رئیس مرکز ملی فرش ایران، مهمترین چالش امروز فرش دستباف کشور را از دست رفتن جایگاه ایران بهعنوان برند اول جهانی فرش دستباف دانست و گفت: ایران که روزگاری با صادراتی بالغ بر ۲ میلیارد دلار در صدر بازار جهانی قرار داشت، امروز به کمتر از ۵۰ میلیون دلار صادرات رسیده و رتبه برتر خود را از دست داده است.
صنعت فرش ایران با چالشهایی نظیر کاهش تولید، دشواری تأمین مواد اولیه، افت پوشش بیمه قالیبافان و نوسان صادرات مواجه است. در این میان، تشکلهای صنفی و اتاق بازرگانی با هدف کاهش موانع و تسهیل سیاستگذاری، تلاش دارند نقش پشتیبان و تسهیلگر را برای فعالان این صنعت ایفا کنند.
صنعت فرش ماشینی ایران با وجود ظرفیت بالای تولید و توان صادراتی چشمگیر، در مسیر رشد و تثبیت جایگاه جهانی خود با موانعی جدی مواجه است. به گفته فعالان ابن حوزه، ظرفیت صادرات این صنعت تا یک میلیارد دلار برآورد میشود، اما مشکلات فعلی راه توسعه آن را سد کردهاند.
به گفته رئیس اتحادیه تعاونیهای تولیدکنندگان فرش دستباف ایران، صادرات فرش دستباف که در دهه ۷۰ به سالی ۲.۳ میلیارد دلار هم رسیده بود، الان به دلیل تعهد ارزی به کمتر از ۴۰ میلیون دلار در سال رسیده است.
مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای فرش دستباف از صادرات ۵۰ میلیون دلاری فرش دستباف در سال گذشته خبر داد و گفت: درحال حاضر بیش از ۱۰ هزار کارشناس ارشد در حوزه فرش دستباف وجود دارد که باید از ظرفیت این نیروهای آماده برای اتصال آنها به بازار کار استفاده کرد.
ارزش وزنی صادرات فرش دستبافت ایران در ۱۱ماهه سال ۱۴۰۱ به 2.9 هزار تن رسید؛ این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال 1400 نشان از کاهش 24 درصدی صادرات فرش دارد. اما متولیان این صنعت از کاهش بیش از 80 درصدی صادرات فرش نسبت به دهه 70 و 80 سخن میگویند.
رئیس مرکز ملی فرش ایران گفت: فروش اقساطی فرش دستباف از سال ۱۴۰۰ شروع خواهد شد و هر خانواده ایرانی با حمایت صندوق کار افرینی امید با حداکثر دریافت ۵۰ میلیون تومان تسهیلات میتوانند فرش دستباف خریداری کنند.
با وجود طرحهای تشویقی تولیدکنندگان مبنی بر فروش اقساطی بدون بهره و حتی تعویض فرشها، همچنان رکود در این بازار حاکم است و قیمتها نیز نسبت به ماههای قبل تغییری نکرده است.
فرش از جمله کالاهایی است که در خانه اکثر ایرانیها دیده میشود. به هرحال فرش هنر ایرانیان است و مردم ما نیز به شدت با آن مانوس هستند، اما گویا بازار فروش داخلی و حتی صادرات این محصول باارزش، دچار رکود شده است.
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونیهای فرش دستباف میگوید برای آن که صادرات فرش ایران رونق بگیرد باید تحریمهای داخلی را برداریم و صادرات فرش را آزاد کنیم.
فرش دستباف، رونق سابق خود را به خصوص در نواحی عشایری و روستایی ندارد و همانطور که آمارها نشان میدهد، سهم ایران از بازارهای جهانی از 41 درصد در سال 2003 به 31 درصد در سال 2013 کاهش یافته است.
