به گزارش تجارت نیوز، آلمان مدتهاست پیشگام تحول انرژی در اروپا است، اما در سالهای اخیر این کشور با سرعتی بیسابقه وارد مرحلهای تازه از انقلاب تجدیدپذیرها شده است. هدف اصلی برلین، دستیابی به انتشار خالص صفر کربن تا سال ۲۰۴۵ و تامین ۱۰۰ درصد برق از منابع تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۵ است. در حال حاضر، حدود ۴۵ درصد انرژی آلمان از منابع تجدیدپذیر مانند باد، خورشید، آب و زیستتوده تامین میشود؛ با این حال، دولت در چارچوب راهبرد بزرگ خود موسوم به Energiewende (گذار انرژی)، قصد دارد این سهم را تا سال ۲۰۳۰ به ۸۰ درصد و تا سال ۲۰۳۵ به ۱۰۰ درصد برساند.

رشد خیرهکننده تجدیدپذیرها: از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۶، انرژیهای پاک جهان را فتح میکنند
حذف زغالسنگ و انرژی هستهای، گامی اساسی در مسیر سبز
طبق قانون اقلیمی آلمان، کشور باید تا سال ۲۰۴۵ به انتشار خالص صفر برسد. برای رسیدن به این هدف، زغالسنگ به طور کامل از سبد انرژی حذف میشود و جای خود را به باد، خورشید و هیدروژن میدهد. در همین راستا، آلمان از سال ۲۰۲۳ با برنامهای زمانبندیشده، نیروگاههای هستهای خود را نیز از مدار خارج کرد. این تصمیم جایگاه آلمان را در میان کشورهای پیشرو انرژی پاک تقویت کرده است.
برنامهریزی دولت شامل اهدافی بلندپروازانه است:
- ۱۰۰ تا ۱۱۰ گیگاوات ظرفیت بادی ساحلی
- ۳۰ گیگاوات ظرفیت بادی فراساحلی (Offshore)
- ۲۰۰ گیگاوات ظرفیت خورشیدی (فتوولتائیک)
- ۱۰ گیگاوات ظرفیت هیدروژن تا سال ۲۰۳۰
علاوه بر این، طبق قانون بهرهوری انرژی، قرار است آلمان ۵۰۰ تراوات ساعت از مصرف انرژی خود را تا سال ۲۰۳۰ کاهش دهد که معادل حدود یکپنجم مصرف سال ۲۰۲۲ است.
آلمان، پیشتاز خورشیدی اروپا با نصب روزانه ۱۰۰ هزار پنل
رشد برق خورشیدی در آلمان در سال ۲۰۲۴ چشمگیر بوده است. از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۴، ۱۱ گیگاوات ظرفیت جدید خورشیدی نصب شد؛ رقمی که نشان میدهد آلمان رکورد سرعت نصب سال ۲۰۲۳ (۱۵ گیگاوات) را ادامه داده است. به صورت میانگین، آلمان روزانه بیش از ۱۰۰ هزار پنل خورشیدی نصب کرده و از هدف تعیینشده برای ظرفیت ۸۸ گیگاوات تا پایان سال نیز عبور کرده است. انرژی خورشیدی در این مدت ۶۲ تراوات ساعت برق تولید کرده که نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۳، ۱۸ درصد افزایش داشته است. نیمی از رشد تولید انرژیهای تجدیدپذیر آلمان (حدود ۴۷ درصد) تنها از انرژی خورشیدی حاصل شده است. این پیشرفت به لطف سیاستهای جدید مانند افزایش مشوقهای مالی، حذف بروکراسی، و تسهیل نصب پنلهای خورشیدی روی بالکنها و خانهها به دست آمده است.
انرژی بادی؛ رشد تدریجی اما پایدار
اگرچه رشد برق بادی نسبت به خورشیدی آهستهتر بوده، اما همچنان بخش بزرگی از برق پاک آلمان را تشکیل میدهد. از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۴، ۲.۳ گیگاوات ظرفیت جدید بادی اضافه شده است و تولید برق بادی نسبت به سال قبل ۷ درصد رشد داشته و به ۹۴ تراوات ساعت رسیده است.
برای تحقق هدف ۱۴۵ گیگاوات ظرفیت بادی تا سال ۲۰۳۰، آلمان باید سالانه حداقل ۱۰ گیگاوات ظرفیت جدید ایجاد کند. در حال حاضر، اهداف این کشور برای باد، پس از چین (۸۰۰ گیگاوات) و آمریکا (۳۶۹ گیگاوات)، سومین هدف بزرگ جهان است.
