به گزارش تجارت نیوز، وقتی صحبت از خودروهای برقی می‌شود، اغلب نام تسلا در ذهن‌ها نقش می‌بندد. با این حال، در پشت صحنه، یک خودروساز دیگر در سکوت اما با قدرت در حال ساختن امپراتوری خود است. این شرکت BYD نام دارد؛ غولی صنعتی از چین که مسیر خود را از تولید باتری و قطعات آغاز کرد و امروز به بزرگترین تولیدکننده خودروهای برقی در جهان تبدیل شده است. BYD نه‌تنها از نظر حجم تولید از رقبایی مانند تسلا پیشی گرفته، بلکه از معدود شرکت‌هایی است که در مقیاس گسترده نیز سودآور مانده است.
راز موفقیت BYD را می‌توان در سه ستون کلیدی خلاصه کرد: ادغام عمودی عمیق، مقیاس تولید عظیم و رهبری ثابت‌قدم و فنی. این سه عامل، موتور رشد شرکتی را تشکیل داده‌اند که حالا به نماد قدرت صنعتی چین در دنیای خودروهای برقی بدل شده است.
ادغام عمودی؛ راز مزیت هزینه‌ای BYD
در دهه‌های اخیر، بسیاری از خودروسازان جهان برای کاهش هزینه‌ها و افزایش انعطاف، به برون‌سپاری (outsourcing) روی آورده‌اند. آن‌ها ترجیح داده‌اند قطعات کلیدی مانند باتری، موتور و تراشه را از تامین‌کنندگان خارجی خریداری کنند تا تمرکز خود را بر طراحی و مونتاژ نهایی بگذارند. اما BYD مسیر متفاوتی را انتخاب کرده است.
این شرکت تقریبا تمام اجزای حیاتی خودروهای خود را در داخل مجموعه خود طراحی و تولید می‌کند. از باتری مشهور Blade Battery گرفته تا تراشه‌ها، سیستم‌های پیشرانه، موتورهای الکتریکی و حتی ناوگان حمل‌ونقل دریایی مخصوص خود برای صادرات محصولاتش. BYD حتی دارای معادن لیتیوم اختصاصی است تا مواد اولیه ساخت باتری‌ها را از منبع خود تامین کند.
نتیجه این رویکرد، استقلال کامل از زنجیره تامین جهانی و مقاومت بالا در برابر نوسانات بازار بوده است. وقتی قیمت لیتیوم افزایش یافت، BYD تأثیر آن را به‌مراتب کمتر از رقبایی احساس کرد که باتری‌ها را از خارج خریداری می‌کردند. وقتی بنادر بین‌المللی شلوغ شدند، BYD خودروهای خود را با استفاده از کشتی‌های مخصوص خود (Ro-Ro ships) حمل کرد.
این سطح از کنترل سرتاسری باعث شد تا BYD بتواند هزینه‌های تولید را کاهش دهد، زمان ساخت را کوتاه‌تر کند و سودآوری پایداری به دست آورد. در صنعتی که اغلب با حاشیه سود پایین و رقابت شدید همراه است، این نوع یکپارچگی مزیتی است که تعداد کمی از خودروسازان در جهان دارند.
مقیاس تولید؛ قدرتی که رقبا را پشت سر گذاشت
ادغام عمودی مستقیم‌ترین مسیر BYD برای رسیدن به مقیاس عظیم تولید بود. تنها در سال ۲۰۲۴، این شرکت موفق شد ۴.۲۷ میلیون وسیله نقلیه با انرژی نو تولید و به فروش برساند؛ عددی که نسبت به سال پیش از آن ۴۱ درصد افزایش داشته است. برای مقایسه، این رقم بیش از دو برابر کل تولید تسلا در همان سال است.
یکی از کارخانه‌های بزرگ BYD در چین، به تنهایی بیش از یک میلیون خودرو در سال ۲۰۲۴ تولید کرد. این کارخانه از چهار خط مونتاژ فعال به صورت ۲۴ ساعته بهره می‌برد که نماد تعهد بی‌وقفه شرکت به افزایش بهره‌وری است.
این مقیاس تولید گسترده سه مزیت کلیدی دارد. اول اینکه هزینه‌های واحد تولید به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌یابد و شرکت می‌تواند با قیمت‌گذاری تهاجمی همچنان سودده باقی بماند. دوم، منحنی یادگیری تولید بهبود می‌یابد؛ به این معنا که هر خودروی تولیدی، تولید خودروی بعدی را ارزان‌تر و سریع‌تر می‌کند. سوم، اعتبار جهانی برند BYD با گسترش فعالیت‌های بین‌المللی آن افزایش می‌یابد.
BYD تنها به بازار داخلی چین بسنده نکرده است. این شرکت اکنون کارخانه‌هایی در آسیا و آمریکای لاتین راه‌اندازی کرده و مدل تولید خود را به سایر قاره‌ها صادر نموده است. این مراکز تولیدی با محاسبه‌ای دقیق در مناطقی ایجاد شده‌اند که ضمن کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و دور زدن تعرفه‌ها، بتوانند به بازارهای محلی نیز خدمات دهند.
