به گزارش تجارت‌نیوز، گزارشی که کارنامه منتشر کرده، بر اساس اطلاعات نزدیک به چهار میلیون آگهی فروش در پلتفرم‌های آنلاین جمع‌آوری شده که علاوه‌‌ بر آن، از اطلاعات حدود 50 هزار معامله در سال 1401 که توسط کارنامه صورت گرفته، استفاده شده است.

مهم‌ترین اتفاقات بازار خودرو در سال گذشته چه بود؟

اولین قسمت از گزارش کارنامه، به اتفاقات مهم سال گذشته بازار خودرو اختصاص دارد.

بهار: این فصل افزایش عرضه خودرو و به‌تبع آن، کاهش شاخص تقاضا تا اواخر فصل را در پی داشت.

تابستان : دو ماهه اول این فصل نیز با افزایش میزان عرضه و ثبات نسبی شاخص قیمت خودرو همراه بود. اما شهریور ماه 1401، با انتشار اخبار مبنی بر توافق و گمانه‌زنی‌ها در مورد ورود زودهنگام خودروهای وارداتی،  خریداران بازار را ترک کرده و شاخص عرضه و تقاضا روی کمترین میزان در سال 1401 قرار گرفت.

پاییز : طی این ماه، در پی افزایش نرخ دلار و هجوم خریداران به بازار، سه شاخص عرضه، تقاضا و قیمت خودرو پس از هفته‌ها، افزایش چشم‌گیری داشت. اواخر این فصل، شاخص بازار خودرو با رشد 83 درصدی نسبت به ابتدای سال، رکورد زد.

زمستان : اوایل این فصل، رشد قیمت‌ها ادامه‌دار بود، اما از بهمن ماه، با افزایش شاخص قیمت خودرو، تقاضا با اندکی کاهش روبه رو شد.

ایجاد شاخص قیمت‌های بازار خودرو

پس از رشد‌های عجیب نرخ دلار در سال‌های گذشته و به‌تبع آن کاهش قدرت خرید مردم، یکی از مهم‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاری، می‌تواند بازار خودرو باشد.

بنابراین تهیه یک شاخص از این بازار، جهت پیش‌بینی راحت‌تر آینده آن می‌تواند کمک شایانی به خریداران داشته باشد. اما باید توجه داشت که در این شاخص، معاملات خودروهای دست دوم نیز به‌عنوان بخش بزرگی از بازار لحاظ شود. همچنین سه عامل قیمت، عرضه و تقاضا روی این شاخص اثر گذار است.

مجموعه کارنامه با اطلاعات قریب به 4 میلیون آگهی فروش خودرو و جمع‌آوری اطلاعات نزدیک به 50 هزار خودروی کارشناسی شده، اقدام به معرفی شاخص برای بازار گرفته است. یکی از شاخصه‌های اصلی مقایسه قیمت، می‌تواند مقایسه آن با شاخص تورم باشد.

در بخش بعدی، تغییرات قیمتی دو خودروساز بزرگ کشور توسط کارنامه بررسی شده است. بر این اساس، مجموع قیمت محصولات شرکت سایپا، با افزایش 86 درصدی نسبت به ابتدای سال همراه بود و نسبت به محصولات ایران خودرو که رشد 81 درصدی داشته، 5 درصد رشد قیمت بالاتری تجربه کرده است.

به‌احتمال قوی، دلیل افزایش بیشتر شاخص قیمت سایپا نسبت به ایران خودرو، می‌تواند وزن بالای معاملات پراید باشد که افزایش قیمت زیادی نیز نسبت به اکثر خودروهای بازار تجربه کرد. اما این، صرفا یک نظر شخصی است.

آمار جالبی که در بخش بعدی گزارش کارنامه مشاهده می‌شود، مقایسه شاخص قیمت خودروهای داخلی و چینی است. همان‌طور که مشاهده می‌شود، ابتدای سال، میزان افزایش شاخص قیمت خودروهای داخلی، بیش از خودروهای چینی بوده. اما با ادامه روند تا اواخر سال 1401، شاخص قیمت خودروهای چینی، از خودروهای داخلی پیشی گرفته است.

