بورس تهران، تحتتاثیر چند متغیر مهم، با ریسکهای بزرگتری همراه شدهاست. علاوهبر سیاستگذاریهای داخلی، شوک قیمتی در بازارهای جهانی نیز گریبان بازار سهام را فشرده است، با اینحال سیاستهایی که موجبات رکود در اقتصاد جهانی را فراهم آوردهاست، به کاهش درآمدهای نفتی دولت خواهد انجامید.
بر اساس اظهارات تحلیلگران اقتصادی، تب دلار در هفته نخست فروردین و اظهارات گوناگون پیرامون وضعیت سیاست خارجی کشور مهمترین متغیرهای اثرگذار بر روند بازارها محسوب میشوند. رفتار ضد و نقیض سه بازار سهام، ارز و طلا در روزهای آخر اسفند نیز متاثر از همین دو عامل شکل گرفت. هر سه بازار فراتر از انتظارات ظاهر شدند.
مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار در گزارشی ضمن بررسی روند یک ساله مجموع ارزش سبد سرمایهگذاری خارجی اعلام کرد: ارزش سبد سرمایهگذاران خارجی فعال در بورس و فرابورس، در پایان بهمن ماه امسال، در مقایسه با مدت مشابه پارسال، با رشد بیش از ۲۳ درصدی همراه بوده است.
شاخصهای دلاری بورس همچنان نتوانستند با رشد دلار هماهنگ شوند. ارزش کل بازار سرمایه به کمتر از ۱۱۰ میلیارد دلار رسید که نشان از عدم همراهی بورس با سایر بازارهاست. این در حالی بود که از مهرماه تا بهمن ماه بورس رشد مختصری را تجربه کرد، اما پس از بهمنماه و با افزایش نرخ ارز، این رشد تا حدودی ناپدید شد.
تجربه نشان میدهد، اخبار و سیگنالهای برآمده از هر خبر مرتبط با وضعیت سیاست خارجی کشور و مباحث مربوط به مذاکره ایران و غرب، به تصمیمگیریهای سرمایهگذاری مجزا و جدیدی در بورس تهران منجر شده و امید و انتظارات متفاوت سهامداران از نتایج مذاکرات و بهتبع آن اثراتش بر اقتصاد و صنایع مختلف کشور، همواره باعث شده است تا معاملات سهام در این دورههای زمانی با هیجانات خاص خود همراه باشد.
بازار به دلیل پیشخورکردن اثرات منفی اخبار مذاکرات و سیاستهای خارجی، اکنون آمادگی بیشتری برای واکنش به اخبار مثبت دارد. گزارشهای ۱۲ماهه شرکتها، بهویژه در گروههای صادراتمحور و بانکی، میتواند محرک اصلی رشد بازار در هفتههای آینده باشد. علاوهبر این، برگزاری مجامع عمومی شرکتها و تقسیم سودهای احتمالی، میتواند به افزایش اعتماد سرمایهگذاران و ورود نقدینگی به بازار کمک کند. بهطور کلی، چشمانداز بازار در آستانه سالجدید، با وجود برخی ابهامات، مثبت ارزیابی میشود.
بورس در دومین روز معاملاتی خود، مانند روز شنبه تحرک مثبتی را از خود به ثبت رساند. البته این رشد به اندازه رشد روز شنبه قابلتوجه نبود. شاخص کل بیش از ۱۶هزار واحد و شاخص هموزن نیز بیش از ۳هزار واحد رشد را به ثبت رساندند که به ترتیب، ۰.۵۹ و ۰.۳۹درصد تحرک مثبت محسوب میشود.
بهرغم آنکه شاخصکل بورس با رشد ۱۶هزارواحدی در نیمه کانال۲.۷میلیون واحد قرار دارد، نیمی از نمادهای بازار قرمزپوش شدند. سیگنالهای منفی از موضوعات سیاسی، بر روند بازار سهام موثر واقع شد. حمله ائتلاف آمریکایی-انگلیسی به حوثیهای یمن و تنشهای لفظی میان ایران و آمریکا، سبب شدهاست تا قیمتها در بازارهای موازی افزایش یابد
بازار سرمایه در آخرین هفته سال با بازپسگیری سطح حمایتی ۲.۷میلیونواحدی، نشانههایی از ثبات نسبی را به نمایش گذاشت و توانست رشد ۱.۵۹درصدی در شاخصکل و ۱.۱۹درصدی در شاخص هموزن را بهثبت برساند.
