به گزارش تجارت نیوز، در سال‌های اخیر، انقلاب خودروهای برقی (EV) با سرعتی بی‌سابقه در سراسر جهان در حال گسترش است. بر اساس پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۲۵ میلادی از هر چهار خودروی جدید فروخته‌شده در جهان، یک خودرو برقی یا هیبریدی خواهد بود. این جهش چشمگیر در مقایسه با تنها پنج سال پیش، زمانی که فروش خودروهای برقی کمتر از ۵ درصد از بازار جهانی را تشکیل می‌داد، نشان‌دهنده تغییر بنیادین در صنعت خودروسازی است.
اما در حالی که کشورهایی مانند چین و برخی کشورهای اروپایی در حال پیشتازی در این مسیر سبز هستند، ایالات متحده و کانادا عملا در برابر این موج مقاومت کرده‌اند. آنها با ایجاد چیزی که برخی تحلیلگران آن را «قلعه تعرفه‌ای» می‌نامند، سدی اقتصادی در برابر خودروهای برقی ساخت چین ایجاد کرده‌اند تا از خودروسازان داخلی خود حمایت کنند.
رشد جهانی خودروهای برقی؛ از ۵ تا ۲۵ درصد در پنج سال
طبق گزارش تازه آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، بازار خودروهای برقی در آستانه جهشی بزرگ است. انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۵، یک‌چهارم خودروهای جدید فروخته‌شده در جهان برقی باشند. در حالی که در سال ۲۰۱۹ تنها یک خودرو از هر ۲۰ خودروی جدید برقی بود، امروز در بسیاری از کشورها، از جمله چین، نروژ، آلمان و کره جنوبی، این نسبت به سرعت افزایش یافته است.
اما در ایالات متحده، روند رشد بسیار کندتر است. در سال ۲۰۲۴، تنها یک خودرو از هر ده خودروی فروخته‌شده در آمریکا برقی بوده است. در مقابل، چین به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار خودروی جهان، پیشتاز مطلق است؛ بیش از نیمی از خودروهای جدید فروخته‌شده در چین، برقی هستند.
چرا خودروهای برقی در چین موفق‌ترند؟
بر اساس داده‌های IEA، دو سوم خودروهای تمام‌برقی در چین اکنون ارزان‌تر از مدل‌های بنزینی مشابه هستند. این تفاوت قیمت، همراه با هزینه‌های کمتر نگهداری و مصرف انرژی، باعث شده خودروهای برقی در چین گزینه‌ای جذاب‌تر برای خریداران باشند.
چین همچنین تنوع بسیار بالایی از برندها و مدل‌ها را ارائه می‌دهد. از خودروهای کوچک شهری مانند BYD Seagull گرفته تا شاسی‌بلندهای پیشرفته مانند Xpeng G9 و مدل‌های لوکس Zeekr 009، همگی ساخت چین هستند. نام‌هایی مانند BYD، NIO، XPeng، Xiaomi، Zeekr، Geely، Chery، Leapmotor و Great Wall Motor اکنون برای میلیون‌ها خریدار چینی آشنا هستند و به‌زودی در بازارهای جهانی نیز شناخته خواهند شد.
فناوری، سرعت و نوآوری؛ رمز موفقیت چین
موفقیت صنعت خودروی برقی چین تنها به یارانه‌ها یا نیروی کار ارزان محدود نمی‌شود. دولت چین سال‌هاست که خودروهای برقی را به‌عنوان یکی از فناوری‌های کلیدی برای آینده اقتصادی کشور معرفی کرده و سرمایه‌گذاری عظیمی در این بخش انجام داده است.
در کنار حمایت دولتی، کارخانه‌های فوق‌مدرن چینی نیز نقشی اساسی دارند. بسیاری از تولیدکنندگان از رباتیک پیشرفته و خطوط تولید خودکار استفاده می‌کنند حتی تا حدی که کارخانه‌ها با حداقل نیروی انسانی کار می‌کنند و به آنها «کارخانه‌های تاریک» گفته می‌شود.
شرکت BYD، بزرگ‌ترین تولیدکننده خودروهای برقی در چین و جهان، بیش از ۱۰۰ هزار دانشمند و مهندس را به‌کار گرفته است و تنها ۱۸ ماه از طراحی تا تولید یک مدل جدید زمان نیاز دارد. تقریبا نصف زمان لازم برای شرکت‌های آمریکایی.
