بودجه سال ۱۴۰۰ با چه میزان کسری مواجه خواهد شد؟ بودجه‌ای که به اذعان برخی از مسئولان به خودی خود بودجه‌ای تورم‌زا است، آیا از مسیر کسری بودجه نیز بار تورمی دیگری را به اقتصاد تحمیل خواهد کرد؟ تجارت نیوز در این گزارش به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.
به طور کلی کسری بودجه در شرایط تحریم‌ها یکی از دغدغه‌های جدی اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۰ است. تقریبا تمامی پیشبینیها نشان می‌دهد که دولت در سال ۱۴۰۰ با کسری بودجه مواجه خواهد شد و تنها اختلاف بر سر رقم آن است. پیشبینیها حاکی از آن است که رقم کسری بودجه امسال عددی بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود که اثرات تورمی را به دنبال خود می‌آورد.
با وجود این، راهکار عملیاتی از نگاه کارشناسان کاهش هزینه‌های جاری و جلوگیری از مصارف غیر ضرور توسط دولت برای جلوگیری از کسری بودجه فزاینده در سال آینده است.
اما در این مدت لایحه بودجه ۱۴۰۰ چند باری میان بهارستان‌نشینان و دولتی‌ها در رفت و آمد بود تا اصلاحات مورد نظر روی آن انجام گیرد و اثرات تورمی آن تعدیل شود. چندی پیش سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اصلاحات بودجه ۱۴۰۰ توسط دولت اعلام کرد که کاهش کسری تراز عملیاتی به میزان ۳۵ هزار میلیارد تومان، ۴۰ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی در هزینه‌ها، تامین کسری عملیاتی به میزان ۵۰ هزار میلیارد تومان و تقریبا ۱۶ درصد کاهش انتشار اوراق از جمله اصلاحات انجام گرفته بوده است.
کسری بودجه به چه وضعی اطلاق می‌شود؟
کسری بودجه زمانی رخ می‌دهد که دولت منابع کافی برای هزینه‌های خود نداشته باشد اما حاضر نمی‌شود از هزینه‌های خود کم کند. بر این اساس منفی شدن تراز درآمدها و هزینه‌ها در طول اجرای یک سال قانون بودجه را کسری بودجه می‌نامند. کسری بودجه یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد ایران در سال‌های گذشته بوده است که در سال آتی هم تداوم خواهد داشت. در سال‌های گذشته روش‌هایی که برای جبران کسری بودجه به کار گرفته شده است که عمدتا مسیر‌های تورم زا بوده است و باعث تحمیل هزینه‌های مختلف به اقتصاد شده است.
تقریبا تمامی پیشبینیها نشان می‌دهد که دولت در سال جاری با کسری بودجه مواجه خواهد شد و تنها اختلاف بر سر رقم آن است. پیشبینیها حاکی از آن است که رقم کسری بودجه امسال عددی بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود که اثرات تورمی را به دنبال خود می‌آورد.
پیش‌بینی رقم کسری بودجه ۱۴۰۰
در ماه‌های گذشته کارشناسان نسبت به کسری بودجه شدید و اثرات آن بر تورم سال ۱۴۰۰ هشدار دادند و اعلام کردند در صورتی که در سال ۱۴۰۰ تحریم‌ها ادامه پیدا کند و کسری بودجه شدید اتفاق بیفتد باید منتظر تورم بالای ۵۰ درصد بود که شکاف عمیقی با نرخ تورم هدف‌گذاری شده توسط بانک مرکزی دارد. (بانک مرکزی برای سال ۹۹ و سال ۱۴۰۰ رقم ۲۲ درصد را به عنوان هدف سیاستی تورمی تعریف کرده است.)
اما در مورد میزان کسری بودجه سال آتی کارشناسان و بازوهای مشورتی و پژوهشی دستگاه‌های اجرایی و مجلس پیش‌بینی‌های مختلفی را اعلام کرده‌اند. برخی از کارشناسان معتقدند که کسری بودجه دولت در سال آینده رقمی در حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود. این در حالی است که مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی رقم کسری بودجه سال ۱۴۰۰ را ۱۸۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرد.
