به گزارش تجارت نیوز، در جهانی که به سرعت به سوی انرژی‌های پاک و پایدار در حرکت است، صنعت خودروهای برقی یکی از ستون‌های تحول در حوزه حمل‌ونقل به شمار می‌رود. از اروپا تا آمریکا، بسیاری از کشورها در حال کنار گذاشتن سوخت‌های فسیلی و جایگزینی خودروهای الکتریکی هستند.
اما در استرالیا، با وجود زیرساخت‌های مناسب و شرایط مساعد، صنعت خودروهای برقی هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را پیدا کند. چرا؟ چه چیزی باعث شده است که فروش خودروهای الکتریکی در استرالیا نه تنها رشد نکند، بلکه کاهش یابد؟
رکود فروش در بازاری که باید شکوفا می‌شد
در ماه آوریل ۲۰۲۵، تنها ۶۰۱۰ دستگاه خودرو برقی در استرالیا فروخته شد؛ رقمی که تنها ۶.۶ درصد از کل فروش خودرو را شامل می‌شود. این آمار در مقایسه با ماه مارس کاهش داشته و زنگ خطری جدی برای صنعت محسوب می‌شود. این در حالی است که کشورهایی مانند نروژ، ایسلند و حتی آلمان، سهم بازار خودروهای برقی را به بالای ۳۰ درصد رسانده‌اند.
این کاهش در شرایطی رخ داده است که زیرساخت شارژ در کشور نسبت به گذشته به طرز چشمگیری بهبود یافته و مدل‌های متنوعی از خودروهای برقی با قیمت‌های رقابتی در بازار موجود هستند. پس چرا مردم هنوز تمایل کافی برای خرید این خودروها ندارند؟
عامل پنهان رکود: سیاست‌های ضعیف یا بازاریابی ناکارآمد؟
برخی مدیران صنعتی، از جمله تونی وبر، مدیرعامل اتاق فدرال صنایع خودروسازی استرالیا (FCAI)، حذف معافیت‌های مالیاتی از خودروهای هیبریدی شارژی (PHEV) را علت کاهش تقاضا می‌دانند. اما واقعیت این است که این سیاست از ابتدا تاریخ انقضا داشته و بازار فرصت برنامه‌ریزی برای آن را داشته است.
از سوی دیگر، کاهش قیمت در برخی برندهای خودروهای برقی هم نتوانسته فروش را بالا ببرد. این نشان می‌دهد مشکل اصلی، قیمت نیست، بلکه نبود انگیزه و تقاضای واقعی مصرف‌کنندگان است. حتی اگر خودروها ارزان‌تر شوند، تا زمانی که خریدار نداند چرا باید تغییر کند، تغییری در رفتار بازار ایجاد نخواهد شد.
بازار استرالیا: بهشت بالقوه برای خودروهای برقی
استرالیا از نظر زیرساخت‌ها، شرایط بسیار خوبی برای رشد خودروهای برقی دارد:
- بیش از ۷۵ درصد خانه‌ها مستقل و دارای پارکینگ اختصاصی هستند که امکان شارژ راحت در خانه را فراهم می‌کند.
- حدود ۳۲ درصد از خانوارها پنل خورشیدی دارند و این عدد همچنان در حال رشد است، به‌ویژه در ایالت‌های کوئینزلند و نیو ساوت ولز.
- میانگین مسافت رانندگی روزانه تنها ۳۳.۱ کیلومتر است؛ رقمی که با شارژ خانگی ساده هم به راحتی تأمین می‌شود.
- شبکه شارژ عمومی در حال گسترش است؛ از جمله ایستگاه‌های شارژ سریع در بزرگراه‌ها و مناطق شهری.
بنابراین مشکل زیرساخت نیست، مشکل جای دیگر است: شکاف میان پذیرندگان اولیه و اکثریت جامعه.
عبور از شکاف فناوری؛ کاری که هنوز انجام نشده
محقق آمریکایی «جفری مور» در دهه ۹۰ میلادی نظریه‌ای مطرح کرد که همچنان یکی از اصول مهم در بازاریابی فناوری است: بین «پذیرندگان اولیه» (Early Adopters) و «اکثریت زودهنگام» (Early Majority) یک شکاف روانی وجود دارد. پذیرندگان اولیه، فناوری جدید را به خاطر خود فناوری می‌خواهند؛ آنها چالش را دوست دارند و در صف اول نوآوری می‌ایستند. اما اکثریت مصرف‌کنندگان فقط یک چیز می‌خواهند: راحتی، سادگی و اثبات‌شده بودن.
