به گزارش تجارت نیوز، در شرایطی که بحران تغییرات اقلیمی به یکی از چالش‌های اصلی جهانی تبدیل شده است، کشورها به‌طور فزاینده‌ای به دنبال جایگزینی منابع آلاینده با انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک هستند. در این میان، کشور قطر با تکیه بر پتانسیل طبیعی تابش آفتاب در مناطق بیابانی و بهره‌گیری از استراتژی‌های دقیق و سرمایه‌گذاری‌های سنگین، در مسیر تبدیل‌شدن به یکی از پیشگامان منطقه‌ای در حوزه انرژی خورشیدی قرار گرفته است.
برنامه‌های جامع و بلندپروازانه‌ی قطر برای بهره‌برداری از انرژی‌های نو، بخشی از برنامه تحول‌آفرین «چشم‌انداز ملی قطر ۲۰۳۰» است که چهار رکن اصلی—توسعه انسانی، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی—را دنبال می‌کند. در چارچوب این چشم‌انداز، دستیابی به اقتصاد سبز، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، و تولید ۲۰ درصد از برق کشور از منابع تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ از مهم‌ترین اهداف تعریف‌شده هستند.
نیروگاه خورشیدی الخرسه: قلب تپنده انرژی پاک قطر
در غرب دوحه، نیروگاه خورشیدی عظیم الخرسه با ظرفیت تولید ۸۰۰ مگاوات برق و با بهره‌گیری از بیش از ۱.۸ میلیون پنل خورشیدی در زمینی به مساحت ۱۰ کیلومتر مربع احداث شده است. این نیروگاه قادر است برق مورد نیاز حدود ۶۰ هزار خانوار را تأمین کند و در ساعات اوج مصرف تا ۱۰ درصد از کل تقاضای برق کشور را پاسخ دهد.
هزینه‌ی ساخت این پروژه در مرحله اول حدود ۱.۷ میلیارد ریال قطر برآورد شد و با تکمیل فازهای جدید، مجموع سرمایه‌گذاری در این بخش به حدود ۴ میلیارد ریال قطر افزایش یافته است. این نیروگاه نقشی کلیدی در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ایفا می‌کند و پیش‌بینی می‌شود سالانه از انتشار حدود ۲۶ میلیون تن دی‌اکسید کربن جلوگیری کند.
پیشروی با نیروگاه‌های جدید: رأس لفان و مسیعید
در ادامه روند توسعه، نیروگاه‌های خورشیدی رأس لفان و مسیعید نیز در آوریل ۲۰۲۵ به بهره‌برداری رسیدند. این دو پروژه، در کنار نیروگاه الخرسه، ظرفیت کل تولید انرژی خورشیدی کشور را به ۱۶۷۵ مگاوات افزایش داده‌اند. این میزان، حدود ۱۵ درصد از نیاز برق کشور در ساعات اوج مصرف را تأمین می‌کند و به کاهش ۴.۷ میلیون تن گاز کربن در سال منجر می‌شود.
شرکت QatarEnergy، به عنوان پیشگام در اجرای پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر، با بهره‌گیری از توانمندی‌های بومی، طراحی، ساخت، بهره‌برداری و نگهداری نیروگاه‌های خورشیدی را به‌طور کامل به‌دست گرفته است. مهندس سعد شریده الکعبی، وزیر مشاور در امور انرژی و مدیرعامل QatarEnergy، تأکید کرده است که این شرکت دیگر متکی به تخصص خارجی نیست و همه مراحل پروژه‌ها به‌صورت داخلی مدیریت می‌شود.
تنها در سال ۲۰۲۲، بیش از ۲.۳ میلیارد ریال قطر در پروژه‌های خورشیدی رأس لفان و مسیعید سرمایه‌گذاری شده است—نشانه‌ای روشن از جهت‌گیری دولت به سمت تنوع‌بخشی به منابع انرژی و تحقق اهداف محیط زیستی.
هدف نهایی: تولید ۴۰۰۰ مگاوات انرژی تجدیدپذیر تا ۲۰۳۰
دولت قطر با نگاهی بلندمدت، قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت تولید برق از منابع تجدیدپذیر را به بیش از ۴۰۰۰ مگاوات افزایش دهد. این هدف جاه‌طلبانه نه تنها گامی مؤثر در جهت پایداری انرژی است، بلکه به کاهش مصرف منابع فسیلی، حفاظت از محیط زیست و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان نیز کمک می‌کند.
بر اساس استراتژی ملی محیط زیست و تغییرات اقلیمی (۲۰۲۱–۲۰۳۰)، قطر همچنین متعهد به کاهش ۲۵ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای و سرمایه‌گذاری بیشتر در تحقیقات ذخیره‌سازی انرژی خورشیدی و پروژه‌های ادغام انرژی خورشیدی با شبکه برق ملی شده است.
چالش‌ها و فرصت‌ها در مسیر انرژی خورشیدی
با وجود پیشرفت‌های چشم‌گیر، استفاده از انرژی خورشیدی همچنان با چالش‌هایی مواجه است. از جمله هزینه‌های اولیه بالا برای نصب پنل‌ها، نیاز به فضای گسترده برای احداث نیروگاه‌ها، و کاهش تولید در شب یا هوای ابری. با این حال، دولت قطر با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و سیاست‌های حمایتی، این موانع را به فرصت تبدیل کرده است.
سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های ذخیره‌سازی انرژی، هوشمندسازی شبکه برق، و توسعه کادرهای متخصص ملی، نقشی کلیدی در عبور از این چالش‌ها دارد. ترکیب این عوامل، قطر را به الگویی موفق در حوزه انرژی پاک در منطقه و جهان تبدیل کرده است.
قطر، الگویی برای توسعه پایدار در خاورمیانه
به گزارش zawya، قطر با سرمایه‌گذاری هوشمندانه، استراتژی‌های دقیق و استفاده مؤثر از منابع طبیعی، موفق شده است جایگاهی ممتاز در حوزه انرژی خورشیدی و توسعه پایدار کسب کند. از پروژه‌های عظیم نیروگاه الخرسه تا بهره‌برداری از نیروگاه‌های رأس لفان و مسیعید، و از رشد ظرفیت تولید تا بومی‌سازی فناوری، همه و همه نشان می‌دهند که این کشور در مسیر درستی برای تحقق اهداف زیست‌محیطی، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، و ایجاد اقتصاد سبز قرار گرفته است.
همچنان که جهان به سوی آینده‌ای با کربن کمتر حرکت می‌کند، قطر با اقداماتی که تاکنون انجام داده و اهدافی که در چشم‌انداز ۲۰۳۰ خود تعریف کرده، نقش مهمی در شکل‌دهی به آینده انرژی در خاورمیانه ایفا می‌کند.
