نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: اصلاحات انرژی بخشی از اصلاحات اقتصادی است و با توجه به اینکه در سال بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه پرداخت میکنیم، اصلاحات در بخش یارانه حاملهای انرژی باید اعمال شود. منطقی نیست که این میزان یارانه انرژی در کشور پرداخت شود.
در شرایطی که بسیاری از کارشناسان از پیامدهای تورمی فعالسازی مکانیسم ماشه صحبت کردهاند و کشور در موقعیتی حساس از منظر افزایش تحریمها قرار دارد، رئیس جمهوری از تصمیم دولت مبنی بر افزایش قیمت حاملهای انرژی سخن به میان آورده است. تصمیمی که فشار مضاعفی بر تورم وارد کرده و منجر به افزایش فشار اقتصادی بر مردم میشود.
در رابطه با موضوع بنزین اجماع واحدی بین کارشناسان وجود ندارد. برخی اصلاح زیرساختها را ضروری میدانند در حالی که دیگران حذف یارانه بنزین را راهحل مشکلات ساختاری میدانند. مخالفان افزایش قیمت، آن را عامل تورم و فشار اقتصادی میدانند اما موافقان بر تاثیر مثبت حذف یارانه بر عدالت اجتماعی تاکید دارند.
بررسیهای آژانس حاکی از افزایش تعداد کشورها و جهش دو برابری مقادیر واقعی یارانههای انرژی در جهان بوده و در این میان، اوضاع کشورهایی نظیر روسیه، ایران و چین نیز وخیم گزارش شدهاست. متاسفانه در نتیجه تشدید بحران انرژی، حتی کشورهای توسعهیافته بهویژه اروپایی نیز در این رابطه، مداخلات واقعا چشمگیری داشتهاند.
معاون وزیر نفت در امور برنامهریزی با بیان اینکه بین ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه انرژی در کشور پرداخت میشود، گفت: با توجه به اینکه بیشترین یارانه انرژی را در دنیا پرداخت میکنیم اما طرحهای بهینهسازی تا کنون به نتیجه نرسیده است.
پرداخت یارانه انرژی به پتروشیمیها، بهویژه متانولیها همواره محلی برای چالش بوده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این امر منجر به خامفروشی منابع شده است. به اعتقاد علی شمساردکانی، عضو پیشین کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، پرداخت این یارانه مبنای علمی و اقتصادی ندارد.
مرتضی شاهمیرزایی، مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، این هفته اعلام کرد که تولیدکنندگان متانول میتوانند با تکمیل زنجیره ارزش از مزیت تخفیف خوراک 30 درصدی و یارانه انرژی استفاده کنند.
طرح اخذ عوارض از صادرات مواد خام و نیمهخام صنایع معدنی، نفتی، گازی و پتروشیمی لغو شد و دولتیها حتی به واسطه مجلس هم نتوانستند بر صادرکنندگان غلبه و بخشی از درآمدهای صادراتی را به خود اختصاص دهند.
بحران انرژی در اروپا تاکنون 800 میلیارد یورو هزینه روی دست دولتها برای محافظت از مصرفکنندگان خود گذاشته است. پژوهشکده بروگل اعلام کرده که این پول در حقیقت یارانهایست که اروپا باید برای سوختهای فسیلی پرداخت میکرد. ماجرا از چه قرار است؟
هر سال موعد تدوین بودجه، مساله افزایش قیمت بنزین و گازوئیل هم مطرح میشود. اما حالا رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای گفته تاکنون مساله افزایش قیمت گازوئیل مطرح نشده است.
اصلاح یارانههای انرژی اقدامی خطیر، پیچیده و پرچالش در سطح اقتصاد سیاسی است. این اصلاحات هزینه سیاسی زیادی دارد و بدون همراهی گسترده افکار عمومی امکانپذیر نیست. مشکل جایی بغرنجتر میشود که بدانیم هزینه انرژی سهم بزرگتری از سبد خانوارهای ضعیفتر را تشکیل میدهد.
بر اساس آمار اعلام شده از سوی آژانس بینالمللی انرژی، ایران رتبه نخست را در پرداخت یارانه انرژی جهان در سال ۲۰۲۰ به خود اختصاص داده و سهم ۱۶.۲ درصدی از کل یارانه پرداخت شده به حاملهای انرژی داشته است.
در سالهای اخیر، پرداخت بیقاعده میلیاردها دلار یارانه در بخش انرژی (که به «یارانه پنهان انرژی» هم معروف شده) مورد توجه قرار گرفته است. اما ابعاد فاجعه پرداخت یارانه پنهان انرژی چیست؟
روز گذشته یکی از نمایندگان مجلس گفته بود قیمت بنزین باید واقعی شود و مجلس برای واقعی کردن قیمت بنزین برنامه دارد. این در حالی است که پیش از این اعلام شده بود که قیمت بنزین در سال ۱۴۰۰ تغییر نمیکند. ماجرای تغییر قیمت بنزین چیست؟
بخش صنعت و معدن بزرگترین مصرفکننده انرژی در کشور است که تولیدکنندگان کانیهای غیرفلزی و فلزات اساسی در این بخش بیشترین مصرف را دارند، همچنین مجموع کل یارانههای پنهانی در بخش کشاورزی از مصرف حاملهای انرژی و آب حدود 43.3 هزار میلیارد تومان است.
