سواد مالی برای مدیران غیر مالی

شروع کردن کسب‌وکار شخصی یکی از لذت‌بخش‌ترین و بهترین‌ تجربه‌های زندگی هر فرد است. اما این تجربه خوش یک روی تلخ هم دارد و آن نگه‌داشتن کسب‌وکار شخصی و باقی‌ماندن در بازار است! که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها!

در ایران از هر 100 کسب‌وکار راه‌اندازی‌شده تنها یکی به سال پنجم می‌رسد. تعداد زیادی از این مشاغل جدید در همان سال اول از بین می‌روند. از هر ده کسب‌وکاری که می‌توانند از سال پنجم عبور کنند، تنها یک کسب‌وکار سال یازدهم را می‌بیند. این نرخ شکست بسیار بالا دلایل زیادی دارد. اما نداشتن سواد مالی کافی نقش مهمی در شکست کسب‌وکارهای شخصی بازی می‌کند.

1- سرمایه در گردش داشته باشید

یکی از دلایل شکست‌خوردن کسب‌وکارهای شخصی نداشتن میزان کافی سرمایه در گردش یا Working Capital است. اگر می‌خواهید یک کسب‌وکار شخصی راه بیندازید، به‌دور از خوش‌بینی و قهرمان‌بازی باید شش ماه سرمایه‌ در گردش خود را داشته باشید. فراموش نکنید که دستمزد خودتان را هم در این سرمایه منظور کنید.

سرمایه در گردش شامل پول نقد در حساب بانکی شما هم می‌شود، اما تنها به این مورد محدود نیست. اختلاف تمام دارایی‌های جاری (طلا، چک، محصولات قابل فروش و دارایی انبار) منهای تمام بدهی‌های جاری (اجاره، قبوض، هزینه‌ لازم برای خرید مواد اولیه و دستمزد کارکنان) برابر است با سرمایه‌ در گردش شما.

این سرمایه می‌تواند در بدترین حالت برابر با صفر باشد. یعنی دارایی شما باید بتواند بدهی‌هایتان را پوشش دهد. اما بیشتر مردم با سرمایه‌ در گردش منفی کار را شروع می‌کنند، یعنی برای پرداخت بدهی‌های جاری خود، به‌اندازه کافی دارایی نقدشونده ندارند.

توصیه می‌شود که پول نقد خود را به‌جای بانک، در صندوق‌های درآمد ثابت بگذارید. به این ترتیب می‌توانید از بهره سپرده‌گذاری بلندمدت استفاده کنید و در عین حال سرعت نقد کردن دارایی خود را (بدون پرداخت نرخ شکست) بالا ببرید.

2- بیمه‌ها را جدی بگیرید

خیلی وقت‌ها شرکت‌ها و کسب‌وکارهای نوپا برای کاهش هزینه‌های خود از پرداخت حق بیمه‌های مختلف طفره می‌روند. برای آن‌ها بیمه، هزینه‌ای تجملی و مازاد است که می‌تواند حذف شود.

به دلیل بی‌تجربگی، احتمال اشتباه زیاد است. حتی ممکن است ندانید که بهترین روش برای مقابله با حریق چیست و تمام انبارتان در آتش بسوزد. درست مثل راننده‌های تازه‌کار که بیشتر از معمول به بیمه نیاز دارند، کسب‌وکارهای نوپا هم بیشتر از معمول محتاج بیمه هستند.

حتی برخی از شرکت‌های بیمه‌ای خدماتی نوین برای مشاغل شخصی ارائه می‌دهند. مثلا در برخی طرح‌های جدید می‌توانید با پرداخت حق بیمه، شرکت خود را در مقابل زیان‌های احتمالی یا ورشکستگی بیمه کنید.

از طرف دیگر اندکی هزینه برای ایمنی و سلامت، بسیاری از مخاطرات احتمالی را کاهش می‌دهد. به این مباحث به چشم هزینه‌های مازاد نگاه نکنید.

3- خود را معتبر کنید

اگر کسب‌وکار جدیدی راه ‌انداخته‌اید، هیچ‌کس هنوز شما را نمی‌شناسد. اما می‌توانید برای کارمندها، شرکا و تامین‌کننده‌ها به یک گزینه معتبر تبدیل شوید. مثلا اگر یک‌سال دستمزد‌ها را به‌موقع پرداخت کنید، در صورت بروز مشکل کارمندها تاخیر چندروزه پرداخت را نادیده می‌گیرند.

می‌توانید مواد اولیه خود را از یک تامین‌کننده خریداری کنید و پول خرید خود را به‌سرعت و دقت بپردازید. به این ترتیب اگر با سختی مواجه ‌شوید، می‌توانید از اعتبار خود خرج کنید و با خرید نسیه کسب‌وکار خود را نجات دهید.

اگر می‌دانید که قرار است یک محصول را به‌طور پیوسته خریداری کنید، می‌توانید اعتبار را به‌عنوان یک بند قرارداد مطرح کنید. مثلا حق داشته باشید که به اندازه 10 درصد میزان خرید ماهانه خود، خرید نسیه با سررسید یک‌ساله داشته باشید.

به همان نسبت که سعی می‌کنید مشتری‌ های وفادار پیدا کنید، بد نیست که برای تامین‌کننده‌ها یک مشتری وفادار باشید. به این ترتیب با قراردادهای طولانی‌مدت می‌توانید از تخفیف و اعتبار استفاده کنید.

4- در مورد نحوه پرداخت حرف بزنید

پرداخت نقدی تنها راه کسب اعتبار نیست. اگر توافق کنید که پول را یک ماه دیگر بپردازید و سر یک ماه به وعده خود عمل‌کنید هم اعتبار کسب می‌کنید.

بیشتر تامین‌کننده‌ها و فروشنده‌ها پرداخت نسیه را به تخفیف نقدی ترجیح می‌دهند. به‌خاطر ارزش زمانی پول، هر ماه تاخیر در پرداخت معادل 2 درصد تخفیف است. اما اگر می‌خواهید پرداخت را عقب بیندازید، حتما در مورد آن توافق کنید.

برعکس این قاعده هم برقرار است. یعنی تنها در صورتی باید حاضر به پیش‌پرداخت ماهانه شوید که تخفیفی بیش از 2 درصد بگیرید. مثلا پرداخت یک ماه زودتر 100 میلیون تومان معادل پرداخت به‌موقع 102 میلیون تومان است.

از طرف دیگر پرداخت اقساط هر ماه 2 میلیون تومان معادل پرداخت هر دو ماه 4 میلیون نیست. پرداخت دوماهه به‌خاطر تاخیرهای بیشتر ارزان‌تر است.