. برنامههایی برای افزودن چهار راکتور جدید به ناوگان فعلی مطرح شده که میتواند به تامین بار پایه، افزایش امنیت انرژی و انعطافپذیری سیستم برق کمک کند.
مزارع بادی دریای شمال؛ ستون فقرات آینده انرژی هلند
برای تحقق هدف ۲۱ گیگاواتی تا سال ۲۰۳۲، هشت منطقه اصلی مزرعه بادی در دریای شمال تعریف شدهاند؛ از جمله Borssele، Hollandse Kust (zuid و noord)، IJmuiden Ver و Nederwiek. برآوردها نشان میدهد که با تکمیل این پروژهها، انرژی بادی فراساحلی قادر خواهد بود ۱۶ درصد از کل تقاضای انرژی هلند و بخش عمدهای از مصرف برق کشور را تامین کند.
هلند، الگوی اروپایی گذار انرژی
تجربه هلند نشان میدهد که گذار به انرژی پاک، تنها به توسعه نیروگاههای بادی و خورشیدی محدود نمیشود. این مسیر نیازمند برنامهریزی بلندمدت، توسعه زیرساختهای شبکه، تنوع فناوریها و هماهنگی سیاستی در سطح ملی است. گزارش IEA تاکید میکند که هلند برای عبور موفق از مرحله بعدی، باید رویکردی جامع و سیستمی اتخاذ کند تا هم امنیت انرژی را حفظ کند و هم منافع اقتصادی و زیستمحیطی گذار انرژی بهطور عادلانه توزیع شود.
اگر میخواهید تصویر جامعتری از روند جهانی گذار به انرژیهای تجدیدپذیر داشته باشید، پیشنهاد میکنیم گزارش کامل «۱۱ کشور پیشرو در استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر» را مطالعه کنید.
