در یکی از جنجالیترین پروندههای تاریخ اقتصاد فناوری، پرداخت ۵۶ میلیارد دلاری پاداش به ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، به دیوان عالی دلاور رسیده است. این دعوا که از سال ۲۰۱۸ آغاز شد، نه تنها آینده مالی ماسک را رقم میزند، بلکه اعتبار دلاور به عنوان بهشت حقوقی شرکتها را نیز به چالش کشیده است.
در حالی که جهان به دنبال روشهای نوین و مقرونبهصرفه برای تولید انرژی پاک است، دانشمندان چینی با معرفی یک فناوری جدید گامی مهم در این مسیر برداشتهاند. محققان دانشگاه هوانوردی و فضانوردی نانجینگ (NUAA) موفق به ساخت نوعی ژنراتور هیدروولتائیک شناور شدهاند که میتواند انرژی حاصل از برخورد قطرات باران را به برق تبدیل کند. آن هم بدون نیاز به زمین و تجهیزات سنگین.
در دههای که تحول انرژی و پایداری محور اصلی رقابتهای جهانی شده، خودروهای برقی به نمادی از آیندهی صنعت حملونقل تبدیل شدهاند. در این میان، چین با سرعتی شگفتانگیز از یک بازیگر جدید به رهبر جهانی این انقلاب تبدیل شده است؛ در حالی که ایالات متحده و کانادا با سیاستهای حمایتی و تعرفههای سنگین سعی در کند کردن ورود رقبای چینی دارند.
کانادا پس از یک دهه سرمایهگذاری ۱۵۸ میلیارد دلاری در اقتصاد سبز، تنها ۶۸ هزار شغل جدید ایجاد کرده؛ هزینهای معادل ۲.۳۲ میلیون دلار به ازای هر شغل. گزارش تازه موسسه فریزر نشان میدهد وعدههای جاستین ترودو برای «رشد سبز» محقق نشده و حالا دولت مارک کارنی با چالش تعادل میان محیط زیست و رقابتپذیری روبهروست. در ادامه، جزئیات این ناکامی بزرگ را بخوانید.
در شرایطی که سیاستهای جهانی در حوزه محیط زیست با چالشهایی جدی روبهروست و دونالد ترامپ با رویکردی ضد محیطزیستی دوباره وارد میدان سیاست آمریکا شده است، بازار سهام برخلاف انتظار حرکت کرده است. سرمایهگذاران سبز که سالها از عملکرد ضعیف سهام شرکتهای انرژی پاک رنج میبردند، اکنون شاهد یکی از بهترین بازدهیهای چند سال اخیر خود هستند.
پس از سالها انتظار و وعدههای متعدد، رویدادی تاریخی در قلب قاهره رقم خورد. موزه بزرگ مصر، پروژهای که از آن بهعنوان رویای فرهنگی قرن یاد میشود، سرانجام افتتاح شد تا نهتنها میراث کهن فراعنه را به نمایش بگذارد، بلکه نماد نوسازی و آیندهنگری فرهنگی مصر نیز باشد.
محمد باغانی - هر روز، تهران هزاران تن زباله را در آرادکوه دفن میکند؛ در حالی که در شهرهایی مانند کپنهاگ، وین و آمستردام، همین «زباله» به برق، گرما و درآمد تبدیل میشود.
وقتی صحبت از خودروهای برقی (EV) میشود، ذهن اغلب مردم فورا به سمت نامی چون تسلا (Tesla) میرود. اما در پشت صحنه، غولی دیگر با سرعتی بیسروصدا در حال تغییر موازنه قدرت در صنعت خودروهای برقی است. شرکت BYD (Build Your Dreams) از چین.
در آستانهی انقلاب باتریهای خودروهای برقی، سه غول جهانی بیامو، سامسونگ SDI و سالید پاور با اتحادی استراتژیک، فناوری باتریهای تماما جامد (ASSB) را از آزمایشگاه به جاده میآورند.
محمد باغانی - بحران آب در ایران، فراتر از یک هشدار زیستمحیطی، به تهدیدی اقتصادی و امنیتی تبدیل شده و صنایع آببر مانند فولاد و پتروشیمی را در دل کویرها به چالش کشیده است. آیا راه نجات این صنایع در دستیابی به بازچرخانی کامل آب با فناوریهای پیشرفته است یا مهاجرت به سواحل برای بهرهبرداری از منابع دریایی؟
در سکوت گرمای فزاینده، در میان دود آتشسوزیهای بیپایان و در هر نفس آلودهای که میلیونها انسان میکشد، تغییرات اقلیمی دیگر پیشبینیِ دور از دسترس نیست. بلکه واقعیتی خونین و فوری است. این بحران، که روزبهروز جان صدها هزار نفر را میگیرد، دیگر تنها مسئلهای زیستمحیطی یا علمی محسوب نمیشود؛ بلکه به بحرانی انسانی و جهانی تبدیل شده که سلامت، امنیت و بقای انسانها را در معرض خطر جدی قرار داده است.
