به گزارش تجارت نیوز، در جهانی که با چالش‌های فزاینده‌ای چون بحران اقلیمی، رشد سریع فناوری‌های پرمصرف انرژی و ناآرامی‌های ژئوپلیتیکی روبه‌روست، مسیر گذار به سمت انرژی‌های پاک بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. تازه‌ترین گزارش سالانه اندیشکده امبر در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشید، باد و برق‌آبی موفق شدند رکورد جدیدی را با تأمین ۳۲ درصد از برق جهان به ثبت برسانند. این دستاورد، گامی بلند در مسیر کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و افزایش امنیت انرژی جهانی محسوب می‌شود.
رشد تقاضا برای برق؛ از هوش مصنوعی تا گرمایش زمین
طبق داده‌های امبر، تقاضای جهانی برای برق در سال ۲۰۲۴ حدود ۴ درصد رشد داشته است. این افزایش نه‌تنها ناشی از رشد اقتصادی و جمعیتی، بلکه به‌طور ویژه متأثر از رشد مراکز داده، فناوری هوش مصنوعی، خودروهای برقی و پمپ‌های حرارتی بوده است. به گفته تحلیلگران، این فناوری‌های نوین به تنهایی ۰.۷ درصد از رشد تقاضای برق جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
در کنار آن، موج‌های گرمای شدید و بی‌سابقه که سال ۲۰۲۴ را به گرم‌ترین سال ثبت‌شده در تاریخ تبدیل کردند، نیاز به سرمایش را به شدت افزایش دادند. این مسئله نیز به تنهایی باعث اضافه شدن ۲۰۸ تراوات‌ساعت (TWh) یا ۰.۷ درصد دیگر به مصرف جهانی برق شد.
انرژی های تجدیدپذیر در صدر؛ رکوردی فراتر از سال ۲۰۲۳
در حالی که سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از ترکیب برق جهانی در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۰ درصد بود، این عدد در سال ۲۰۲۴ به ۳۲ درصد افزایش یافت. این رشد با تولید ۸۵۸ تراوات‌ساعت برق بیشتر از سال قبل همراه بود؛ عددی که معادل کل مصرف سالانه برق بریتانیا و فرانسه است.
به گفته بروس داگلاس، مدیرعامل اتحادیه جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر: «با وجود چالش‌های اقتصادی و سیاسی جهانی، صنعت انرژی‌های پاک توانست با قدرت پیش برود و تولیدی بی‌سابقه را وارد شبکه جهانی کند.»
این دستاورد نه تنها نشان‌دهنده پتانسیل بالای انرژی‌های تجدیدپذیر است، بلکه نشان می‌دهد این منابع می‌توانند در شرایط بحرانی جهانی نیز پاسخگوی نیاز فزاینده انرژی باشند.
امنیت انرژی؛ محرک اصلی تقاضای جدید برای انرژی‌های پاک
یوان گراهام، تحلیلگر ارشد در امبر، در گفت‌وگو با رویترز تأکید کرده است که امنیت انرژی به یکی از اولویت‌های اصلی دولت‌ها تبدیل شده است. او هشدار داده که تنش‌های ژئوپلیتیکی مانند جنگ تجاری و تعرفه‌های گسترده‌ای که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعمال کرده، نه تنها بازار انرژی را تحت تأثیر قرار داده‌اند، بلکه نگرانی‌هایی درباره احتمال رکود جهانی ایجاد کرده‌اند.
به گفته گراهام: «در چنین فضایی، کشورهای جهان بیش از گذشته به دنبال توسعه منابع داخلی انرژی پاک مانند خورشید و باد هستند تا از وابستگی به منابع وارداتی پرهیز کنند.»
این نگاه راهبردی نه تنها به تقویت استقلال انرژی کشورها کمک می‌کند، بلکه مسیر رشد پایدارتر و امن‌تری را در سطح جهانی ترسیم می‌کند.
وضعیت منابع انرژی دیگر؛ گاز و هسته‌ای در حاشیه
در همین حال، نیروگاه‌های گازی همچنان سهم قابل‌توجهی از تولید برق جهانی را دارند و در سال ۲۰۲۴ ۲۲ درصد از برق جهان را تأمین کردند؛ عددی که نسبت به سال گذشته تقریباً ثابت مانده است.
در سوی دیگر، سهم انرژی هسته‌ای با اندکی کاهش نسبت به سال گذشته از ۹.۱ درصد به ۹ درصد رسیده است؛ موضوعی که می‌تواند ناشی از هزینه‌های بالای نگهداری، پیچیدگی فنی و چالش‌های اجتماعی این نوع انرژی باشد.
گزارش تازه امبر تصویری روشن و امیدبخش از آینده انرژی جهان ترسیم می‌کند. در شرایطی که مصرف برق با شتابی بی‌سابقه به سمت افزایش حرکت می‌کند، انرژی‌های تجدیدپذیر توانسته‌اند سهم بی‌سابقه‌ای از تولید جهانی برق را به خود اختصاص دهند. رکورد ۳۲ درصدی برق پاک، نشان از آمادگی جهان برای ورود به یک عصر جدید انرژی دارد؛ عصری که در آن منابعی مانند خورشید، باد و آب در محور تأمین انرژی قرار دارند.
همزمان، مسائل ژئوپلیتیکی و فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی چالش‌های جدیدی را پیش روی صنعت انرژی گذاشته‌اند. اما اگر دولت‌ها و سیاست‌گذاران به درستی عمل کنند و سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام دهند، آینده‌ای روشن با انرژی‌های پایدار نه تنها ممکن، بلکه در دسترس خواهد بود.
