بر اساس گزارش بلومبرگ، روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت ایران به دور از آمار رسمی به چین صادر میشود. در 9 ماه نخست سال 2024، حدود 350 میلیون بشکه نفت در شبهجزیره مالزی کشتی به کشتی شده که ارزشی بالغ بر 20 میلیارد دلار دارد.
به دنبال روی کار آمدن دونالد ترامپ و مواجهه دوباره ایران با افزایش تحریمها، موضوع کاهش مشتریان نفتی نیز دوباره بر سر زبانها افتاده است. در تازهترین اقدام، یکی از پالایشگاههای مستقل چینی، نفت آفریقا را جایگزین نفت ایران کرده است.
تشدید بحران کمبود گاز، انتظارات برای توجه ویژه دولت به جذب سرمایه در این حوزه را بالا برده است. اما ناترازی و کمبود گاز نهتنها در روزهای سرد امسال مسجل است، بلکه منابع حساب سرمایهگذاری نفت و گاز در لایحه بودجه سال آینده هم نامشخص مانده تا از همین حالا تشدید ناترازی گاز در سال آینده هم پیشبینیپذیر باشد. به نظر میرسد تنظیمکنندگان لایحه بودجه نتوانستهاند به تخمین دقیقی از منابع و سرنوشت درآمدهای نفتی و گازی در سال آینده داشته باشند.
موضوع تخفیف نفتی دیگر بر همگان آشکار است. مناقشه اکنون بر سر میزان تخفیف است. حمید حسینی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفتی در گفتوگو با تجارتنیوز تخفیف مستقیم نفت را حدود سه دلار برآورد میکند. این به معنای تخفیف 135 میلیون دلاری در ماه است!
دور زدن تنگه هرمز، رویای دیرینه ایران بوده است. گزارش جدید موسسه کپلر نشان میدهد که ماه گذشته، بالاخره بخشی از صادرات نفت ایران از طریق مسیری به جز تنگه هرمز محقق شده است.
رویترز در گزارشی اعلام کرده که چین در سه ماه اخیر، روزانه به طور متوسط بیش از نیم میلیون بشکه نفت از ایران خریده است. یعنی حدود ۱۵ میلیون بشکه نفت در ماه. نکته مهم این است که ایران مجبور است برای فروش نفت خود به چین تخفیف بدهد.
تحریمهای نفتی علیه ایران پس از حمله موشکی ایران به اسرائیل تشدید شدند. تحریمهایی که گرچه برخی مسئولان و حتی کارشناسان آن را نمادین یا فرمالیته میدانند، اما باز هم گره سفره مردم را تنگتر خواهند کرد.
محرمانگی آماری مانند میزان صادرات نفت و درآمدهای حاصل از آن، از مواردی است که ضربههای سنگینی به اقتصاد ایران وارد کرده است. تا جایی که دیوان محاسبات کشور نیز از روند غیرشفاف بودن ارائه آمار از سوی وزارت نفت انتقاد کرده است.
در پی حملات اسرائیل به لبنان و افزایش مناقشات در خاورمیانه، سرمایهگذاری در ایران تحریمشده با ریسک بیشتری مواجه شده است. آیا این اتفاقات منجر به عقبنشینی خارجیها، بهویژه چین، از سرمایهگذاری در ایران میشود؟