البته این سناریویی است که برای خوشبینانه‌ترین حالت پیش‌بینی شده است. وجود این میزان کسری بودجه برای امسال طبیعتا منجر به افزایش پایه پولی و دامن زدن به نقدینگی می‌شود که در چند سال گذشته رشدی فزاینده داشته است. مطابق آنچه بازوی پژوهشی مجلس برآورد کرده است که این رقم کسری بودجه می‌تواند زمینه رشد ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومانی نقدینگی را به دنبال داشته باشد.
راه‌هایی برای خنثی‌سازی کسری بودجه
یکی از راه‌های کارشناسی برای جبران کسری بودجه افزایش درآمدهای مالیاتی است. این کار می‌تواند از طریق ایجاد پایه‌های جدید مالیاتی اتفاق بیفتد. در عین حال کاهش معافیت‌های مالیاتی و مقابله با فرارهای مالیاتی که تجارت نیوز پیش از این در گزارشی به تفصیل به جزییات آن پرداخته بود، می‌تواند یکی دیگر از راهکارها باشد.
اما پرسش اصلی این است که در این شرایط آیا امکان افزایش پایه‌های مالیاتی و مالیات‌ستانی بیشتر از مردم و کسب و کارهای خرد وجود دارد یا خیر؟ تجربه نشان داده است که معمولا دولت‌ها در ایران، به جای جلوگیری از فرارهای نجومی مالیاتی و کاهش معافیت‌های این بخش، فشار مالیاتی را به بخش‌های خرد بیشتر میکنند.
البته به غیر از جبران کسری بودجه از مسیر سیاست‌های مالیاتی، دولت‌ها در سال‌های گذشته راه‌های دیگری را هم همواره آزموده اند که اثرات منفی بر اقتصاد برجای گذاشته است. یکی از راهکارهایی که دولت‌ها برای جبران کسری بودجه‌شان در دستور کار قرار می‌دهند، استقراض از بانک مرکزی بوده که این کار اصطلاحا همان چاپ پول است، روشی که به افزایش پایه پولی و نقدینگی منجر می‌شود که نتیجه چنین سیاستی به طور معمول تورم است.
برخی از کارشناسان معتقدند که کسری بودجه دولت در سال آینده رقمی در حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود. این در حالی است که مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی رقم کسری بودجه سال ۱۴۰۰ را ۱۸۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرد.
همچنین روش دیگر استفاده از منابع صندوق توسعه ملی است که در واقع به مانند همان استقراض از بانک مرکزی عمل می‌کند و پایه پولی و نقدینگی را افزایش می‌دهد. ضمن آنکه منابع صندوق توسعه ملی باید صرف توسعه زیرساخت‌ها شود و نه هزینه‌های جاری.
برای مطالعه مطالب تحلیلی بیشتر در خصوص اقتصاد ایران صفحه آکادمی تجارت‌نیوز رادنبال کنید.
دیدی وقتی به یه بچه هی میگی دست نزن به اون بخاری میسوزی، ولی اون هی به کارش پافشاری میکنه و میخواد دستش رو به بخای بزنه، تو ام عصبانی میشی و میگی اصلا بزن تا دستت بسوزه
اینجا هم میگم امیدوارم این تورمه به وجود بیاد و رئیس جمهور بعدی انشاءالله آقای قالیباف یا آقای رئیسی خواهد بود
اون موقع مردم میفهمن که نباید دستشون رو به بخاری میزدن
بهتر است در هزینه های دولت و البته هزینه های نهاد های غیر دولتی که در بودجه عمومی تاثیر گذار هستند تجدید نظر بشود و تعدیل بشود. از طرفی کسب در آمد از طریق رفع تحریم ها یا دور زدن تحریم ها یک گزینه بسیار جدی باشد.
هر سال که قراره بودجه تعیین بشه ارگانهای دولتی باید مخارج سال بعد رو تخمین بزنند اونا هم یه طوماری از هزینه ها درست میکنند سال بعد هم مدیرا به زیر دست ها میگم هر جور شده هزینه کنید که سال بعد هم بودجه بگیریم هیچ نظارتی هم ندارن این میشه داستان کسر بودجه
همه کارها شون مثل خیابون کشی وبلوارهای اول شهر هست که باید ده کیلومتر راه اضافه بروی تا به دوربرگردان برسی وهمونقدربرعکس برای سوختگیری
کدام کسر بودجه اینهمه جریمه کرونایی ماشینها بودجه ده سال آینده تامین شده که
ده ها سازمان عریض و طویل با بودجه های انچنانی وجود دارد که بود و نبود آنها برای نود و نه درصد جامعه فایده ای ندارد که می توان تنها با چند درصد از کم کردن بودجه آنها توازونی در بودجه بوجود آورد که تورم نیز به مردم خصوصا قشر کارگر و بازنشسته فشار وارد نکند.