دلیل این امر، می‌تواند افزایش مقبولیت خودروهای چینی و رغبت بیشتر مردم برای خرید خودروهای چینی باشد.

اما باید توجه کرد که افزایش قیمت در همه محصولات، به یک اندازه نبوده و 64 درصد از محصولات بازار، در حدود 70 الی 90 درصد افزایش قیمت را تجربه کردند.

سرگذشت بازار در سالی که گذشت چه‌گونه بود؟

شاخص قیمت کارنامه نشان‌دهنده این است، میانگین وزنی قیمت خودرو نو و کارکرده در سال 1401، با یک رشد 83 درصدی نسبت به ابتدای سال همراه بود. اگر بخواهیم این رشد را با رشد شاخص بورس که 41 درصد را نشان می‌دهد، مقایسه کنیم؛ مشاهده ‌می‌شود که بازدهی بازار خودرو بیش‌از دو برابر بورس است.

احتمال وقوع این امر، ترکیب تقاضای مصرفی و تقاضای سرمایه‌گذارانه در بازار خودرو بوده است.

با دقت در شاخص قیمت خودرو، مشاهده می‌شود که حدود 55 واحد درصد از رشد 83 درصدی قیمت، مربوط به چهار ماه پایانی سال بوده؛ یعنی دقیقا زمانی که نرخ دلار رشد خود را از کانال 30 هزار تومانی آغاز کرد و تا مرز 60 هزار تومان حرکت کرد. بنابراین، شاخص قیمت خودرو کارنامه، همانند هر شاخص دیگری در بازار، همبستگی بالایی با نرخ دلار دارد.

با دقت در نمودارهای عرضه و تقاضا، می‌توان فهمید که نوسانات عرضه بسیار کمتر از نوسانات تقاضای خودرو است. دلیل این امر نیز، محدودیت واردات از یک سو، و محدودیت تولید خودروهای داخلی از سوی دیگر است.

به‌همین دلیل، زمانی که قیمت خودرو بازدهی بالاتری نسبت به نرخ تورم داشته باشد، بدیهی است که فروشندگان آن در زمان کاهش قیمت، تمایل کمتری به فروش داشته باشند. زیرا بر این باورند که کاهش قیمت‌ها موقتی است.

این مورد خصوصا در شهریور ماه سال گذشته، به‌خوبی درک می‌شود و آن‌طور که معلوم است، حق با فروشندگان بوده و قیمت خودرو به‌سرعت در ماه‌های پایانی، عقب‌ماندگی خود را جبران کرد.

یک نکته مهم در بحث افزایش قیمت خودرو، عدم تغییر قدرت خرید مردم در مدت زمان کوتاه است. به‌طوری که بخش قابل توجهی از خریداران ناچار به ترک بازار می‌شوند و بخش دیگری به سراغ خودروهای ارزان قیمت‌تر می‌روند. آمار معاملات کارنامه نشان‌دهنده این است، برخی از محصولات علی‌رغم توقف تولید، هنوز هم سهم بالایی در معاملات بازار خودرو دارند.

آمار خودروهایی که بیشترین درصد افزایش قیمت را نیز تجربه کردند، شاید جالب باشد. طوری که خودروی پیکان، به‌رغم توقف تولید در سال 1384، هنوز هم در صدر افزایش قیمت‌ها است. در این قسمت، کاهش قدرت خرید مردم، کاملا قابل درک است.

چرا کارشناسی خودرو مهم است؟

بسیاری افراد بر این باورند، کارشناسی برای خرید خودروی دست دوم ضروری و مهم است. اما باتوجه به آمار خودروهای کارشناسی شده توسط کارنامه، حدود 24 درصد از خودروهای داخلی و 27 درصد خودروهای چینی، ایرادات مونتاژی بسیاری پس از تحویل خودرو دارند. در این موارد، اهمیت کارشناسی خودرو مشخص می‌شود.

برای مطالعه بیشتر صفحه اخبار خودرو تجارت‌نیوز را دنبال کنید. همچنین برای اطلاع از آخرین شرایط و جزئیات فروش خودروهای داخلی و مونتاژی می‌توانید به صفحه طرح های فروش خودرو مراجعه کنید.