رکود همچنان بازیگر اصلی بازار مسکن است؛ حتی در ماههای تابستان که به طور سنتی فصل رونق بازار مسکن است اما امسال، جنب و جوشی در بازار دیده نشد. اما منشا این رکود از کجاست و بازیگران مختلف بازار مسکن چه نقشی در آن دارند؟ منصور غیبی، تحلیلگر بازار مسکن معتقد است که برخی بازیگران اصلی بازار، قبلا در حد اشباع، ملک خریدهاند و حالا پول قوی آنها پارک شده است.
آخرین گزارش مرکز آمار ایران از تعداد صدور پروانههای ساخت در بهار 1402 حاکی از رکود در ساخت و افت تعداد ساخت واحدهای مسکونی نسبت به فصل قبل است. اما دلیل این رکود در ساخت و ساز چیست و چه تاثیری بر بازار مسکن دارد؟
وزیر راهوشهرسازی دوباره از کنترل بازار مسکن سخن گفته و مدعی شده است که دولت توانسته قیمت مسکن را کاهشی کند. با این حال اما مهرداد بذرپاش، توضیح نداده که پیامدهای این کاهش قیمت چه بوده و با تحمیل چه هزینهای میسر شده است. او در همین حال، راهکاری را برای کنترل قیمت اجاره و خرید و فروش مسکن معرفی کرده که منجر به نقض مالکیت خصوصی افراد خواهد شد.
قیمت مسکن از ابتدای امسال سه روند متفاوت را تجربه کرده است؛ طی دو ماه نخست سال قیمت مسکن افزایشی بود، اما به تدریج این مسیر تغییر کرد و قیمتها در بازار کاهشی شدند. حالا اما مدتهاست قیمت مسکن متوقف شده و رشد و نزول خاصی را تجربه نمیکند. این روند بازار را در رکود عمیقی فرو برده است. منصور غیبی، تحلیلگر و پژوهشگر بازار مسکن معتقد است همچنان راهکارهایی برای خارج کردن بازار مسکن از رکود وجود دارد.
دولت با ورود به سال 1402 و افزایش مشکلات بازار مسکن تصمیم گرفت سیاستهایی را بهکار بگیرد که با کاهش تعداد معاملات بتواند از التهابات این عرصه بکاهد و قیمتها را در مسیر نزولی قرار دهد، اما حالا پس از گذشت حدود 6 ماه این سیاستها چه تاثیری بر بازار مسکن داشته و تا چه اندازه توانسته مرهمی برای آن باشد؟
تنها دو هفته از آغاز مهرماه میگذرد اما بازار مسکن مدتهاست، روزهای پاییزی خود را سپری میکند و معاملات در این بازار به صفر رسیده است. این در حالی است که قیمت مسکن نسبت به آغاز سال کاهش داشته اما به دلیل کاهش همزمان قدرت خرید مردم، معاملات همچنان رکودی است.
ماههاست که رکود بر بازار مسکن سیطره انداخته و این عرصه را در ابعاد گوناگون، تحت تاثیر خود قرار داده است. حالا با قفل شدن معاملات، سوال اصلی فعالان بازار مسکن این است که رکود تا چه زمانی ادامه مییابد و شروط لازم برای تحقق رونق چیست؟
بررسی وضعیت بازار مسکن در انتهای فصل تابستان و آغاز پاییز نشان میدهد همزمان با پایان یافتن فصل سنتی خرید و فروش و رهن و اجاره در بازار مسکن، قیمتها اندکی عقبنشینی کردهاند. اکنون فروشندگان دچار دودستگی شدهاند و معاملات تحت تاثیر کندی ورود سرمایه، متوقف شده است.
آغاز فصل معاملات امسال رونقی برای بازار مسکن در پی نداشت. مشاهدات میدانی نشان میدهد بازار املاک ماههاست در رکود فرو رفته و برخی مشاوران املاک میگویند مدت زیادی است حتی یک معامله هم انجام ندادهاند و دیگر خواهانی برای ملکهای ارائه شده وجود ندارد. این در حالی است که برخی مسئولان مدعی هستند که بازار مسکن از ابتدای تابستان امسال کاهش قیمتی نسبی را پشت سر گذاشته است. اما ارتباط این نزول قیمتی و رکود چیست؟
رییس انجمن انبوهسازان استان تهران میگوید گرانی شدید مسکن سبب شده این کالا از دسترس خانوارها خارج شود. واقعا کسی قادر به خرید مسکن نیست. آمارهای منتشر شده بانک مرکزی هم نشان از جهش قیمت مسکن دارد و میگوید قیمت مسکن ظرف 5 سال 950 درصد رشد کرده است.
اکنون پنج ماه است که بانک مرکزی آماری از تحولات بازار مسکن منتشر نکرده و این در حالی است که دادههای میدانی حاکی از رشد بیسابقه قیمت مسکن طی همین بازه زمانی کوتاهمدت است. به نظر میرسد دولت تلاش کرده است با سانسور آمارها، قیمت را کنترل کند با این حال نه تنها در تحقق این هدف موفق تبوده بلکه اکنون متهم به پنهانکاری است.
گزارشها از بازار مسکن نشاندهنده آن است که دیگر خبری از افزایش قیمت نجومی مسکن نیست و مالکان حاضر هستند که ملک خود را با 25 درصد تخفیف به فروش برسانند.
با شروع فصل معاملات و با توجه به چشمانداز افزایشی قیمتها در بازار برخی معتقدند تقاضا، بهویژه تقاضای سرمایهای در بازار مسکن بهوجود آمده است. برخی دیگر نیز امتناع صاحبان املاک را با سودای افزایش سرمایه خود دلیلی برای رکود در این بازار میدانند. اما وضعیت کنونی بازار مسکن چگونه است و چه عواملی میتواند جهت این بازار را تعیین کند؟
به گفته بسیاری از کارشناسان رکود بازار مسکن از ابتدای سال 1402 تاکنون کاملا چشمگیر بوده است ولی در روزهای اخیر وضعیت بازار مسکن به ثبات نسبی رسیده و کمی میزان تقاضا تغییر کرده است.
رکود در بخش ساختوساز در ایران چندمین سال متوالی خود را طی میکند. این موضوع علاوه بر اینکه به طور اختصاصی صنعت مسکن را با مشکل مواجه کرده در دیگر صنایع و مشاغل مرتبط با این بخش نیز قربانیانی داشته است.
یک کارشناس اقتصاد مسکن با بیان اینکه رکود بازار ملک احتمالا تا بهمن ادامه خواهد داشت گفت: در چنین شرایطی معمولا سرمایهها به بازار مسکن اطراف کلانشهرها سوق پیدا میکند.
رئیس اتحادیه املاک تهران میگوید: چنانچه در آینده مذاکراتی رخ دهد سقوط قیمت مسکن حتمی است. بنابراین کسانی که در گذشته خانه خریدند به امید آن که روزی گرانتر بفروشند حالا باید ضرر بدهند.
