مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران از سرمایهگذاری یک میلیارد دلاری برای خرید دکلهای حفاری خبر داد. در شرایطی که بسیاری از چاههای نفتی به نیمه دوم عمر خود رسیدهاند، این پرسش مطرح است که آیا صرف خرید دکل حفاری میتواند شرایط تولید نفت را بهبود ببخشد؟
در هفتههای گذشته موضوع مذاکره بین ایران و آمریکا، به یکی از حیاتیترین خبرهای سیاسی و اقتصادی تبدیل شد. در این بین سرنوشت فروش نفت ایران، بهعنوان مهمترین کالای صادراتی، تا حد زیادی به مذاکرات گره خورده است. طوری که از همین حالا و با افزایش تهدیدات و اقدامات ضد ایرانی رئیس جمهوری آمریکا، برخی پالایشگاههای چینی خرید نفت از ایران را متوقف کردهاند.
وابستگی اقتصاد ایران به نفت دیگر امری بدیهی در مورد ایران است. با توجه به این موضوع باید دید اوضاع صادرات نفت ایران از سال 1394 و امضای توافقنامه برجام تاکنون چگونه بوده است؟
با توجه به تشدید تحریمها علیه صنعت نفت ایران و بازگشت دونالد ترامپ به راس کاخ سفید، نگرانیهایی در مورد صادرات نفت ایران وجود دارد. مرتضی بهروزیفر، کارشناس نفت و انرژی، در مورد وضعیت صادرات نفت ایران در سال 1404 عنوان کرد: چین تجارت یک تریلیون دلاری با آمریکا را فدای 1.5 میلیون بشکه نفت ایران نمیکند.
در روزهای پایانب سال 1403، روند صادرات نفت ایران با اخلال مواجه شده است. این اخلال که به دلیل تشدید تحریمها به وجود آمده، نگرانیها در مورد اوضاع صادرات نفت در سال 1404 را افزایش داده است. باید دید چه سناریوهایی در مورد روند صادرات نفت ایران در سال 1404 وجود دارد؟
با روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روند صادرات نفت ایران بار دیگر با اخلال مواجه شد. ایران به دنبال اخلال در روند تحریمها، راههای متعددی برای دور زدن تحریم اتخاذ کرده است. بلومبرگ با انتشار گزارشی مدعی شده است که ایران با استفاده از نفتکشهای کوچک، نفت تحریمی خود را جابهجا میکند.
پس از گزارشهای متعدد در مورد افزایش ذخیرهسازی شناور نفت ایران، مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری، امروز در جلسه استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس، نیز اوضاع آشفته فروش نفت را تایید کرد. و گفت: با تشدید تحریمهای نفتی ایران پس از روی کار آمد دونالد ترامپ در کاخ سفید، بسیاری از کشتیهای ایران در دریا دچار مشکل شدند. معلوم نیست چگونه باید نفت خود را تحویل بدهند.
رئیسجمهوری ایران، یک روز پس از امضای یادداشت فشار حداکثری از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، عنوان کرد: آمریکاییها خیال میکنند همه چیز ایران به نفت وابسته است و میخواهند جلوی صادرات نفت را بگیرند، در حالی که مسیرهای زیادی برای خنثیسازی اهداف آنها وجود دارد. حال باید دید که آیا واقعا ایران به نفت وابسته نیست؟
جعفرقادری درباره اینکه برخی مدعی هستند با روی کارآمدن ترامپ در ایالات متحده شرایط اقتصادی و وضعیت تحریم برای ایران سختتر خواهد شد و حتی شاید قیمت ارز جهش زیادی داشته باشد، گفت: این تحلیل را قبول ندارم، قدرت مانور ترامپ نسبت به گذشته بیشتر نیست، قدرت مانور ما هم نسبت به دوره گذشته کمتر نشده است.
رویترز با انتشار گزارشی مدعی شده 25 میلیون بشکه نفت ایران از سال 2018 در انبارهای چین سرگردان است. چین در ازای انبارداری این میزان نفت، بیش از ۴۵۰ میلیون دلار از ایران طلب دارد. به نظر میرسد با توجه به روی کار آمدن ترامپ، ایران در تلاش است که این حجم از نفت را به فروش برساند.
با توجه به تحریمهای اخیر آمریکا علیه صنعت نفت ایران، چندین نفتکش مستقیما تحریم شدند. دادههای موسسات ردیابی نفتکشها در جهان، نشان از افزایش ذخایر نفتی روی آب ایران به دلیل تشدید تحریمها دارد.
حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به برخی سوالات درخصوص بررسی مجدد FATF در مجمع تشخیص و افراد پشت پرده این پرونده پاسخ داده است.
منابع آگاه به بلومبرگ گفتند:جزئیات اقدامات احتمالی جدید هنوز در حال بررسی است، اما تیم جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، مشغول بررسی محدودیتهایی است که ممکن است بخشی از صادرات نفت روسیه را هدف قرار دهد.
نماینده ادوار مجلس با انتقاد از نحوه نقشآفرینی ایران در بازار جهانی انرژی گفت: بنا بر فشارهایی که آمریکا برای تحریم نفت ایران وارد میکند، تخفیفهایی که چینیها درخواست میکنند، بیشتر است. در هر بشکه حتی ۱۳ دلار تخفیف ارائه میشود و برخی سایتها نیز مدعی شدهاند که نفت ایران گاهی تا ۳۰ درصد زیر قیمت بازار هم فروخته میشود.
پس از تشدید تحریمها، بروز بحران مدیریت زیرساختهای نفتی و نبود سرمایهگذاری در صنعت نفت، سرانجام مسئولان به ته کشیدن منابع نفتی، در چهارمین کشور دارنده ذخایر نفت جهان اعتراف کردند. موضوعی که مستقیما به دلیل نوع مدیریت این منابع و البته سیاستگذاریهای کلان کشور در ابعاد داخلی و بینالمللی رقم خورده است.
صادرات نفت ایران به دنبال تحریمها و قرارگرفتن نام کشور در فهرست سیاه FATF، با مشکلات فراوانی روبهرو شده است. با این حال مخالفان و کاسبان تحریم، همچنان در تلاش برای پروپاگانداسازی هستند و بر زیانهای پیوستن به FATF پافشاری میکنند.
زیان ناشی از تحریمهای نفتی تاکنون بارها روند صادرات نفت ایران را مختل کرده است. اما آیا تحریم با نظامیسازی و افزایش اقدامات متعدد هزینهزا به جهت دور زدن آن خنثی خواهد شد؟