مصر، جایی که اهرام ۴۵۰۰ ساله هنوز ایستادهاند، حالا با افتتاح «موزه بزرگ مصر» (GEM) یک شاهکار دیگر آفریده: بزرگترین موزه یک تمدن در جهان که ۱۰۰ هزار اثر باستانی را در خود جای داده و ۱۰۰ درصد انرژیاش را از خورشید میگیرد.
با رشد بیسابقه هوش مصنوعی و افزایش تقاضا برای پردازش داده، جهان وارد مرحله جدیدی از رقابت انرژی شده است. مراکز داده، که موتور محرک اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی محسوب میشوند، دیگر با برق شبکههای سنتی و انرژیهای تجدیدپذیر بهتنهایی قابلپشتیبانی نیستند. نتیجه؟ بازگشت انرژی هستهای، اما نه در قالب نیروگاههای عظیم قدیمی، بلکه با راکتورهای کوچک مدولار (SMR) که وعده تامین برق پایدار، پاک و قابلمقیاس برای جهان دیجیتال را میدهند.
محمد باغانی - ایران سالانه بیش از ۳.۵ میلیون تن پلاستیک مصرفی تولید میکند، اما تنها کمتر از یکچهارم آن بازیافت میشود. فرصتی عظیم که میتواند بیش از ۲ میلیارد دلار ارزش افزوده و هزاران شغل جدید ایجاد کند، اما به زبالهای دفنشده تبدیل شده است. این «طلای کثیف» زیر خاک تهران و شهرهای دیگر، نه تنها اقتصاد را از رونق محروم کرده، بلکه بحران آلودگی را تشدید میکند.
محمد باغانی - در دنیای امروز که بحران کمبود آب، بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک، به چالشی جهانی تبدیل شده، بازچرخانی پساب شهری و صنعتی نه تنها راهکاری علمی برای حفظ منابع آبی است، بلکه فرصتی برای خلق ارزش اقتصادی و حفاظت از محیطزیست به شمار میرود. تجارب موفق بینالمللی، از سن آنتونیو تا بنگلور، نشاندهنده قدرت تلفیق فناوری نوین، پایش دقیق و مدیریت هوشمند در تبدیل پساب به منبعی پایدار است.
تویوتا در نمایشگاه خودروی توکیو ۲۰۲۵ با رونمایی از کرولای برقی، IMV Origin کمهزینه و لندکروز FJ نوستالژیک، استراتژی چندمسیرهی خود را به نمایش گذاشت: ترکیب سنت ژاپنی با فناوریهای برقی، هیبریدی و کاربردی برای فتح بازارهای جهانی و دورافتاده.
در دل تحولات چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی، جایی که خورشید جنوب این کشور به منبع بیپایان انرژی پاک تبدیل میشود، شرکت اماراتی مصدر با بردن دو پروژه غولپیکر خورشیدی به ظرفیت ۲ گیگاوات در نجران و الدرب، موجی از امید را در مسیر کربنزدایی خاورمیانه برانگیخت. این پیروزی نه تنها وابستگی به نفت را به چالش میکشد، بلکه نمادی از همکاری برادرانه امارات و عربستان برای آیندهای سبزتر است. جایی که هر پرتو خورشید، گام دیگری به سوی پایداری است.
در حالی که قوانین سختگیرانه زیستمحیطی صنعت کشتیرانی را به چالش میکشد، رولز رویس با آزمایش موفق اولین موتور دریایی پرسرعت متانولی جهان، دریچهای به سوی حملونقل دریایی بدون کربن گشوده است.
در عصر گذار به حملونقل پاک، بازیافت باتری های خودروهای برقی به چالشی جهانی تبدیل شده است. کانادا با ابتکار نیسان و لیتیون (Lithion Technologies)، پیشتاز فناوری هیدرومتالورژی مبتنی بر آب است که بیش از ۹۵ درصد مواد حیاتی را بازیابی میکند و اقتصاد چرخشی را تقویت مینماید.