اگرکسری نداشته باشند جای تعجب وسوال هست اینکه دارند به وظیفه ذاتی خودشون عمل کردند
هر چی یادما میاه طی این چهل سال کسری بودجه بوده ، منتهی مانند کسی است که هر سال وام می گیره و با توجه به بی ارزش شدن پول ملی و تورم قسط وام بی ارزش می شه. کسری بودجه زمانی خودش نشان می ده که پول ملی ارزشش خود را حفظ کند.
پول این کشور یا باتصمیمات اشتباه ونامعقول مسئولین به هدرمیره پس کوه پول هم که باشه تموم میشه ومشکلات سرجاشون میمونن
یک مرز نشین لااقل باید برنج یا میوه که وارد میشه بدون تعرفه گمرکی وعوارض ووو بتونه استفاده کنه ولی کسی که درنقطه ثفرمرزی زندگی میکنه میوه یا برنج یا هرچی که ازهمون مرز وارد میشه باید به مرکز شهرستان برسه ودوباره با همه هزینه های اضافی وکرایه حملونقل برگرده به روستای مرزی .همه کاراشون مثل بلوار کشی خیابون هست بخواهی بنزین بزنی برای بریدگی باید ده لیتر بسوزونی تا بیست لیتر بنزین بزنی. این نظرات رومسئولان بلند پایه وپایه کوتاه هیچکدوم نمیبینند ممنونم از رسانه
پرداخت حقوق و مزایای یک کارمند معمولی شرکتهای دولتی بین ۱۵ تا ۴۵ میلیون تومن است و حقوق و مزایای مدیران شرکتهای دولتی بین ۴۰ تا ۱۵۰ میلیون تومن
این حرفها چیه من با مدرک فوق لیسانس 20 سال هم هست تو شهرداری کار میکنم امسال شده 7م تومان ساعت 5.30 صبح میرم 5.30 دقیقه عصر میرسم خونه روزی حدودا 40هزار هم کرایه میدم یک غذا هم میخورم حدودا روزی 60تومانش میره 15میلیون مال از ما بهترون با مدرک سیکل یا دیپلم هست دکترا و فوق لیسانس بدون پارتی پرش 7 یا 8 میگیره تازه اقای ریس با مدرک دیپلم با 6 سال سابقه تکون هم بخوری کسری حقوق میزنه و یک دفعه میاد بالای سرت میگه گشنم هست زحمت بکش یک املت بزن بخوریم فلانی هم بگو بره نون بگیره در اخر هم حراست رد میشه میبینه پشت میزت نیستی دو روز هم اون کسری حقوق میزنه
مدیران اره ولی کارمندان نه چون هر ساله از کارمندان فقط گرفتن ولی رو مدیران دستشون کوتاه بوده.
8 سال دفاع مقدس بارش روی دوش مردم عادی و زیر خط فقر بود. حالا هم جنگ سرد اقتصادی رو همین قشر بدوش میکشن با همین سرعت پیش برین خدا بداد این ملت برسه فقط
دقیقا درست میگی خودمون نون نداشیم بخوریم بعد پدرم کار میکرد و مادرم با پولش کنسرو میخرید میفرستاد جبهه یادمه دلم لک زده بود برای کنسرو لوبیا تا سال 67
خدای دمشون گرم روحشون شاد چه انسانهایی بودن کلا ادم های اون زمان به انسانهای امروزی 1000 درصد فرق داشتن با اینکه پول نداشتیم ولی خوشحال بودیم و همه به هم بدون توقع کمک میکردن بدرم درامدش کم بود ولی پولش برکت داشت و با یک پیکان 9 نفر رفتیم مشهد حالا تو سوناتا 4 نفر جا نمیشیم و غر میزنیم
واقعا درست میگن انسان با خاطراتش زنده هست