طرح مالیات بر عایدی سرمایه نه بر اساس منطق درآمدی، بلکه بیشتر با هدف تنظیم‌گری و کنترل بازارها و جلوگیری از سوداگری‌های مخرب و غیرشفاف تهیه و تدوین شده است. با وضع این مالیات بر خرید و فروش مکرر مسکن در کشور، «تقاضای سوداگرانه» که یکی از عوامل افزایش قیمت مسکن در کشور است، کاهش خواهد یافت.
بر اساس طرح مالیات بر عایدی سرمایه 4 گروه مشمول این نوع مالیات هستند. این چهار گروه شامل املاک (سرقفلی)، وسایل نقلیه، طلا و فلزات گران‌بها و انواع ارز می‌شوند.
تا دو ماه آینده قرار است طرح مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس بررسی و تصویب شد. این طرح هم به‌مانند دیگر طرح‌های اقتصادی دارای موافقان و مخالفانی است. اما به نظر می‌رسد انچه منتقدان می‌گویند به واقعیات اقتصادی ایران نزدیک‌تر است.
مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس از ارسال قریب الوقع طرح مالیات بر عایدی سرمایه به صحن علنی مجلس خبر داده‌است. در صورت تصویب این قانون انتظار می‌رود که با اجرای قانون بودجه ۱۴۰۲ عملیاتی شود.
نوسات اقتصادی نیمه دوم دهه نود بیش از هر زمان دیگری باعث شد تا نظر مردم به سمت خریدهای سرمایهای جلب شود. روی آوردن صاحبان سرمایهای خُرد به بازارهای چهارگانه املاک و مستغلات، خودرو، طلا و ارز آنقدر زیاد هست که از تابستان سال ۹۹ تاکنون، صحبت از تصویب یک قانون مالیاتی جدید تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه جدید در میان است.
افزایش درآمدهای مالیاتی دولت از یکسو و افزایش تمایل عمومی برای سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه گذاری باعث شده است تا دولت درصدد تعریف دو پایه مالیاتی جدید باشد. مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد سالانه از جمله این مالیات‌ها هستند.
اجرای مالیات بر عایدی سرمایه مدتی است که از سمت مجلس پیگیری می‌شود، اما به‌طورکلی اجرای این قانون در ایران عملی است و چه تاثیراتی می‌تواند داشته باشد؟ چشم انداز بازار طلا در سال ۱۴۰۱ چیست؟
مالیات بر عایدی سرمایه، این روزها به محل بحث دو گروه تبدیل شده است. عده‌ای برای مقابله با «سوداگری در بازارها»، بر وصول آن تاکید می‌کنند اما گروهی نیز معتقدند که اخذ مالیات از تغییر قیمت‌ها در ایران درست و شدنی نیست. آیا اخذ مالیات عایدی سرمایه در بازار طلا و سکه عملی است؟
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: نمی‌توان میل تاریخی به سوداگری در کشور را کنترل کرد، مگر از طریق مالیات عایدی بر سرمایه؛ همچنین از طریق مالیات بر مجموع درآمد می‌توان فرار مالیاتی یا تمایل به معافیت‌ها را در اقتصاد کشور کنترل کرد.
به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، طرح مالیات بر عایدی سکه و مسکن (سرمایه) که پیگیری آن در مجلس آغاز شده است، می‌تواند مسیری شبیه به تجربه کشورهای توسعه یافته را طی کند.
مالیات بر عایدی سرمایه طرح مجلس است که مدتی از تصویب کلیات آن می‌گذرد و اجرای کامل آن به دولت بعدی می‌رسد، نحوه محاسبه مالیات بر عایدی سرمایه در بازار مسکن براساس مدت زمان نگهداری، در سال اول ۴۰ درصد، سال دوم ۳۷ درصد و سال سوم ۳۴ درصد است.
یک کارشناس اقتصادی گفت: در طرح مالیات بر عایدی سرمایه پیش بینی شده که برای هر نفر یک منزل مسکونی معاف از مالیات باشد. در قانونگذاری باید به این نکته توجه شود که در این نوع مالیات مصارف افراد، سرپناه یا منازل مسکونی مشمول مالیات قرار نگیرند.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه در سه ماهه اول سال از درآمدهای نفتی محروم بودیم، گفت: اکنون ۳۰۰ هزار میلیارد تومان مالیات معوق داریم. این خیال خام است که هزینه‌های دولت رها شود و بودجه بدون نفت را تجربه کنید.
ثبت خانه‌ها در سامانه املاک و اسکان از دو ماه قبل شروع شد و طبق اطلاعیه وزارت راه و شهرسازی، مردم تنها امروز و فردا برای ثبت املاک خود زمان دارند. اگر فردی خانه خالی داشته باشد، مشمول مالیات بر خانه خالی می‌شود و اگر آن را بفروشد مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شود. دو مالیات سنگین برای مالکان.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتگو با تجارت‌نیوز به شرخ جزئیات بیشتری از طرح مالیات بر عایدی سرمایه می‌پردازد. عبدالله مشکانی، کارشناس اقتصادی نیز در ادامه با چند انتقاد، جزئیات و راه‌های دور زدن این مالیات را به چالش می‌کشد.
