به گزارش تجارت نیوز، امارات متحده عربی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت و گاز جهان، اکنون با سرعتی چشمگیر در حال حرکت به سمت انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر است. این کشور با استفاده از سرمایه‌گذاری‌های عظیم داخلی و خارجی، در تلاش است تا جایگاه خود را نه‌تنها به عنوان صادرکننده سنتی انرژی فسیلی، بلکه به عنوان قطب جهانی انرژی‌های نو تثبیت کند. شرکت مصدر، که زیرمجموعه شرکت ملی نفت ابوظبی (ادنوک)، شرکت دولتی تقا و صندوق سرمایه‌گذاری مستقل ابوظبی است، موتور محرک اصلی این تغییرات محسوب می‌شود. با این حال، همان‌طور که این روند شتاب می‌گیرد، برخی حوزه‌ها مانند هیدروژن سبز و انرژی هسته‌ای همچنان با کندی و چالش‌های اساسی مواجه هستند.
رشد سریع در پروژه‌های تجدیدپذیر
امارات برای دستیابی به اهداف بلندپروازانه سال ۲۰۳۰، سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر انجام داده است. هدف شرکت مصدر تا سال ۲۰۳۰، رسیدن به ۱۰۰ گیگاوات ظرفیت انرژی تجدیدپذیر و ۱ میلیون تن در سال ظرفیت تولید هیدروژن سبز است. در سال ۲۰۲۴، این شرکت توانست نیمی از مسیر هدف اول را طی کند و ظرفیت سبد سرمایه‌گذاری خود را به ۵۱ گیگاوات برساند. این میزان، نشان‌دهنده رشد ۶۲ درصدی تنها در سال ۲۰۲۴ و ۱۵۰ درصدی در دو سال گذشته است.
برای رسیدن به اهداف، مصدر به شدت به خرید و سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی تکیه کرده است. در سال ۲۰۲۴، این شرکت ۸.۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری سهامی انجام داد و پروژه‌هایی در اروپا و به‌ویژه ایالات متحده را هدف گرفت. در داخل کشور نیز، با آغاز عملیات نیروگاه خورشیدی ۱.۵ گیگاواتی العجبان در سپتامبر ۲۰۲۴، سومین پارک خورشیدی بزرگ خود را وارد مدار کرد. این پروژه‌ها جایگاه مصدر را به‌عنوان «قهرمان ملی انرژی پاک» تقویت کرده و جاه‌طلبی آن برای حضور در سطح جهانی را برجسته می‌سازد.
سرمایه‌گذاری‌های عظیم داخلی
بر اساس استراتژی ۲۰۵۰ برای رسیدن به انتشار خالص صفر، امارات قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ حدود ۵۴ میلیارد دلار در انرژی‌های تجدیدپذیر داخلی سرمایه‌گذاری کند. هدف این کشور، دستیابی به ۱۹.۸ گیگاوات ظرفیت نصب‌شده داخلی تا پایان دهه است که نسبت به هدف قبلی ۱۴.۲ گیگاوات افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۴، ظرفیت انرژی تجدیدپذیر نصب‌شده امارات به ۶.۱ گیگاوات رسید که شامل ۶ گیگاوات انرژی خورشیدی و ۱۰۰ مگاوات انرژی بادی بود.
در ابوظبی، حدود ۳.۴ گیگاوات ظرفیت خورشیدی در حال بهره‌برداری است و دست‌کم ۱۳ گیگاوات دیگر در مراحل توسعه قرار دارد. یکی از برجسته‌ترین طرح‌ها، یک پروژه ۶ میلیارد دلاری شامل مجتمع خورشیدی ۵.۲ گیگاواتی همراه با سیستم ذخیره‌سازی باتری ۱۹ گیگاوات‌ساعتی و یک نیروگاه گازی پشتیبان ۱ گیگاواتی است.
در دبی نیز، شرکت Dewa ظرفیت پارک خورشیدی محمد بن راشد آل مکتوم را از ۵ گیگاوات به ۷.۲۶ گیگاوات تا سال ۲۰۳۰ افزایش خواهد داد. این پارک با هزینه ۱۳.۶ میلیارد دلار ساخته می‌شود و ظرفیت فعلی آن ۳.۸۶ گیگاوات است.
توسعه بین‌المللی مصدر
مصدر در سطح جهانی نیز به سرعت در حال گسترش است. این شرکت در آوریل ۲۰۲۴، پس از خرید ۷۰ درصد سهام ترنا انرژی یونان، کنترل کامل آن را به دست گرفت و ارزش آن را به ۳.۲ میلیارد یورو (۳.۷ میلیارد دلار) رساند. همچنین با شرکت اسپانیایی ایبردرولا در پروژه ۱.۴ گیگاواتی ایست آنجلیا تری بریتانیا همکاری کرد که هزینه آن ۵.۲ میلیارد یورو برآورد شده است.
