به گزارش تجارت نیوز، در حالی‌که جهان بیشتر به موج‌های گرما در مناطق گرمسیری مانند هند، آمریکا یا کشورهای جنوبی اروپا توجه دارد، داده‌ها نشان می‌دهند که حتی سردترین مناطق زمین نیز از پیامدهای شدید بحران اقلیمی در امان نیستند. ایسلند و گرینلند، دو کشور واقع در شمالگان، در ماه مه ۲۰۲۵ شاهد موج گرمایی غیرمنتظره بودند که نه‌تنها رکوردهای تاریخی را شکست، بلکه پیامدهای گسترده‌ای برای جوامع محلی، منابع طبیعی و توازن اقلیمی کره زمین در پی داشت.
گرمای بی‌سابقه در ایسلند و گرینلند
در ۱۵ مه ۲۰۲۵، ایستگاه هواشناسی فرودگاه اگیلستایدیر (Egilsstaðir) در شرق ایسلند دمای ۲۶.۶ درجه سانتی‌گراد را ثبت کرد؛ عددی که رکورد ملی دمای ماه مه را شکست. تنها چهار روز بعد، ایستگاه ایتوکورتورمیت (Ittoqqortoormiit) در شرق گرینلند دمای ۱۴.۳ درجه سانتی‌گراد را گزارش داد، در حالی که میانگین معمول برای این منطقه ۰.۸ درجه بود. این ارقام بی‌سابقه نشان‌دهنده افزایش حدود ۳ درجه سانتی‌گراد در مقایسه با وضعیت پیشاصنعتی هستند.
مطالعه‌ای جدید از گروه «انتساب آب‌وهوای جهانی (WWA)» تأیید کرده است که این افزایش دما مستقیماً با تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی مرتبط است.
پیامدهای گرمایش بر جوامع قطبی
موج گرما در این مناطق پیامدهای شدیدی به دنبال داشت. بر اساس داده‌های مرکز ملی داده‌های برف و یخ آمریکا، بین ۱۵ تا ۲۱ مه، میزان ذوب یخ در گرینلند حدود ۱۷ برابر بیشتر از میانگین معمول بوده است.
در گرینلند، جایی که حدود ۹۰ درصد جمعیت را جوامع بومی اینوئیت تشکیل می‌دهند، زندگی به شدت به یخ‌های دریایی وابسته است. با نازک‌تر شدن و غیرقابل پیش‌بینی شدن این یخ‌ها، دسترسی به شکارگاه‌های سنتی مختل شده و شمار سگ‌های سورتمه‌کش که قرن‌ها بخشی از فرهنگ و حمل‌ونقل این جوامع بودند، به سرعت کاهش یافته است.
در ایسلند نیز، هرچند نرخ مرگ‌ومیر ناشی از گرما پایین است، اما افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای به شدت آسیب‌پذیرند. هشدارهای رسمی درباره آفتاب‌سوختگی و جاده‌های ترک‌خورده نشانه‌ای از چالش‌های جدیدی هستند که حتی کشورهای سردسیر نیز با آن مواجه‌اند.
شکستن رکوردهای تاریخی؛ «آمارهای قدیمی دیگر کاربرد ندارند»
هالدور بیورنسون از اداره هواشناسی ایسلند می‌گوید: «ما شاهد شرایطی هستیم که در داده‌های تاریخی بی‌سابقه بوده است. آمارهای قدیمی دیگر برای پیش‌بینی وضعیت هوا کافی نیستند.»
در ماه مه، ۹۴ درصد از ایستگاه‌های هواشناسی ایسلند رکورد دمای جدید ثبت کردند. در ایستگاه استیکیشولمور (Stykkishólmur) که داده‌هایی با قدمت بیش از ۱۷۴ سال دارد، موج گرمای اخیر دمایی بی‌سابقه را به ثبت رساند.
اگر روند فعلی انتشار گازهای گلخانه‌ای ادامه یابد و دمای جهانی تا سال ۲۱۰۰ به ۲.۶ درجه سانتی‌گراد افزایش یابد، پیش‌بینی می‌شود موج گرمای ایسلند تا ۲ درجه دیگر تشدید شود.
گرمایش قطب شمال، تهدیدی جهانی
فریدریک اتو، اقلیم‌شناس برجسته از کالج امپریال لندن هشدار می‌دهد: «آنچه در قطب شمال اتفاق می‌افتد، در آنجا باقی نمی‌ماند.» به گفته او، ذوب شدید یخ‌ها در گرینلند نه‌تنها سطح دریا را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند تعادل اقیانوس اطلس را مختل کند و پیامدهایی چون یخبندان غیرمنتظره در اروپا و تغییرات شدید اقلیمی در مناطق دیگر ایجاد کند.
گرینلند سالانه به طور میانگین ۴۳ میلیارد تن یخ از دست می‌دهد و شواهد نشان می‌دهد که حتی با افزایش دمای ۱.۵ درجه سانتی‌گراد، ممکن است روند ذوب شدن برگشت‌ناپذیر شود؛ مسئله‌ای که می‌تواند در قرن‌های آینده باعث افزایش چند متری سطح دریا شود.
تحولات اخیر در ایسلند و گرینلند، نشانه‌ای هشداردهنده از شدت بحران اقلیمی در مناطق قطبی است. افزایش بی‌سابقه دما، ذوب سریع یخ‌ها، و تأثیر مستقیم بر زندگی جوامع محلی نشان می‌دهد که بحران اقلیمی تنها مسئله‌ای برای مناطق گرمسیری نیست. قطب شمال اکنون در خط مقدم تغییرات اقلیمی قرار گرفته است.
محققان تأکید می‌کنند که ما به‌طور دقیق می‌دانیم چه چیزی باعث این وضعیت شده: سوزاندن سوخت‌های فسیلی. با این حال، هنوز فرصت برای اقدام باقی است. دوری از سوخت‌های فسیلی، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و اولویت دادن به عدالت اقلیمی برای همه انسان‌ها، مسیرهایی هستند که می‌توانند از فاجعه بزرگ‌تر جلوگیری کنند.
