تامین مسکن برای اقشار ضعیف و حتی متوسط یکی از وعده‌های مهم روسای جمهور طی سنوات گذشته بوده و از این رو در دولت‌های مختلف طرح‌های متفاوتی برای خانه‌دار کردن مردم تعریف شده است؛ با این وجود همچنان بخش قابل‌توجهی از اقشار ضعیف جامعه با معضل تامین مسکن مواجه هستند. دولت سیزدهم با وعده ساخت سالانه یک‌میلیون مسکن کار خود را آغاز کرد، اگرچه طی ۳ سال عمر این دولت بیش از شش میلیون نفر در طرح نهضت ملی مسکن ثبت‌نام کرده و حدود ۴میلیون نفر با بررسی ۳ شرط واجد شرایط دریافت مسکن ملی شناخته شدند؛ اما در نهایت وزارت راه و شهرسازی در دولت سیزدهم در تامین زمین برای ساخت یک‌میلیون خانه در این طرح نیز موفق نبود.
تور جدید «مالیات بر سوداگری»، فروش مسکن را نیز دربرمی‌گیرد. این سومین «مالیات ملکی» پس‌از مالیات بر خانه‌خالی و املاک لوکس است که با استناد به فرمول دریافت و معافیت‌های آن، به نظر می‌رسد به سرنوشت دو مورد قبلی دچار شود. از سال ۱۴۰۱ تاکنون، تنها نیم درصد از اهداف درآمدی مالیات بر خانه‌های خالی محقق شده است. مبنای نرخ مالیات بر سوداگری، «رشد واقعی» قیمت املاک است که متناسب با افزایش دوره مالکیت، کاهش می‌یابد. با این حال، این مالیات به‌خاطر شرایط خاص بازار مسکن، ۵ تهدید به همراه دارد.
قیمت اجاره خانه در منطقه یک تهران با وجود کاهش تقاضا، همچنان بسیار بالاست؛ به نحوی‌که بسیاری از مالکان حاضر به کاهش قیمت اجاره نیستند و حتی ترجیح می‌دهند واحد خود را خالی نگه دارند. این در حالی است که تعداد فایل‌های اجاره در این منطقه نسبت به گذشته رشد قابل توجهی داشته است. در این بین اما بازار مسکن شمال تهران همچنان با افت تقاضای خرید و فروش و وفور آگهی‌های فروش فوری یا حتی زیر قیمت مواجه است. اما اکنون که بازار مسکن در نیمه فصل جابجایی مستاجران قرار گرفته، قیمت اجاره خانه در منطقه یک تهران چقدر است؟
رئیس اتحادیه مشاوران املاک گفت: مدت‌هاست از سازمان امور مالیاتی تقاضا کرده‌ایم تا با ایجاد یک درگاه، مالیات کمیسیون مشاوران املاک را آنلاین اعمال کند اما هنوز شیوه دریافت مالیات از دفاتر املاک به شکل سنتی است و مشاوران درگیر بروکراسی اداری هستند.
همان‌گونه که انتظار می‌‌رفت، با شروع مرداد نیز شفافیتی در فضای سیاسی پیش رو ایجاد نشد و شرایط اقتصادی نیز بیش از پیش در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. به این ترتیب، بازارهای مالی و سرمایه‌ای همچنان در روندی مه‌آلود مسیر را طی می‌کنند و در این راه ناهمواره با افت و خیزهای زیادی روبرو هستند. آیا در چنین شرایطی، می‌توان همچنان به آینده امیدوار بود تا دست کم بخشی از سرمایه‌های سرگردان دوباره به سمت بازارهای مولد مسکن و سرمایه حرکت کند؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش‌ها و پیش بینی بازارها در هفته پیش رو، با پادکست صدای بازار تجارت‌نیوز همراه شوید.
طرح فروش متری مسکن که از سال ۱۳۹۹ با هدف جذب سرمایه‌های خرد به بازار ملک آغاز شد، به‌دلیل خلأهای قانونی و اجرایی به موفقیت مورد انتظار نرسیده است. فقدان امکان صدور سند رسمی برای خریداران متری و تبدیل آنان به طلبکار در صورت توقف پروژه، این طرح را با ریسک‌های جدی و حتی زمینه‌ساز کلاهبرداری مواجه کرده است
معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر اعلام کرد: افرادی که املاک متروکه، دامداری‌های بدون استفاده یا خانه‌های خالی خود را اجاره می‌دهند، حتی اگر از فعالیت غیرقانونی ماینرها بی‌اطلاع باشند، در قبال جرائم و خسارات وارده، مسئول هستند و امکان توقیف ملک آنها وجود دارد.
