گرانی مواد غذایی در جهان چه دلایلی دارد؟ به نظر می‌رسد که هنوز تاثیرات جنگ در اوکراین و پدیده ال نینو بیشترین تاثیر را بر این بازار می‌گذارد، در حالی‌که نمی‌توان از اثر تغییرات آب و هوایی بر کشاورزی جهان هم چشم پوشید.
دادستانی تهران دستور جدیدی برای فروش پیازهای دپو شده در انبارهای سازمان تعاون روستایی اعلام کرد. بر اساس این دستور سازمان تعاون روستایی وزارت جهاد کشاورز مکلف به فروش ۴هزار و ۵۰۰ تن پیاز وارداتی رسوب شده حداکثر ظرف ۲۱ روز شد.
این روزها پیاز به نماد گرانی در بازار کالاها تبدیل شده است. در این میان وزیر کشاورزی «آمار اشتباه» را عامل اصلی روند فزاینده قیمت این محصول معرفی می‌کند. این در حالی است که به‌رغم کمبود پیاز در بازار و واردات آن، همچنان این کالا صادر می‌شود. اما سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس می‌گوید: پیاز به‌رغم تعرفه 180 درصدی در حال قاچاق است؛ چراکه کشورهای حاشیه خلیج فارس محصول ایران را در هر کیلو تا 110 هزار تومان می‌خرند.
این روزها پیاز به نماد گرانی در اقتصاد ایران تبدیل شده است. سیاست‌های دولت نیز به محرکی برای افزایش قیمت پیاز تبدیل شده است. اخیراً وزارت جهاد کشاورزی به سازمان حفظ نباتات کشور نامه‌ای ارسال کرده که نشان می‌دهد به‌رغم واردات پیاز، صادرات آن همچنان پابرجاست. پدیده‌ای که به عقیده بسیاری نشات‌گرفته از رانت ارز دولتی است. اما آیا ارز دولتی قیمت پیاز را افزایش داد؟
واردات پیاز با قیمت بالا در حالی که پیش از آن این محصول در حال صادرات با قیمت پایین‌تر بود منجر به این شد تا این نوع مدیریت در بازار عرضه و تقاضا مورد انتقاد بسیاری قرار بگیرد. حال بررسی بازار نشان می‌دهد، سیاست دولت مبنی بر واردات پیاز در حالی پیش از آن ایران اقدام به صادرات این محصول کرده بود، نتوانست قیمت پیاز را کاهش دهد و همچنان این محصول پرمصرف با قیمت بالا به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
سیاست صادراتی ایران در حوزه پیاز منجر به این شد که ایران از صادرکننده در مدت کوتاهی به واردکننده آن تبدیل شود؛ اتفاقی که ثمره آن افزایش قیمت پیاز و متضرر شدن مصرف‌کننده و صادرکننده بود. آیا با واردات این محصول دولت می‌تواند ترمز افزایش قیمت را بکشد؟
پس از افزایش قیمت پیاز و عبور آن از مرز 40 هزار تومان در هر کیلو، دولت عوارض صادراتی این محصول را تا 100 درصد افزایش داد. اما آیا صادرکنندگان مقصر گرانی پیاز هستند یا آن‌ها صرفاً هزینه بی‌تدبیری دولت را می‌پردازند؟
با شروع فصل زمستان باز هم قیمت پیاز نجومی شد. تا جایی که در برخی مناطق پیاز با قیمت بالاتری نسبت به موز عرضه می‌شود. این محصول نیز همچون دلار وارد کانال 40 هزار تومان شده است. در این بین صادرات پیاز و احتکار آن دلیل اصلی گرانی پیاز شناخته می‌شود.
وزیر جهاد کشاورزی روز گذشته اعلام کرد که صادرات چهار محصول کشاورزی اعم از گوجه، بادمجان، سیب‌زمینی و پیاز ممنوع است. حالا رئیس اتحادیه بارفروشان اعتقاد دارد این تصمیم باعث دورریز محصولات کشاورزی می‌شود. البته سخنگوی گمرک هم از لغو این دستور و احتمال افزایش تعرفه صادراتی خبر داد.
طبق اعلام سخنگوی گمرک ایران، نامه وزارت جهاد کشاورزی به گمرک در خصوص ممنوعیت صادرات چهار محصول با پیگیری‌های صورت گرفته و نظر شفاهی وزارت جهاد به گمرکهای اجرایی ابلاغ نشد و صادرات این محصولات در حال حاضر ممنوع نیست، ولی ممکن است تعرفه صادراتی افزایش یابد.
آب نیست اما کشاورزان مجبور شده‌اند هزاران تن پیاز و هندوانه را معدوم کنند که به معنای هدررفت ۳ میلیون لیتر آب در کشور است. معادل مصرف ۱۰ سال یک خانوار در کشور. آن هم در سالی که کشور با بحران بی‌آبی مواجه است. عضو اتاق بازرگانی خراسان رضوی می‌گوید: «همه اینها به بی‌برنامه بودن جهاد کشاورزی برمی‌گردد.»
در حالی‌که قیمت خرید تضمینی هرکیلوگرم پیاز فقط حدود ۶۰۰ تومان است کشاورزان می‌گویند که بهای تمام شده این محصول حدود دو هزار تومان می‌شود و همین موضوع موجب زیان سنگین کشاورزان شده است.
در حالی که در بهمن ماه روند قیمتی خوراکی‌ها رشد قابل توجهی داشته و خیار، بادمجان و موز به ترتیب ۴۷، ۳۷ و ۳۳ درصد گران شدند اما دو محصول کاهش قیمت را تجربه کردند.
در دوره‌ای که قیمت انواع اقلام اساسی رشد قابل توجهی داشته و به عنوان مثال برنج خارجی طبق گزارش وزارت صمت بیش از دو برابر رشد قیمت داشته، قیمت پاییز طی یک سال حدود ۴۰ درصد ارزان شده است.