بدیهی است که چنین گسترش جهانی چالش‌های خود را دارد؛ از جمله قوانین جدید کار، استانداردهای کیفی متفاوت و رقابت شدید محلی. اما تجربه طولانی BYD در تولید انبوه و مدیریت زنجیره تامین پیچیده باعث شده که این شرکت نسبت به بسیاری از رقبای خود در جایگاه بسیار قدرتمندتری قرار گیرد.
رهبری و مدیریت اثبات‌شده
در حالی که نام تسلا اغلب مترادف با نوآوری در خودروهای برقی شناخته می‌شود، آمارها چیز دیگری می‌گویند. بر اساس گزارش Autovista، در سال ۲۰۲۴ شرکت BYD حدود ۲۲ درصد از بازار جهانی خودروهای انرژی نو را در اختیار داشته است، در حالی که تسلا تنها ۱۰ درصد از این بازار را کنترل می‌کرد.
در همان سال، درآمد BYD به ۷۷۷ میلیارد یوان چین (معادل حدود ۱۰۶ میلیارد دلار آمریکا) رسید و این شرکت توانست ۴۰ میلیارد یوان سود خالص کسب کند؛ رقمی که نسبت به سال قبل بیش از ۳۰ درصد رشد داشته است.
این ارقام نشان می‌دهد که BYD نه‌تنها از نظر حجم تولید بلکه از نظر پایداری مالی و سوددهی واقعی نیز پیشتاز صنعت خودروهای برقی است.
عامل کلیدی این موفقیت، رهبری قدرتمند و با تجربه شرکت است. وانگ چوانفو، بنیان‌گذار و مدیرعامل BYD، که در رشته شیمی تخصص دارد، نزدیک به سه دهه است که هدایت شرکت را بر عهده دارد و هنوز مالکیت قابل توجهی از سهام آن را در اختیار دارد. این نوع رهبری فنی و بلندمدت باعث شده فرهنگ سازمانی شرکت بر نوآوری، دقت علمی و نگاه استراتژیک استوار باشد.
BYD همچنین با عرضه اتوبوس‌های برقی در بیش از ۱۰۰ شهر بزرگ اروپایی در ۲۰ کشور و ایجاد روابط قوی با دولت‌ها و شرکای بین‌المللی، جایگاه خود را در بازارهای جهانی تثبیت کرده است.
چشم‌انداز و چالش‌های پیش‌رو
با وجود تمام موفقیت‌ها، BYD هنوز با چالش‌هایی روبه‌رو است. بازار داخلی چین یکی از رقابتی‌ترین بازارهای جهان است؛ ده‌ها برند خودروهای برقی برای تصاحب سهم بازار تلاش می‌کنند. جنگ قیمت‌ها می‌تواند حاشیه سود BYD را کاهش دهد و اختلافات ژئوپلیتیکی ممکن است ورود این شرکت به بازارهای غربی را با کندی مواجه سازد. همچنین BYD باید روی بهبود تصویر برند خود در بازار خودروهای لوکس تمرکز کند تا بتواند در این بخش نیز با خودروسازانی چون BMW، تسلا و مرسدس رقابت کند.
با این حال، ترکیب سه عامل بنیادین یعنی ادغام عمودی، مقیاس تولید عظیم و رهبری قوی چرخ موفقیت BYD را می‌چرخاند. ادغام، هزینه‌ها را پایین می‌آورد. مقیاس، کارایی را افزایش می‌دهد. و رهبری قدرتمند، مسیر رشد آینده را هموار می‌کند. این سه عنصر در کنار هم، ماشینی اقتصادی ایجاد کرده‌اند که تقلید از آن برای رقبا تقریبا غیرممکن است.
شرکت BYD امروز دیگر تنها یک خودروساز چینی نیست، بلکه نمادی از تسلط صنعتی، نوآوری پایدار و استراتژی هوشمندانه در سطح جهانی است. این شرکت با تسلط بر زنجیره تامین، گسترش جهانی هوشمند و رهبری فنی، توانسته خود را به عنوان بازیگر شماره یک در صنعت خودروهای برقی مطرح کند. اگرچه بازار خودروهای الکتریکی آینده‌ای پرچالش و پررقابت دارد، اما BYD نشان داده است که نه‌تنها می‌تواند در این فضا دوام بیاورد، بلکه توانایی هدایت مسیر تحول جهانی به سمت الکتریکی‌سازی حمل‌ونقل را نیز دارد. برای سرمایه‌گذاران، BYD صرفا یک برند دیگر از چین نیست، بلکه یکی از استراتژیک‌ترین شرکت‌های فعال در صنعت خودروهای برقی جهان است که آینده‌اش همچنان درخشان به نظر می‌رسد.