این شرکت همچنین دومین تولیدکننده بزرگ باتری خودروهای برقی در جهان است و اخیرا باتری‌ای ساخته که تنها در پنج دقیقه شارژ می‌شود. یعنی تقریبا همان زمانی که پر کردن باک بنزین طول می‌کشد.
صادرات؛ آزمون واقعی رقابت جهانی
صنعت خودروی چین ظرفیت تولیدی بسیار بالایی دارد؛ در حالی که بازار داخلی سالانه می‌تواند حدود ۲۵ میلیون خودرو جذب کند، کارخانه‌های چینی قادر به تولید دو برابر این مقدار هستند. بنابراین صادرات به بازارهای خارجی برای چین حیاتی است.
اکنون چین بزرگ‌ترین صادرکننده خودرو در جهان است. هرچند هنوز بخش زیادی از آن خودروهای بنزینی هستند. با این حال، بازار خودروهای برقی صادراتی چین به‌سرعت در حال رشد است و به مناطق مختلفی مانند اروپای غربی، آسیای جنوب شرقی، آمریکای لاتین و استرالیا گسترش یافته است.
چرا خودروهای چینی وارد آمریکا نمی‌شوند؟
بزرگ‌ترین بازار بسته برای خودروسازان چینی، آمریکای شمالی است. دولت‌های ایالات متحده و کانادا برای محافظت از خودروسازان داخلی خود، تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی بر خودروهای برقی ساخت چین اعمال کرده‌اند. این تعرفه‌ها در عمل قیمت خودروهای چینی را دو برابر می‌کنند و رقابت را غیرممکن می‌سازند.
از سوی دیگر، میانگین قیمت یک خودروی برقی در آمریکا حدود ۵۵٬۰۰۰ دلار است. رقمی که برای بسیاری از مصرف‌کنندگان بازدارنده است. در حالی که شرکت‌های چینی مدل‌های متنوع زیر ۲۵٬۰۰۰ دلار مانند BYD Dolphin، Xpeng M03 و MG4 تولید می‌کنند، این خودروها در آمریکا با تعرفه‌های سنگین کاملا از رقابت خارج می‌شوند.
علاوه بر این، دولت ترامپ تصمیم گرفته است اعتبار مالیاتی خرید خودروهای برقی را پس از سپتامبر ۲۰۲۵ حذف کند، که این موضوع خرید خودروهای برقی را برای آمریکایی‌ها گران‌تر می‌کند.
در مقابل، خودروسازانی مانند تسلا، فورد و جنرال موتورز وعده تولید مدل‌های ارزان‌تر را داده‌اند، اما چون حاشیه سود خودروهای گران‌تر بیشتر است و از حمایت تعرفه‌ای دولت بهره‌مندند، انگیزه‌ای قوی برای رقابت قیمتی ندارند.
آیا تاریخ تکرار می‌شود؟
وضعیت کنونی یادآور دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ است، زمانی که آمریکا در برابر خودروهای ژاپنی مقاومت می‌کرد. با این حال، در نهایت، ترکیب رضایت مصرف‌کنندگان و احداث کارخانه‌های ژاپنی در خاک آمریکا باعث شد برندهایی مانند تویوتا، هوندا و نیسان به بخش جدایی‌ناپذیر بازار خودروی آمریکای شمالی تبدیل شوند.
کارشناسان معتقدند همین روند ممکن است برای خودروسازان چینی نیز تکرار شود. هرچند احتمالا این فرایند سال‌ها به طول می‌انجامد و نیازمند تغییرات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی گسترده در ایالات متحده خواهد بود.
صنعت خودروی برقی چین اکنون در مرکز انقلاب حمل‌ونقل جهانی قرار دارد. با سهم بیش از ۵۰ درصدی از بازار داخلی، تولید انبوه، نوآوری فناورانه، و قیمت‌های رقابتی، این کشور در مسیر تبدیل شدن به قدرت اول خودروسازی برقی جهان قرار گرفته است.
اما در سوی دیگر، آمریکا و کانادا با سیاست‌های تعرفه‌ای و حمایت‌گرایانه در برابر این تحول مقاومت می‌کنند. مقاومتی که ممکن است در بلندمدت هزینه‌بر باشد. همان‌طور که تاریخ خودروهای ژاپنی نشان داده، نوآوری و رقابت در نهایت راه خود را پیدا می‌کند.
اگر ایالات متحده نتواند تولید خودروهای ارزان‌قیمت برقی را سرعت بخشد، شاید دیر یا زود مصرف‌کنندگانش نیز مانند بقیه جهان، در انتظار خودروهای سبز چینی باشند.