دو سیگنال مهم به بورس تهران کافی بود تا نمایش متفاوتی از این بازار در روز شنبه رقم بخورد. در روزی که دلار به کانال 91هزار تومانعقبنشینی کرد، بورس برای دومین بار کانال دومیلیون و 700هزار واحدی را به دست آورد. ایران از روز چهارشنبه تا جمعه سه روز حساس و سرنوشتساز را پشت سر گذاشت.
این احتمال وجود دارد که تا زمان برطرف شدن ریسکهای سیاسی و اقتصادی، اقبال شدیدی به بازار سهام مشاهده نشود. با این حال، باید به این نکته توجه داشت که بهطور سنتی، در هفتههای آخر اسفندماه و در فروردینماه، بازار تمایل به ارائه سود به سهامداران دارد و این میتواند فرصتی برای برخی از سرمایهگذاران تلقی شود.
درحالیکه شاخصکل بورس در آستانه از دستدادن کانالهای حمایتی مهم قرارگرفته، نرخ بهره در بازار بدهی به سطوح کمسابقهای رسیدهاست. بازده اسناد خزانه اسلامی(YTM) اکنون به ۳۷درصد رسیده که این میزان، جذابیت سرمایهگذاری در سهام را بهشدت کاهش دادهاست.
یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده جهت بازار در روزهای آینده، ارزش معاملات است. برای ایجاد یک روند صعودی پایدار، ارزش معاملات باید افزایش و ورود پول هوشمند مشاهده شود و اگر این ارزش معاملات به ۱۰همت (هزار میلیاردتومان) یا بیشتر برسد، بورس میتواند رشد خود را آغاز کند، در غیراینصورتحمایتهای فعلی ممکن است از دست بروند و اصلاح شاخص ادامه یابد.
در معاملات روز گذشته بورس تهران، یک روز منفی دیگر نیز بهثبت رسید و این موضوع موجب شکلگیری موج جدیدی از اعتراضات به وضعیت نابسامان بازار سهام شد. بعد از برکناری عبدالناصر همتی از وزارت اقتصاد، بازار سهام در مدار نزولی قرارگرفتهاست و هیچ تلاشی نیز برای بهبود اوضاع بازار سهام از سوی متولیان بازار مشاهده نمیشود.
نگاهی به آمار مربوط به ارزش خرید و فروش حقیقیها و حقوقیهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران از بهمن 1402 تا پایان بهمنماه سالجاری نشان میدهد که این گروه از فعالان بازار در اکثر ماههای مورد بررسی در پارامترهای ذکرشده، نقشی بیشتر از سهامداران خرد داشتهاند که میتواند به معنای تسلط نسبی حقوقیها در بازار و همچنین توانایی بالقوه آنها در جهتدهی به آن باشد.
بررسیها نشان میدهد از ابتدای سال تا پایان معاملات دیروز، بازدهی شاخص کل به ۲۲درصد رسیده؛ این در حالی است که شاخص هموزن ۶.۷ درصد بر ارتفاع خود افزوده است. اما وضعیت شاخص کل فرابورس هم چنگی به دل نمیزند و ۴درصد از ارتفاع خود را از دست داده است؛ آن هم در سالی که بازارهای موازی وضعیت قابلقبولی را به نمایش گذاشتند.
در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، شاخصکل با رشد اندک ۰.۱درصدی همراه شد. شاخص هموزن نیز در جریان معاملات دیروز، ۰.۴۸درصد از ارتفاع خود را از دست داد و شاخصکل فرابورس نیز با افت ۰.۵درصدی مواجه شد.
بررسی دادههای اخیر نشان میدهد که حتی نمادهای ارزنده نیز از کف قیمتی آبان ۱۴۰۲ پایینتر ایستادند، اما جریان پول بهدلیل ریسکهای سیستماتیک و غیرسیستماتیک، تمایل ورود به این عرصه را از خود نشان نمیدهد
در روزهای گذشته بازار سرمایه نوسانهای مختلفی را تجربه کرده است و درحالیکه تا همین چند هفته قبل سیر صعودی را میپیمود، وارد فاز نزولی شد. در طول این مدت افت شاخص بورس در بعضی از روزها به خروج سرمایههای حقیقی از گردونه معاملات سهام منجر شد. البته از بررسیهای آماری اینطور برمیآید که خروج پول از چرخه معاملات طی این مدت به منزله انتقال به بازارهای موازی بوده است.