تاکنون می‌بایست حدود یک هزار و ۴۰۰ همت برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن هزینه می‌شد، اما نظام بانکی تا آذر سال گذشته ۴۲۶ همت پرداخت کرده و سایر منابع همچون طرح مولدسازی نیز چنگی به دل نمی‌زند؛ به طوری که سال گذشته ۹.۵ همت از طریق مولدسازی تزریق شده و شاید سال جاری نیز ۴۰ همت از این طریق به طرح‌ها اختصاص یابد.
مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن با اشاره به سیاست‌های امسال این سازمان اعلام کرد: در سال جاری ۴۰ هزار میلیارد تومان از طریق مولدسازی دارایی‌های سازمان ملی زمین و مسکن به پروژههای نهضت ملی مسکن اختصاص خواهد یافت.
وام ۶۰۰ میلیون تومانی ساخت مسکن در تهران این روزها تنها کفاف ساخت ۲۴ متر آپارتمان می‌دهد؛ آن هم در شرایطی که اقساط ماهانه آن به حدود ۱۰ میلیون تومان می‌رسد و برای بخش قابل توجهی از متقاضیان، این ارقام سنگین و شرایط دریافت تسهیلات، عبور از سد خانه‌دار شدن را دشوارتر از همیشه کرده است.
با راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان، دولت گام مهمی برای شفاف‌سازی و ساماندهی بازار مسکن برداشته است؛ سامانه‌ای که علاوه بر شناسایی خانه های خالی و تبیین سیاست‌های مالیاتی، می‌تواند نقش موثری در هدفمند شدن سیاست‌گذاری‌های حوزه مسکن ایفا کند.
شاخص تورم تیرماه ۱۴۰۴ با چند روز تاخیر منتشر شد. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهند که تورم مسکن در این ماه کاهش یافته و شدت رشد قیمت‌ها کمتر شده است. بررسی‌های تجارت‌نیوز بر مبنای داده‌های تورمی مرکز آمار حاکی از آن است که متوسط قیمت مسکن تهران در تیرماه از متری ۱۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان عبور کرده است. گفتنی‌ست، بازار مسکن پس از تحولات سیاسی و نظامی اخیر، دچار رکود شدیدی شده و عملا به کما رفته است. همچنین حجم معاملات که در خردادماه افت شدیدی داشت، در تیرماه تقریبا به صفر رسیده و بازار مسکن قفل شده است.
به گفته یک کارشناس، بازار مسکن ایران از 4 سال پیش در رکود به سر می‌برد و برخلاف تصور، جنگ اخیر تاثیر اساسی بر این وضعیت نداشته است؛ شوک کوتاه‌مدت جنگ تنها تغییرات جزیی و موقتی در قیمت مسکن ایجاد کرد که به سرعت برطرف شد.
جمعی از متقاضیان مسکن در شاهرود که تاکنون برای پرداخت اقساط ناچار به قرض‌های چند ده‌میلیونی شدهاند، این‌بار با درخواست تازه‌ای مواجه شدهاند؛ مطالبه ۴۵۰ میلیون تومان در مدت ۴۵ روز که پرداخت آن برای اقشار کم‌درآمد عملاً غیرممکن است.
بازار مسکن پایتخت پس از تحولات سیاسی و نظامی اخیر وارد رکود عمیقی شده است؛ وضعیتی که حالا با افزایش چشمگیر آگهی‌های فروش فوری خانه های لاکچری به دلیل مهاجرت، وارد فاز جدیدی شده و نشانه‌های آن در بسیاری از مناطق پایتخت، به‌ویژه مناطق شمالی تهران قابل مشاهده است. با این حال بررسی‌های تجارت‌نیوز نشان می‌دهد که قیمت بسیاری از این واحدها، با وجود اینکه در دسته‌بندی فروش فوری قرار دارند.، تفاوت چندانی با میانگین قیمت منطقه ندارد.
بازار مسکن بسیاری از شهرهای ایران در حالی رکودی‌ست که در بازار برخی مناطق شمالی کشور همچنان تحرک و معاملات خرید و فروش مشاهده می‌شود. در شرایطی که ترس از وقوع جنگ، تقاضا را برای خرید خانه در شهرهای شمالی کشور بالا برده، بررسی‌ها نشان می‌دهد که شهرهایی مانند نوشهر، متل قو، رامسر، بابلسر و چالوس با موج بزرگتری از تقاضای غیربومی برای مسکن، به‌ویژه از سوی ساکنان پایتخت روبهرو شدهاند. این روند در کنار داغ شدن بازار مسکن این مناطق، منجر به تغییر بافت بومی شمال کشور خواهد شد.
