ایران یکی از تولیدکنندگان مهم حبوبات در جهان است. در واقع حبوبات یک محصول راهبردی برای کشاورزان خرده‌پا و کشورهای در حال توسعه محسوب می‌شود که کشت آن به تنوع بخشی محصولات کشاورزی، بهبود درآمد کشاورزان و افزایش تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی کمک می‌کند. از همین‌رو برخی از مناطق کشور مانند آذرشهر، ممقان، لرستان، کرمانشاه و فارس، نقش کلیدی در تولید این محصولات دارند.
در پی حذف ارز ترجیحی و نبود برنامه‌ریزی مؤثر، بازار حبوبات با افزایش بی‌سابقه قیمت مواجه شده است؛ طوری‌که نرخ نخود ۱۴۱ درصد و لوبیا قرمز ۱۲۹ درصد افزایش یافته‌اند. فعالان بازار سیاست‌های مقطعی دولت را عامل اصلی این التهابات می‌دانند.
دبیر انجمن حبوبات ایران اظهار کرد: ثبت سفارش ۲۵ الی ۳۰ هزار تن حبوبات به ویژه لوبیا، موجب شد هم کمبودها جبران و هم روند قیمت‌ها کنترل شود؛ به‌طوری‌که اکنون بازار حبوبات در شرایط با ثباتی قرار دارد.
بازرس انجمن حبوبات کشور، اظهار کرد: بنابر آمار، سالانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن حبوبات در کشور مصرف می‌شود که ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تن در جهت تامین کسری و تنظیم بازار حبوبات وارد می شود.
در بازار کالاهای اساسی، حبوبات با قیمت جدید عرضه شده و افزایش قیمت این محصولات ادامه دارد. کنسرو ماهی هم با وجود افزایش ۱۴ درصدی قیمت آن، محصولات با نرخ جدید هنوز وارد بازار نشده اند.
در ماه‌های اخیر، قیمت حبوبات در بازار ایران به طور چشمگیری افزایش یافته است، اما سوال اصلی اینجاست که آیا این بحران بازار حبوبات ناشی از عوامل طبیعی مانند کاهش بارندگی است یا اینکه ضعف‌های مدیریتی و سیاست‌گذاری‌های نادرست هم در این بحران نقش دارند؟
معاون وزیر و رئیس سازمان قرنطینه ازبکستان بیان کرد: در سال‌های اخیر، واردات غیرمستقیم سیب زمینی از ایران به ازبکستان افزایش یافته و این روند نشان‌دهنده کیفیت و رقابت‌پذیری بالای محصول ایرانی است.
دیوان عدالت اداری امروز ممنوعیت صادرات حبوبات را لغو کرد. سید عبدی افتخاری، دبیر انجمن حبوبات ایران، در همین زمینه گفت: برای بهینه‌سازی تجارت حبوبات در کشور، باید حبوباتی که ماندگاری کمتری دارند، صادر شوند.
ستاد مقابله با تحریم کالاهای ذیل گروه حبوبات را جزو ۲۵ کالای اساسی فساد پذیر معرفی کرد تا شرایط واردات ۵ هزار تن حبوبات به ارزش ۸ میلیون دلار که به دلیل گرمای هوا در آستانه فساد قرار داشتند، فراهم شود.
طبق اخبار منتشرشده، پنج هزار تن حبوبات در گمرکات کشور بلاتکلیف مانده بود که با پیگیری‌های انجام‌شده، صد درصد حبوبات موجود در گمرکات ترخیص شد. حال باید دید چه قوانین و سیاست‌گذاری‌هایی باید وضع شود تا از بروز مجدد چنین مشکلاتی جلوگیری شود؟
رئیس هیات مدیره انجمن حبوبات کشور از صادرات ۹۱ هزار تن حبوبات در سال گذشته خبر داد و گفت: اکنون مصرف سالانه حبوبات در ایران بین ۹۵۰ هزار تا یک میلیون تن است.
دبیر انجمن حبوبات گفت: عدم تخصیص ارز ترجیحی از بهمن سال گذشته سبب شده تا نزدیک‌به ۵ هزار تن کالا در گمرک دپو و ترخیص نشود. وزارت جهادکشاورزی این کالا را از لیست اقلام سریع فساد حذف کرده است.
بررسی بازار کالاها حاکی از آن است که طی چهار ماه اخیر عدس 71 درصد و لوبیا سفید 130 درصد گران شده است. گرچه برخی مسئولان افزایش قیمت حبوبات در سطح جهانی را عامل گرانی قلمداد می‌کنند، اما به نظر می‌رسد بروز بعضی از سوءاستفاده‌ها و البته تورم عمومی کالاها در این اتفاق بی‌تأثیر نیست.
مقایسه قیمت حبوبات در پایان بهمن 1402 با نرخ این محصولات در ابتدای دولت رئیسی نشان می‌دهد که در قطار تورم دولت ابراهیم رئیسی، قیمت بیشتر حبوبات دو برابر شده‌اند.
