بررسی بازار جهانی سوخت جت و گازوئیل در هفته اول سپتامبر نشانه‌های مهمی برای معامله‌گران در پی دارد. کمبود عرضه گازوئیل در روسیه، بازار هدف جدید این کشور و افزایش قیمت سوخت جت اروپا از این موارد است.
در ماه‌های اخیر تولید بنزین و گازوئیل در ایران از مصرف آن عقب ماند. پس از این اتفاق، رویترز گزارش داد که در ماه‌های فوریه و مارس (بهمن و اسفند 1401) ایران 30 هزار تن بنزین و گازوئیل از روسیه وارد کرده است. اما چرا ایران واردکننده سوخت شد؟ آیا این سوخت در ایران مصرف می‌شود یا ایران صرفاً واسطه‌ای برای ترانزیت صادراتی روس‌ها شده است؟
برخی اخبار از واردات گازوئیل به کشور حکایت دارند. این در حالی است که ماه پیش ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم، از بهره‌برداری فاز ۲ پالایشگاه آبادان و تولید گازوئیل از ۱۶ میلیون به ۲۰ میلیون لیتر خبر داد. حال مشخص نیست چرا ایران به‌رغم دارا بودن منابع عظیم انرژی با مسئله کمبود گازوئیل دست و پنجه نرم می‌کند؟
چندی پیش مشاور اقتصادی نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان، از تمدید دو ماهه ترانزیت سوخت ایران به افغانستان خبر داد. در حالی که به گفته رئیس کمیسیون بازرگانان اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت به تجارت نیوز، شورای امنیت ملی تا کنون مجوزی برای ترانزیت گازوئیل از کشور صادر نکرده است! بنابراین گمانه‌زنی‌هایی درباره اینکه ایران خود، صادرکننده این محصول باشد وجود دارد.
بحث قاچاق سوخت از سیستان و بلوچستان بارها مطرح شده است. گازوئیل یکی از انواع این سوخت‌‌هاست که بیشترین میزان قاچاق به آن مربوط می‌شود. به گفته محمد سرگزی، نماینده مجلس زابل، جایگاه‌های سوخت گازوئیل کدینگ نشده‌اند و علی‌رغم درخواست در این زمینه توجهی به آن نشد. بنابراین قاچاق این نوع از سوخت اجتناب‌ناپذیر است.
روز گذشته خبری مبنی بر برگشت 26 تانکر حامل سوخت ایرانی از طرف طالبان منتشر شد. مشاور اقتصادی نماینده ویژه رئیس‌جمهوری در امور افغانستان، در این باره به تجارت‌نیوز گفت: تانکرهای برگشتی متعلق به عراق و صرفا از ایران عبور کرده است. با این حال به گفته رئیس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز و پتروشیمی به تجارت‌نیوز، عراق فرآورده‌های نفتی صادر نمی‌کند و محموله متعلق به ایران است.
چالش تأمین انرژی در جهان این بار به گازوئیل رسیده است. محصولی که عرضه آن وابسته به نفتی است که این روزها بازار چندان آرامی ندارد. اما آیا چالش تأمین سوخت به ایران می‌رسد؟
رئیس صنف جایگاه‌داران کشور گفت: جایگاه‌های عرضه کننده گازوئیل با حق العمل ناچیز و محدودیت‌های فراوان مواجه هستند که عامل مهمی در زیانده شدن این جایگاه‌هاست.
هر سال موعد تدوین بودجه، مساله افزایش قیمت بنزین و گازوئیل هم مطرح می‌شود. اما حالا رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گفته تاکنون مساله افزایش قیمت گازوئیل مطرح نشده است.
رئیس اتحادیه جایگاه‌داران بنزین می‌گوید: افزایش قیمت گازوئیل صحت ندارد. اینکه گفته می‌شود دولت وعده گشایش اقتصادی داده ارتباطی به افزایش قیمت گازوئیل ندارد.
سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران گفت: در حال حاضر برنامه‌ای برای افزایش قیمت گازوئیل وجود ندارد و افزایش قیمت این حامل انرژی در دستور کار نیست.
وزیر نفت با بیان اینکه برنامه‌ای برای افزایش قیمت گازوئیل نداریم، گفت: هم‌اکنون ۲ هزار و ۶۰۰ جایگاه عرضه سی‌ان‌جی در کشور وجود دارد که این جایگاه‌ها توان افزایش حداقل تا ۲ برابر این میزان تحویل سوخت را دارند و به نظر من فعلا جایگاه جدید لازم نداریم و از همین‌ها می‌توانیم استفاده کنیم.
وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه سال آینده درباره نرخ گازوئیل با حساسیت بیشتری تصمیم‌گیری خواهد شد،گفت: همان‌طور که رئیس‌جمهوری گفتند دولت، دستگاه‌های دولتی و شبه دولتی هیچ افزایش قیمتی درباره گازوئیل و هر کالای دیگری نخواهند داشت.