در حال حاضر، صنعت خودروهای برقی استرالیا هنوز در حال بازاریابی برای پذیرندگان اولیه است؛ آن هم در حالی که این گروه، خودروهایشان را قبلاً خریده‌اند. ما برای عبور از این شکاف، باید داستانی جدید تعریف کنیم.
بازاریابی ضعیف یا نادرست؟
صنعت خودروسازی استرالیا در سال ۲۰۲۴، بیش از ۶۷۶ میلیون دلار برای بازاریابی هزینه کرده است. این عدد نشان می‌دهد که پول کافی وجود دارد، اما نحوه استفاده از آن اشکال دارد. تبلیغات خودروهای برقی غالباً بر مشکلات شارژ، فناوری پیچیده یا صرفه‌جویی‌های عددی تمرکز دارد، نه بر احساس، سبک زندگی و آرمان‌هایی که یک خودرو الکتریکی می‌تواند به همراه داشته باشد.
صنعت خودروسازی در دهه‌های گذشته موفق شده سبک زندگی SUV را خلق و به مردم بفروشد؛ در حال حاضر، بیش از ۵۶ درصد از فروش خودروها در استرالیا مربوط به SUV است- خودرویی که سه دهه پیش به سختی در خیابان‌ها دیده می‌شد. این موفقیت با فروختن «رویا» حاصل شد، نه با مشخصات فنی.
خودروهای برقی نیاز به چنین روایتی دارند: زندگی ساده‌تر، رانندگی بی‌صدا، هوای پاک‌تر، آزادی از بنزین و صف‌های پمپ بنزین. باید داشتن خودروی برقی را به یک تجربه خواستنی و الهام‌بخش تبدیل کرد.
آینده صنعت: تغییر نگاه، نه فقط تکنولوژی
به نقل از thedriven، با ورود قوانین جدیدی مانند استانداردهای صرفه‌جویی سوخت (NVES)، جریمه‌هایی تا سقف ۲.۹ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۹ برای خودروسازان پیش‌بینی شده است. بنابراین فروش خودروهای برقی، فقط یک انتخاب نیست، بلکه برای خودروسازان یک ضرورت اقتصادی هم هست.
اما قبل از آنکه دولت یا مالیات‌دهندگان دوباره هزینه کنند یا یارانه‌های بیشتر ارائه دهند، بهتر است صنعت یک قدم به عقب بردارد و به سؤال اصلی پاسخ دهد: چرا مصرف‌کننده استرالیایی هنوز به خودرو برقی علاقه‌مند نیست؟
شاید وقت آن رسیده که صنعت، بودجه‌های عظیم بازاریابی را از رقابت بین برندها خارج کند و به تبلیغ و ترویج خود مفهوم «زندگی با خودروی برقی» اختصاص دهد. آینده این صنعت، نه فقط به تعداد ایستگاه‌های شارژ یا قیمت باتری‌ها، بلکه به توانایی ما در الهام‌بخشیدن به مردم برای تغییر سبک زندگی بستگی دارد.
در شرایطی که جهان به سمت آینده‌ای سبزتر و پاک‌تر در حال حرکت است، استرالیا با داشتن زیرساخت مناسب، آفتاب فراوان، خانه‌های مستقل و مسافت‌های رانندگی کوتاه، می‌تواند به یکی از پیشگامان صنعت خودروهای برقی تبدیل شود. اما این اتفاق تنها زمانی رخ می‌دهد که صنعت خودرو بتواند با بازاریابی هوشمندانه و هم‌افزایی جمعی، احساس، اشتیاق و هیجان را به مخاطب منتقل کند.
خودروهای برقی فقط وسیله حمل‌ونقل نیستند، بلکه نمادی از آینده‌ای بهتر هستند؛ آینده‌ای که باید آن را با الهام، نه با اجبار به مردم عرضه کرد.