در آسیای مرکزی، مصدر وارد بازارهایی مانند آذربایجان، قزاقستان و ازبکستان شده است. این کشورها به دلیل ساختار دولتی و کاهش موانع بوروکراتیک، محیط مناسبی برای اجرای پروژه‌های تجدیدپذیر فراهم کرده‌اند. در هند، با وجود سیاست‌های حمایتی، بوروکراسی و مشکلات تملک زمین مانع سرعت پروژه‌ها شده است. با این حال، در دسامبر ۲۰۲۴، کنسرسیومی به رهبری مصدر برای خرید ReNew Energy Global به ارزش ۲.۹ میلیارد دلار پیشنهاد داد. در صورت موفقیت، این خرید حدود ۱۱.۲ گیگاوات به ظرفیت انرژی پاک مصدر خواهد افزود.
با وجود این موفقیت‌ها، ورود به بازار چین همچنان برای مصدر دشوار است. دلیل اصلی، رقابت شدید و حاشیه سود پایین شرکت‌های چینی است که به دلیل انجام تمامی مراحل در داخل کشور، هزینه‌های کمتری دارند.
انرژی هسته‌ای و هیدروژن؛ دو حوزه کندتر
در حوزه انرژی هسته‌ای، پیشرفت چندانی دیده نمی‌شود. نیروگاه براکه با ظرفیت ۵.۶ گیگاوات در سپتامبر ۲۰۲۴ به طور کامل عملیاتی شد و اکنون تا ۲۵ درصد برق کشور را تأمین می‌کند. اما پروژه ساخت دومین نیروگاه هسته‌ای به دلیل رشد سریع انرژی‌های تجدیدپذیر، با تأخیرهای جدی مواجه شده و ممکن است با ظرفیت کمتر یا در آینده‌ای دورتر به اجرا برسد.
در زمینه هیدروژن و آمونیاک کم‌کربن نیز روند کند است. امارات قصد دارد تا سال ۲۰۳۱ حدود ۱.۴ میلیون تن در سال هیدروژن سبز و آبی تولید کند. با وجود توافق‌نامه‌های اولیه در آستانه COP28، بسیاری از این پروژه‌ها هنوز عملیاتی نشده‌اند. مدیرعامل مصدر، محمد الرمحی، اخیراً اعلام کرد که این شرکت تمرکز خود را از هیدروژن سبز به تأمین انرژی مراکز داده تغییر داده است، زیرا تقاضا برای سوخت کم‌کربن کمتر از حد انتظار بوده است. او توضیح داد که پروژه ۶ میلیارد دلاری خورشیدی و گازی که قرار بود سالانه ۳۵۰ هزار تن آمونیاک سبز تولید کند، اکنون برای تأمین انرژی مراکز داده اختصاص یافته و قرار است تا ۲۰۲۷ به بهره‌برداری برسد.
شرکت ادنوک نیز همچنان برنامه‌های خود در زمینه هیدروژن آبی را دنبال می‌کند. این شرکت سال گذشته ۳۵ درصد از سهام پروژه هیدروژن آبی و آمونیاک بایتاون شرکت اکسون موبیل در تگزاس را خریداری کرد. با این حال، حتی در این بخش هم چالش‌هایی وجود دارد. به‌عنوان مثال، پروژه رابدان با ظرفیت ۱ میلیون تن در سال به دلیل هزینه‌های بالا و تقاضای ضعیف به تعویق افتاد، هرچند پروژه دیگر به نام هاروست همچنان در دست اجراست.
به نقل از energyintel، امارات متحده عربی با سرعتی بی‌سابقه در حال تغییر مسیر انرژی خود است. در حالی که سرمایه‌گذاری‌های عظیم در انرژی خورشیدی و بادی، این کشور را به یکی از رهبران جهانی در انرژی تجدیدپذیر تبدیل می‌کند، برخی حوزه‌ها مانند انرژی هسته‌ای و هیدروژن همچنان عقب مانده‌اند. با این وجود، راهبرد ترکیبی امارات – یعنی حفظ نقش پررنگ در بازار نفت و گاز و همزمان سرمایه‌گذاری در انرژی پاک – این کشور را به یکی از نمونه‌های نادر در میان تولیدکنندگان اوپک تبدیل کرده است. اگر امارات بتواند اهداف خود تا سال ۲۰۳۰ را محقق کند، نه تنها اقتصاد خود را «آینده‌ساز» خواهد کرد، بلکه نقشی کلیدی در شکل‌دهی به بازار جهانی انرژی ایفا خواهد نمود.