تحولات اخیر در فرآیند صدور مجوز و سیاستهای جدید اتحادیه اروپا (RED III) موجب تسهیل توسعه پروژههای بادی شده است. اکنون دولت آلمان اعلام کرده است که انرژیهای تجدیدپذیر در اولویت منافع عمومی قرار دارند؛ اقدامی که صدور مجوزهای بادی را سرعت بخشیده است. ایالتهای مختلف آلمان نیز موظف شدهاند ۲ درصد از اراضی خود را برای نصب توربینهای بادی اختصاص دهند.
در سال ۲۰۲۴، تنها در مناقصههای نیروی بادی ساحلی، بیش از ۷ گیگاوات ظرفیت اختصاص یافته و انتظار میرود مزایده نهایی نوامبر این رقم را حتی بیشتر کند. تعداد مجوزهای صادرشده نیز نسبت به سال قبل ۳۲ درصد افزایش یافته و از کل مجوزهای سال ۲۰۲۲ فراتر رفته است.
رکورد جهانی انرژی بادی فراساحلی
در سطح جهانی نیز رشد چشمگیری در بخش باد دریایی دیده میشود. طبق گزارش جدید RenewableUK – EnergyPulse Insights Offshore Wind، ظرفیت جهانی انرژی بادی فراساحلی در سال گذشته ۱۴ درصد افزایش یافته و به ۸۵.۲ گیگاوات رسیده است.
چین با ۴۲.۹ گیگاوات و بریتانیا با ۱۵.۶ گیگاوات در رتبههای اول و دوم قرار دارند. سپس آلمان با ۹ گیگاوات در رتبه سوم، هلند با ۵.۴ گیگاوات در رتبه چهارم، و تایوان و دانمارک به ترتیب با ۳ و ۲.۷ گیگاوات در جایگاههای بعدی هستند.
در مجموع، ظرفیت بادی فراساحلی فعال در حال توسعه جهان اکنون به ۱۲۱۹ گیگاوات در قالب بیش از ۱۵۵۵ پروژه در ۴۶ کشور رسیده است. انتظار میرود ظرفیت عملیاتی جهانی تا سال ۲۰۳۰ نزدیک به سه برابر شود و به ۲۴۴ گیگاوات برسد.
نقطهعطف تاریخی؛ باد و خورشید از سوختهای فسیلی پیشی گرفتند
در نه ماه نخست سال ۲۰۲۴، آلمان برای نخستین بار شاهد پیشی گرفتن تولید برق بادی و خورشیدی (۱۵۶ تراوات ساعت) از سوختهای فسیلی (۱۴۰ تراوات ساعت) بود. مجموع انرژیهای تجدیدپذیر در کل سبد برق، از ۵۲ درصد در سال ۲۰۲۳ به ۵۹ درصد در سال ۲۰۲۴ رسید.
در این میان، سهم انرژی باد و خورشید از ۴۰ درصد به ۴۵ درصد افزایش یافت. برقآبی نیز از ۴ به ۵ درصد رسید و زیستتوده تقریبا ثابت ماند. در مجموع، تجدیدپذیرها در این مدت ۲۰۶ تراوات ساعت برق تولید کردند. افزایشی معادل ۱۱ درصد یا ۲۰ تراوات ساعت بیشتر از سال قبل، که معادل تامین برق ۵.۹ میلیون خانوار است.
آینده روشن آلمان در مسیر سبز جهانی
به نظر میرسد آلمان به نقطهای تاریخی در تحول انرژی خود رسیده است. رکوردشکنیهای پیدرپی در تولید برق بادی و خورشیدی، حذف وابستگی به سوختهای فسیلی و سیاستهای حمایتی از تجدیدپذیرها، این کشور را به یکی از پیشگامان واقعی انرژی پاک در قرن بیستویکم بدل کرده است.
اگر روند فعلی ادامه یابد، آلمان نهتنها به اهداف ۲۰۳۰ و ۲۰۳۵ خود دست خواهد یافت، بلکه میتواند به الگویی جهانی در زمینه گذار انرژی و مبارزه با تغییر اقلیم تبدیل شود.
اگر میخواهید تصویر جامعتری از روند جهانی گذار به انرژیهای تجدیدپذیر داشته باشید، پیشنهاد میکنیم گزارش کامل «۱۱ کشور پیشرو در استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر» را مطالعه کنید.