واردات پیاز با قیمت بالا در حالی که پیش از آن این محصول در حال صادرات با قیمت پایینتر بود منجر به این شد تا این نوع مدیریت در بازار عرضه و تقاضا مورد انتقاد بسیاری قرار بگیرد. حال بررسی بازار نشان میدهد، سیاست دولت مبنی بر واردات پیاز در حالی پیش از آن ایران اقدام به صادرات این محصول کرده بود، نتوانست قیمت پیاز را کاهش دهد و همچنان این محصول پرمصرف با قیمت بالا به دست مصرفکننده میرسد.
سیاست صادراتی ایران در حوزه پیاز منجر به این شد که ایران از صادرکننده در مدت کوتاهی به واردکننده آن تبدیل شود؛ اتفاقی که ثمره آن افزایش قیمت پیاز و متضرر شدن مصرفکننده و صادرکننده بود. آیا با واردات این محصول دولت میتواند ترمز افزایش قیمت را بکشد؟
پس از افزایش قیمت پیاز و عبور آن از مرز 40 هزار تومان در هر کیلو، دولت عوارض صادراتی این محصول را تا 100 درصد افزایش داد. اما آیا صادرکنندگان مقصر گرانی پیاز هستند یا آنها صرفاً هزینه بیتدبیری دولت را میپردازند؟
با شروع فصل زمستان باز هم قیمت پیاز نجومی شد. تا جایی که در برخی مناطق پیاز با قیمت بالاتری نسبت به موز عرضه میشود. این محصول نیز همچون دلار وارد کانال 40 هزار تومان شده است. در این بین صادرات پیاز و احتکار آن دلیل اصلی گرانی پیاز شناخته میشود.
وزیر جهاد کشاورزی روز گذشته اعلام کرد که صادرات چهار محصول کشاورزی اعم از گوجه، بادمجان، سیبزمینی و پیاز ممنوع است. حالا رئیس اتحادیه بارفروشان اعتقاد دارد این تصمیم باعث دورریز محصولات کشاورزی میشود. البته سخنگوی گمرک هم از لغو این دستور و احتمال افزایش تعرفه صادراتی خبر داد.
طبق اعلام سخنگوی گمرک ایران، نامه وزارت جهاد کشاورزی به گمرک در خصوص ممنوعیت صادرات چهار محصول با پیگیریهای صورت گرفته و نظر شفاهی وزارت جهاد به گمرکهای اجرایی ابلاغ نشد و صادرات این محصولات در حال حاضر ممنوع نیست، ولی ممکن است تعرفه صادراتی افزایش یابد.
آب نیست اما کشاورزان مجبور شدهاند هزاران تن پیاز و هندوانه را معدوم کنند که به معنای هدررفت ۳ میلیون لیتر آب در کشور است. معادل مصرف ۱۰ سال یک خانوار در کشور. آن هم در سالی که کشور با بحران بیآبی مواجه است. عضو اتاق بازرگانی خراسان رضوی میگوید: «همه اینها به بیبرنامه بودن جهاد کشاورزی برمیگردد.»
در حالیکه قیمت خرید تضمینی هرکیلوگرم پیاز فقط حدود ۶۰۰ تومان است کشاورزان میگویند که بهای تمام شده این محصول حدود دو هزار تومان میشود و همین موضوع موجب زیان سنگین کشاورزان شده است.
در حالی که در بهمن ماه روند قیمتی خوراکیها رشد قابل توجهی داشته و خیار، بادمجان و موز به ترتیب ۴۷، ۳۷ و ۳۳ درصد گران شدند اما دو محصول کاهش قیمت را تجربه کردند.
در دورهای که قیمت انواع اقلام اساسی رشد قابل توجهی داشته و به عنوان مثال برنج خارجی طبق گزارش وزارت صمت بیش از دو برابر رشد قیمت داشته، قیمت پاییز طی یک سال حدود ۴۰ درصد ارزان شده است.
در میان محصولات کشاورزی، آفتابگردان روغنی با بیشترین افزایش قیمت مواجه شد، به طوری که قیمت آن در سال ۹۸ نسبت به ۹۷ بیش از ۱۸۰ درصد افزایش یافت و از سه هزار تومان به بیش از ۹ هزار تومان رسید.
پیاز در خرداد ماه امسال با افت قیمت حدود 40 درصدی، بیشترین کاهش قیمت یک ماهه را متحمل شده، در مقابل سیبزمینی در ماه مذکور رشد بیش از 13 درصدی داشته است.
متوسط قیمت قند و شکر در اردیبهشت ماه امسال نسبت به ماه قبل 25 درصد رشد کرده است، با این که قیمت پیاز در ماه گذشته نسبت به ابتدای امسال کاهش داشته اما این کالای مصرفی نسبت به اردیبهشت ماه سال 97 تورم 306 درصدی را تحمل میکند.